عمارت سلطان بیگم یادگاری باشکوه و ارزشمند از دوره قاجار
مناسب برای
مدت زمان بازدید
1 تا 2 ساعت
بهترین فصل
استان تهران- تهران- ابتدای خیابان امیرکبیر- خیابان ناظمالاطبای جنوبی- کوچه حشمتی- کوچه کمالی- پلاک 20
بازدید دارد
نام های دیگر مکان
- خانه موزه بازار تهران
- خانه سلطان بیگم شجاعی
- خانه فرهنگ بازار تهران
موقعیت جغرافیایی عمارت سلطان بیگم
این عمارت باشکوه که امروز بهعنوان خانه فرهنگ بازار تهران و خانهموزهی بازار نیز شناخته میشود در ابتدای خیابان امیرکبیر، نرسیده به میدان امام خمینی (ره)، خیابان ناظمالاطبای جنوبی، کوچهی حشمتی، کوچهی کمالی، پلاک 20 قرار دارد. این بنای تاریخی در محلهی «عودلاجان» جا خوش کرده است.
سیر تاریخی و فرهنگی عمارت سلطان بیگم
عمارت سلطان بیگم عمارتی بسیار باشکوه در منطقهی 12 حال حاضر کلانشهر تهران، که یادگاری از دوران قاجار است و قدمت آن به 150 تا 200 سال میرسد.
خانم سلطان بیگم شجاعی یکی از نزدیکان ناصرالدینشاه؛ چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران بوده است. وی در سال 1312 این عمارت را به یکی از فرزندان خود با نام تقی شجاعی واگذار میکند. در 14 سال بعد یعنی در سال 1326 آقای شجاعی عمارت را به فردی دیگر از خانوادهی نیرنما میفروشد و پس از آن، عمارت سلطان بیگم به خانوادهی نیرنما تعلق پیدا میکند. مالکان جدید در سالیان بعد تغییراتی در این عمارت زیبا ایجاد میکنند، اما قسمتهای اصلی که جزو ویژگیهای اصلی بنا به شمار میرود دستخوش تغییر قرار نمیگیرد و همان سبک و سیاق طرح اولیهی ساخت بنا را دارد. جالب اینکه امروز هنوز این عمارت به نام صاحب قبلی یعنی خانم سلطان بیگم شجاعی در بین مردم شناخته شده است.
این عمارت تا سال 1376 خورشیدی یعنی حدود 50 سال در اختیار خانوادهی نیرنما بود، اما بعد از آن توسط شهرداری تهران خریداری گردید و پس از بازسازی که روی عمارت انجام گرفت، به عنوان خانهی محله، خانهی کارآفرینی و سپس بهعنوان خانهموزه مورد بهرهبرداری قرار گرفت. ناگفته نماند این عمارت هماکنون نیز تحت نظر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران فعالیت میکند.
موزهی بازار که در عمارت سلطان بیگم جای دارد، در واقع کتابخانهی بازار تهران است که نزدیک به 6000 جلد کتاب با موضوعاتی همچون بازار و موزه را مانند گنجینهای در دل خود جایداده است. عضویت در این کتابخانهی باارزش برای عموم مردم امکانپذیر است و کاملا رایگان انجام میشود.
فدراسیون بینالمللی انجمنها و موسسات کتابداری (ایفلا) در مورد اهمیت موزهی کتاب سلطان بیگم اینگونه ذکر کرده که این موزهی کتاب در فهرست 1001 کتابخانهی موجود در جهان قرار دارد که همهی افراد باید پیش از مرگ حداقل یکبار از آن بازدید به عملآورند.
نمایشگاه عکس مربوط به تهران قدیم نیز در این مجموعه قرار دارد که دیدن آن خالی از لطف نیست. در نمایشگاه، عکسهای فوقالعاده قدیمی از تهران آن دوران، بهویژه از محلهی پامنار در معرض دید علاقهمندان قرار گرفته است. در میان عکسها، تصویر مربوط به پهلوان اکبرخان پامناری نیز وجود دارد. حضور وی در این محله و انجام کارهای خیر و بشردوستانه، علت اصلی نامگذاری آن بوده است.
یکی از نکات جالب در مورد این خانه تاریخی این است که، خانوادهی استاد شهرام ناظری؛ موسیقیدان و خوانندهی مشهور موسیقی اصیلی ایرانی و ملقب به شوالیهی آواز ایران در زمانی که ایشان در سنین 18 تا 20 سالگی قرار داشتند به مدت دو سال در این عمارت مستاجر بودهاند. استاد شهرام ناظری یکی از برترین سازهای خود را نیز از آقای نیرنما صاحب عمارت دریافت کردهاند.
معماری عمارت سلطان بیگم
این عمارت مساحتی در حدود 800 مترمربع دارد و از لحاظ معماری بنای این خانه بهصورت پلانی U شکل است بدینصورت که اضلاع آن در اطراف یک حیاط مرکزی قرارگرفتهاند و ورودی آن در یک سمت از حیاط (در ضلع شرقی) واقع شده است. این حیاط از سطح کوچه کمی پایینتر است و وقتی به آن نگاه کنید گودالشکل به نظر میرسد. برای دسترسی به آن باید از 13 پله پایین بروید. قرینه بودن اجزا و ساختار خانه، از اصول مهم معماری دورهی قاجار محسوب میشود. این ویژگی در اتاقها و اجزای داخلی عمارت به خوبی رعایت شده است.
در مقابل پلهها و در بخش مرکزی حیاط نیز یک حوض مستطیل شکل کوچک بسیار زیبا و باصفا خودنمایی میکند که نشانهای بارز از ساخت عمارتهای دورهی قاجار است. گویا در زمانهای قدیم، این حوض حدود 2 الی 3 متر عمق داشته که امروزه عمق آن به علت بازسازی کاهش یافته است.
حوضخانه و تالار آینه سمت راست خانه و کتابخانه، سمت چپ آن جای دارد. همچنین نمایشگاه عکس روبهروی ورودی عمارت دیده میشود.
چشمنوازترین قسمت این عمارت، تالار آینه است که در سالن مرکزی ساختمان غربی قرار دارد. این تالار که بسیار استادانه ساخته شده بههیچوجه دستخوش تغییر واقع نشده و با همان طراحی اولیهای که در دورهی سلطان بیگم احداث گردید پابرجا مانده است. آقای نیرنما مالک عمارت با حساسیت زیادی از این عمارت نگهداری کرده به همین علت این ساختمان به بهترین شکل ممکن حفظ شده است.
در سراسر تالار آینه، آینهکاریهای زیبایی در اشکال مختلف مقرنس و قطاربندی به همراه نقاشیهای گیاهی و طرحهای الهام گرفته از نقاشی اروپایی که از دورهی قاجار متداول شد بر روی گچ و آینه دیده میشود. گویا این تالار برگرفته از تالار آینه کاخ گلستان طراحی و ساخته شده است.
پوشش سقف این تالار به شکل قاببندیهای چوبی است که بر روی آن نقاشیهایی با ظرافتهای بسیار زیاد هنرمندانه به چشم میخورد. درهای چوبی این اتاق نیز از زیبایی بیبهره نمانده و دارای طرح سبزهزارها و مناظر طبیعی بوده و نشاندهندهی اوج خلاقیت و سلیقهی سازنده یا سازندگان آن است. زیبایی تالار آینه به حدی است که بهراحتی نمیتوانید دل از آن بکنید، شاید زمان زیادی از بازدید عمارت سلطان بیگم صرف دیدن آینهکاریهای این تالار شود که همچون الماس میدرخشند.
در بالای تالار آینه بادگیرهای این ساختمان قدیمی، واقع در مرکز ساختمان غربی به چشم میخورد. بادگیرها برای خنکسازی عمارت در این تالار ساخته شده. وجود همین بادگیرها نشاندهندهی وضعیت مالی بسیار خوب صاحبخانه است. اتاقهای بادگیر نیز در دو سمت تالار آینه تعبیه شده که امروز بسته و غیرقابل استفاده است.
با خارج شدن از تالار آینه، میتوان از نمایشگاه عکس مربوط به تهران قدیم دیدن کرد. در نمایشگاه عکس دایر شده، عکسهای فوقالعاده قدیمی از تهران آن روزگار، بهویژه محلهی پامنار موجود است. تصویر مربوط به اکبر خان پامناری نیز در میان این عکسها به چشم میخورد که حضورش در این محله و انجام کارهای خیرخواهانه توسط او، علت اصلی نامگذاری آن است.
پیشنهاد برای دیدن عمارت سلطان بیگم
قدم زدن در حیاط خانههای قدیمی و بازدید از قسمتهای مختلف آن همواره یکی از تفریحات مهیجی است که میتوان تجربه کرد. عمارت سلطان بیگم یکی از این خانههای باصفای قدیمی است که با گذشت قرنها از ساخت آن هنوز هم پابرجاست و دید آن حس خوبی در انسان ایجاد میکند.
ساختمان U شکل عمارت با داشتن پنجرههای چوبی و دیوارهای آجری به شما نوید بازدید یکی از زیباترین عمارتهای بهجامانده از دورهی قاجار را میدهد.
اگر علاقهمند به بازدید از خانهموزهی بازار هستید میتوانید از این عمارت باشکوه تاریخی دیدن نمایند. خوشبختانه بازدید از تمام قسمتهای موزهی بازار بهصورت کاملا رایگان فراهم است و همهی افراد میتوانند از آن دیدن کنند. شایان ذکر است این مجموعه در تعطیلات رسمی و روزهای جمعه تعطیل است. به علت ارزش بسیار زیاد این خانهی تاریخی، از ازدحام جمعیت در تالار آیینه جلوگیری میشود. بازدیدکنندگان بهصورت 10 نفره و همزمان، میتوانند از گوشه و کنار تالار دیدن کنند. همچنین آنها باید قبل از ورود به تالار آیینه کفشهای خود را دربیاورند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساعات کاری و... عمارت سلطان بیگم میتوانید با شمارهی 02133910444 تماس حاصل فرمایید.
در هنگام بازدید از این عمارت تاریخی مراقب باشید تا به آن آسیب وارد نکنید و این مجموعهی باارزش برای نسلهای بعد نیز به یادگار بماند.
خانهی اردیبهشت عودلاجان، امامزاده یحیی (ع)، خانهی شهید مدرس، خانهی مهرانگیز کامبیز، سرای کاظمی، خانهی دبیرالملک، مسجد و مدرسه معمارباشی و... از دیگر جاهای دیدنی این منطقه است که دیدنشان خالی از لطف نیست.
عمارت سلطان بیگم - یادگاری باشکوه و ارزشمند از دوره قاجار
عمارت سلطان بیگم عمارتی بسیار باشکوه در منطقهی 12 حال حاضر کلانشهر تهران، که یادگاری از دوران قاجار است و قدمت آن به 150 تا 200 سال میرسد. استان تهران- تهران- ابتدای خیابان امیرکبیر- خیابان ناظمالاطبای جنوبی- کوچه حشمتی- کوچه کمالی- پلاک 20 +98 استان تهران- تهران- ابتدای خیابان امیرکبیر- خیابان ناظمالاطبای جنوبی- کوچه حشمتی- کوچه کمالی- پلاک 20 استان تهران- تهران- ابتدای خیابان امیرکبیر- خیابان ناظمالاطبای جنوبی- کوچه حشمتی- کوچه کمالی- پلاک 20 IR 02133910444 unknownکلمات کلیدی: عمارت سلطان بیگم، عمارت سلطان بیگم تهران، خانه موزه بازار تهران، خانه سلطان بیگم شجاعی، خانه سلطان بیگم، خانه فرهنگ بازار تهران،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2976
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.