امامزاده یحیی (ع) تهران
نام های دیگر مکان
- آستان مبارکه امامزاده یحیی و محمد (ع)
موقعیت جغرافیایی امامزاده یحیی (ع)
امامزاده یحیی (ع) در تهران، حدفاصل شرقی-غربی خیابان ری و خیابان سیروس (مصطفی خمینی فعلی) و شمالی-جنوبی امیرکبیر به 15 خرداد (بوذرجمهری) در محلهی عودلاجان و در کوچهی امامزاده یحیی واقع شده است.
سیر تاریخی و فرهنگی امامزاده یحیی (ع)
در قدیم محلهی عودلاجان منطقهی مرفهنشین تهران به حساب میآمد. اما امروزه به عنوان یکی از محلههای قدیمی دارای بناهای تاریخی و مذهبی شناخته میشود. یکی از این مکانها امامزاده یحیی (ع) است که از نوابغ ری، قم و آمل محسوب میشد. برخی بر این باورند که امامزاده یحیی (ع) از نوادگان امام سجاد (ع) بوده اما بر روی مقبرهی ایشان نام یحیی بن زید، فرزند امام حسن مجتبی (ع) نوشته شده است. نام اصلی ایشان ابوالقاسم عزالدین یحیی است. همسر وی، دخترعمهی سلطان سنجربنملکشاه بود. از این رو شاه طغرلبیک سلجوقی با او محترمانه رفتار میکرد. وی همیشه از این تکریم برخوردار بود تا زمانی که سلطان محمد خوارزمشاه حملهی خود را آغاز کرد. پس از آنکه وی بر سلجوقیان پیروز شد، یحیی نیز مورد حمله و تعرض قرار گرفت و در نهایت در سال 592 هجری قمری توسط فردی به نام علاالدین تکش خوارزمشاه به شهادت رسید. از آنجایی که برادر ایشان امامزاده محمد (ع)، از قبل در همین محل دفن شده بودند، با پافشاری مردم، محل دفن امامزاده یحیی (ع) نیز در کنار برادرشان انتخاب شد. در سالهای اخیر، ادارهی اوقاف و امور خیریه دستور دادند که بقعهی امامزاده محمد (ع) از کناره مقبرهی برادرش برداشته و به زیر مرقد امامزاده یحیی (ع) منتقل کنند.
ساخت بنای اصلی امامزاده یحیی (ع) به دورهی مغول (قرن 8 هجری قمری) نسبت داده میشود و قدیمیترین اثر منقول این بقعهی تاریخی صندوق چوبی روی مرقد است که دارای تاریخ 895 هجری قمری است. صندوق منبت عتیقهی امامزاده یحیی (ع)، چنان که در کتیبهی آن اشاره شده به دستور ملکشاه غازی در سال 895 هجری قمری به وسیلهی دو برادر به نامهای استاد حسین و استاد محمد لواسانی ساخته شده است. بر روی درِ قدیمی بقعه که چندان بزرگ نبوده، در دو کتیبهی کوچک به خط ثلث نوشته اند: بانی بقعهی خشتی قدیم شخصی به نام قرابشاره و معمار آن شخصی به نام دیو حسن بوده است.
معماری امامزاده یحیی (ع)
بنای نخستین این بقعه به شکل برج خشتی هشت ضلعی متعلق به قرن هفتم هجری بوده که بر روی آن یک گنبد آجری 12 ضلعی هرمی شکل قرار داشت و شبیه به بناهای دوران مغول بود. در دوران قاجار نیز اطراف این برج را با کاشیهای هفت رنگ مزین ساخته بودند. بنای امامزاده یحیی (ع) و صحن آن در سال 1318 هجری خورشیدی بهطور کلی تخریب شد، اما مرقد زیارتگاه که در عمق 4 متری زمین و در یک سرداب قرار داشت، حفظ شد. در سال 1320 هجری خورشیدی بنای جدیدی به همان سبک بنای قدیمی دوباره ساخته شد و تزئینات بیشتری به آن افزوده گردید. به گونهای که در سال 1330، مساحت آستان پانزده برابر مساحت اولیهی خود شد. امروز مساحت این بنا حدود 1500 مترمربع است. این بنا دارای صحن وسیع، مسجد، ایوان، رواق، ضریح، حرم آینهکاری شده، سرداب، گنبد کاشی مخروطی شکل و سقاخانه است. قسمتهای دیگری شامل ایوان، کفش کن، اتاق موزه و دفتر آستانه و کتابخانه به تدریج تا سال 1330 به بنا اضافه گشته و کاشیکاری گنبد و تزئینات ملحقات بنا انجام گرفته است.
ضریح امامزاده مربع شکل و در اتاقی به مساحت حدودا 50 مترمربع قرار دارد. در وسط، ستونهایی در دو قسمت بالایی و پائینی وجود دارد که داخل آن به صورت درگاههای کاشیکاری شده است. کتیبهای که بر روی ضریح قرار دارد، سال 1358 خورشیدی روی آن درج شده است و نشاندهندهی آن است که اوایل انقلاب این مکان بازسازی شده است. در سالهای اخیر فعالیتهای عمرانی بسیاری در جهت حفظ و نگهداری آثار گذشته و توسعهی فضای اطراف بقعه انجام دادهاند. این بنای تاریخی و مذهبی در تاریخ 15 آذر 1314 به شمارهی 241 در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پیشنهاد برای دیدن امامزاده یحیی (ع)
مراسم مختلفی در امامزاده برگزار میشود که میتوان به مراسم خیرات شبهای جمعه برای اموات با روشن کردن فانوس و نذر و نیاز، مناسبتهای ویژهی عزاداری سالار شهیدان، تعزیهی بازار شام و تعزیهی حضرت علیاکبر (ع)، جشن مولودی خوانی همراه با پذیرایی اشاره کرد.
در محوطهی امامزاده یحیی (ع) چنار تنومند و کهنسال زندهای با قدمت 900 سال در جوار صحن بانوان وجود دارد که قطر آن به هفت متر میرسد. تعداد این چنارها در گذشته سه عدد بوده که یکی در خیابان قرار داشت و به سبب مزاحمت برای رفت و آمد شهروندان، شهرداری آن را برید و دیگری نیز خشک شده است. درخت باقی مانده با شمارهی 1 در سال 1330 در فهرست وزارت فرهنگ و اداره باستان شناسی به ثبت رسیده است. بر روی تنهی این درخت، حفرهای وجود دارد که برخی بر این باورند در زمانهای قدیم، مرد کفاشی بر روی تنهی چنار حفرهای ایجاد کرده تا در آن زندگی کند. در آن حفره به شغل کفاشی خود میپرداخته و در همان جا هم میخوابیده است. اما برخی دیگر به این گفته اعتقادی ندارند و بر این باورند که این حفره بر اثر دود شمعهایی ایجاد شده که زائران برای نذر و حاجتروایی روشن میکردند.
در اطراف امامزاده یحیی (ع) خانههای قدیمی زیادی وجو دارد که یکی از آنها سرای کاظمی است. این خانه متعلق به یکی از اصطبلداران ناصرالدینشاه قاجار بوده است. شاهنشین این خانه واقعا دیدنی و جالب است. این بنا به «موزهی تهران قدیم» تبدیل شده است. خانهی دبیرالملک هم یکی دیگر از منازل مسکونی این منطقه است. این بنا متعلق به یکی از صاحب منصبان قاجار بوده است. خانهی مهرانگیز کامبیز هم یکی از خانههای معروف این منطقه است. در این بنا که به خانهی وثوقالدوله نیز معروف است، سریال پدرسالار ساخته شده بود.
سقاخانهی کوچهی افشار، حسینیهی خانهی اربابی، هیات خانهی سید، حسینیهی سادات موسوی، حمام نواب، مدرسهی معمارباشی، خانهی مدرس (دارالقران و موزهی یادگارهای او) و کلی بنای مهم دیگر هم در محلهی عولادجان واقع شده است. جالب است بدانید که فیلم معروف قیصر نیز در این محله و به خصوص در حمام نواب فیلمبرداری شده است. فیلمهای دیگری مانند گوزنها و ضیافت (ساختههای استاد مسعود کیمیایی) نیز در این محله ساخته شدهاند.
امامزاده یحیی (ع) - تهران
در قدیم محلهی عودلاجان منطقهی مرفهنشین تهران به حساب میآمد. اما امروزه به عنوان یکی از محلههای قدیمی دارای بناهای تاریخی و مذهبی شناخته میشود. یکی از این مکانها امامزاده یحیی (ع) است که از نوابغ ری، قم و آمل محسوب میشد. برخی بر این باورند که امامزاده یحیی (ع) از نوادگان امام سجاد (ع) بوده اما بر روی مقبرهی ایشان نام یحیی بن زید، فرزند امام حسن مجتبی (ع) نوشته شده است. استان تهران- تهران- خیابان 15 خرداد- کوچه امامزاده یحیی +98 استان تهران- تهران- خیابان 15 خرداد- کوچه امامزاده یحیی استان تهران- تهران- خیابان 15 خرداد- کوچه امامزاده یحیی IR unknownکلمات کلیدی: آستان مبارکه امامزاده یحیی و محمد، امامزاده یحیی تهران، امامزاده یحیی،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2928
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.