نام های دیگر مکان 

• مدرسه جدید
• مکتب خانه پادشاهی
• تعلیم خانه دارالفنون
• معلم خانه دارالفنون
• مدرسه نظامیه دارالفنون

موقعیت جغرافیایی دارالفنون

مدرسه دارالفنون ناصر خسرو در مرکز شهر تهران و بین خیابان‌های ناصر خسرو و باب همایون قرار دارد. 

سیر تاریخی و فرهنگی

مدرسه‌هایی که در زمان صدر اعظم، میرزا محمدتقی خان فراهانی یا امیر کبیر در ایران ساخته می شد را دارالفنون می نامیدند. ایده ساخت دارالفنون در بازگشت از فرنگ به ذهن امیرکبیر خطور کرد. نیاز کشور به مدرسه هایی جدید به جای مکتب خانه ها به وضوح احساس می شد. اولین مدارس ایران با 7 شعبه برای شاهزادگان قاجار ایجاد شد. هر چند در آن زمان امیرکبیر تبعید شده بود اما امور مربوط به دارالفنون بر خلاف میل دشمنان او به سر انجام رسید. مدرسه هایی به سبک نو تاسیس و معلمانی از فرانسه، ایتالیا، اتریش و اسپانیا برای آموزش علوم پزشکی و مهندسی با متد جدید در این مدارس به کار گرفته شدند. ساخت این مدارس در اواخر عمر امیرکبیر بود. 

دارالفنون تهران تنها 30 دانش آموز داشت و با دبیرانی از ایران و اروپا در حضور ناصرالدین شاه و صدر اعظم جدیدش؛ آقاخان نوری افتتاح شد. تجهیزات دارالفنون شامل آزمایشگاه، کتابخانه، سالن غذاخوری، سالن تیاتر و... بود.  

دارالفنون ناصر خسرو در سال 1265 خورشیدی ساخته شد و 8 دهه مهد دانش و آگاهی گروه هایی از دانش آموختگان تهران بود تا این که در سال 1308 خورشیدی تخریب شد. وزرای مالیه و علوم، کار ساخت مدرسه دارالفنون را با خرید و تخریب ساختمان‌های محله باب همایون آغاز کردند. درب مدرسه از خیابان ناصر خسرو باز می شد به همین جهت به آن دارالفنون ناصر خسرو می گفتند. درب دیگر آن که از باب همایون باز می شد به دلیل ساخت سالن نمایش بسته شده بود. 

بنای اولیه‌ دارالفنون که در زمان امیرکبیر ساخته شده بود در سال 1308 خورشیدی تخریب شد و وزیر معارف وقت؛ میرزا یحیی خان اعتمادالدوله قراگوزلو با طرح و نقشه‌ مهندس مارکف روسی ساختمان جدید را بنا کرد. در سال 1313 خورشیدی نیز وزیر فرهنگ دو عمارت دیگر به آن اضافه کرد. 

معماری دارالفنون

بنای مدرسه دارالفنون را با الگوبرداری از سربازخانه ولیچ در انگلستان ساختند. این بنا به دست استاد محمدتقی با 50 حجره مربعی شکل ساخته شده بود که تزیینات جالب توجه و متحدالشکل داشتند. ایوان و سایبان دورتادور حیاط و مقابل حجره ها قرار داشت. این ایوان ها  با زیبایی حوض و باغچه میانی حیاط هماهنگی داشتند. سنگفرش حیاط را از آجرهای قزاقی پوشانده بودند. مغازه های تجاری که پشت کلاس‌ها بود نیز محل استقرار وزارت علوم در طبقه دوم بود. 

ساختمان دارالفنون ناصر خسرو یک ورودی منحصر به فرد از ضلع شمال شرقی و رو به خیابان ناصر خسرو دارد. این ورودی طاقی زنجیره ای است که به سبک معماری قدیم ساخته شده و نمایی متفاوت برای مدرسه به وجود آورده است. ستون‌های طوسی در دو طرف درب، این زیبایی را بیشتر به رخ رهگذران می‌کشد. این مدرسه با 32 اتاق به عنوان کلاس درس و 3 ساختمان شمال، شرقی و غربی در دو طبقه بنا شده است. سالن غذاخوری و نمایش از این تخریب و بازسازی در امان بوده و همان بنای قدیمی دوره ناصرالدین شاه است که تاکنون دوام آورده و مابقی عمری به قدمت پهلوی دارند.  

ارزش های خاص دارالفنون

این مدرسه از جمله اولین مدارس ایران به سبک نو بود که با تلاش و پیگیری امیرکبیر ساخته شدند و تغییری اساسی در تعلم و تربیت آن دوره به وجود آورد. آن چه رتبه و شان دارالفنون را بالا می‌برد و دلیل تفاوت دانش آموختگان آن بود ارایه برترین رشته های تحصیلی مانند پیاده‌نظام، سواره‌نظام، توپ‌خانه، مهندسی، پزشکی، جراحی، داروسازی و کانی‌شناسی بود که توسط اساتید برتر ایران و جهان تدریس می‌شد. در سال های بعد رشته های تحصیلی دیگری نیز به این مدرسه راه یافت که زبان انگلیسی، روسی، نقاشی و موسیقی از آن جمله اند. 

امکانات تفریحی و رفاهی اطراف دارالفنون

قرارگیری مدرسه در محدوده بازار و خیابان ناصر خسرو و باب همایون بهترین امکانات و تسهیلات را برای گردشگران فراهم کرده است. انواع رستوران، کافی شاپ، بازار و... در جوار این مدرسه تاریخی در تهران وجود دارد. 

پیشنهاد برای دیدن دارالفنون

مدرسه دارالفنون ناصر خسرو در یکی از پر بازدیدترین مکان های تاریخی تهران واقع شده و مکان های تاریخی و تفریحی زیادی در آن محدوده قرار دارد. با اختصاص کمی وقت می توانید به راحتی از چندین مکان تاریخی خیابان های قدیمی و بافت قدیم شهر تهران دیدن کنید.