نام های دیگر مکان

• مسجد شاه
• مسجد امام
• مسجد سلطانی

موقعیت جغرافیایی مسجد امام

مسجد امام در داخل بازار تهران قرار دارد و دسترسي آن از طریق خيابان پانزده خرداد است. در واقع ورودی شمالی مسجد با جلوخانی طويل به خيابان پانزده خرداد مي رسد. مسجد امام همراه با مسجد جامع تهران در بخش شمالی بازار تهران قرار دارند. فاصله مسجد امام تا مسجد جامع 234 متر است و حد فاصل اين دو مسجد به بين الحرمين نیز معروف است.

سیر تاریخی و فرهنگی مسجد امام

مسجد امام بزرگترين مسجدی است كه در زمان فتحعلي شاه قاجار در تهران ساخته شده است. كار بنای اين مسجد در سال 1240 هجری قمری پايان يافت. اين مسجد در زمان ساختت مناره نداشت و در زمان ناصرالدين شاه قاجار و در سال 1269 هجری قمری، دو مناره به آن افزوده شد.

ژاک موریه‌؛ نایب سفارت انگلیس‌ در سفرنامه خود در سال 1228 هجری قمری می‌نویسد:

تنها بنای قابل ملاحظه در تهران عهد فتحعلی ‌شاه، مسجد شاه است که ناتمام مانده است.‌

معماری مسجد امام

مسجد امام در حدود 10000 متر مربع مساحت دارد. درب ورودی بزرگ و اصلی آن در سمت شمال قرار دارد که با 18 پله به خیابان پانزده خرداد مربوط می‌شود. در آن جا دکان‌هایی قرار دارد که سابقا به صورت طاق‌نما بود. در میان جلوخان مسجد، حوض باریک و کشیده ای همراه باغچه‌هایی در دو طرف وجود دارد. ورودی مسجد امام به یک هشتی ‌طاق‌دار منتهی می‌شود که به حیاط وسیع مجاور ایوان بزرگ شمالی راه دارد. صحن مسجد امام، مربع شکل است و هر ضلع آن 64 متر طول دارد. در میان صحن، حوض سنگی بزرگی وجود دارد که در گذشته آب آن از قنات شاه تامین می‌شد. حیاط مسجد از طریق شبکه ای از راه‌های خروجی به بازار اتصال پیدا می‌کند.

شبستان قدیمی مسجد که بیش از 2000 متر مربع وسعت دارد. در این شبستان و در زیر گنبد چند غرفه کاشیکاری شده وجود دارد که به بانوان خانواده قاجار اختصاص داشته است‌. راهروهایی که شبستان زیر گنبد را به شبستان‌های اطراف متصل می‌کند به شکل طاقی است و با نقوشی معروف به طرح چادرشبی تزیین شده است‌. شبستان شرقی و غربی نیز بسیار وسیع و هر یک بر روی دوازده ستون استوار است.

در شمال صحن مسجد، شبستانی آجری از عهد ناصرالدین شاه وجود دارد که دارای 12 ستون آجری است‌. این شبستان، به علت رو به قبله بودن‌، در زمستان آفتاب گیر است که به همین علت به شبستان گرم نیز معروف است‌.

از تزیینات این مسجد منبر مرمری آن است که به شکلی بدیع و ممتاز از سنگ مرمر یک پارچه ساخته شده و دارای 13 پله است و در گنبدخانه مسجد نصب است‌.