کلیسای سورپ گئورگ مقدس
نام های دیگر مکان
- کلیسای گئورگ مقدس
- کلیسای سورپ گئورگ
موقعیت جغرافیایی کلیسای سورپ گئورگ مقدس
کلیسای گئورگ مقدس در استان تهران، شهر تهران، خیابان حنیف نژاد، میدان وحدت اسلامی (میدان دروازهی قزوین سابق)، بازارچهی قوام الدوله، کوچهی کلیسا قرار دارد.
سیر تاریخی و فرهنگی کلیسای سورپ گئورگ مقدس
نام کلیسای گئورگ برگرفته از سرداری به نام گئورگ یا گئورگیوس است که به همراه دو سردار دیگر به نامهای رومانوس و آدوپتیتوس در راه ترویج و تبلیغ مسیحیت در ارمنستان به دست بتپرستان به قتل رسیدند و بعدها کلیسای ارتدوکس اروپای شرقی و کلیسای حواری ارمنی، گئورگ مقدس را به عنوان یکی از قدیسین کلیسا معرفی کردند. ارامنه برای ایشان ارزش بسیار زیادی قائل هستند به همین دلیل هر سال برای بزرگداشت او جشن گئورگ مقدس بر پا میکنند.
بنای این کلیسا در یکی از محلههای قدیمی تهران به نام سنگلج قرار دارد و قدمت اولیهی آن مربوط به اواخر دورهی صفویه و به سالهای 1153 تا 1169 خورشیدی باز میگردد. کلیسای گئورگ در ابتدا توسط دو خانواده از ساکنان تفلیس به نامهای «هُوسِپیان» و «استِپانیان» در سال 1174 خورشیدی به صورت محرابی کوچک یا نمازخانهای ساده جهت انجام فرایض دینی ارامنه ساخته شد.
پس از گذشت چند سال آقا محمد خان قاجار به قدرت رسید. وی با لشکرکشی به منطقهی قفقاز تعدادی از ارامنه را از منطقهی قرهباغ ارمنستان به تهران کوچ داد و پس از به سلطنت رسیدن فتحعلی شاه قاجار عدهای دیگر از ارامنه از جمله صنعتگران ارمنی از جلفای اصفهان و تبریز به تهران آمدند و در محلهی دروازهقزوین (میدان وحدت فعلی) ساکن شدند و بر تعداد ساکنین ارمنی محله افزوده شد. در نتیجه محراب کوچک ساخته شده جوابگوی مراسمات دینی ارامنه نبود به همین دلیل در سال 1214 خورشیدی محراب را گسترش دادند و کلیسایی ساختند که به کلیسای گئورگ مقدس معروف شد که بعد از بازسازی در سال 1261 خورشیدی به صورت کنونی در آمده است.
معماری کلیسای سورپ گئورگ مقدس
نمای بیرونی کلیسای سورپ گئورگ کلاً با آجر ساخته شده و داخل آن را با گچ پوشاندهاند و درِ ورودی آن در دو سمت غرب و جنوب قرار دارد. حیاط کلیسا در بخش ورودی و ضلع شمالی است و برج ناقوس آن در ضلع جنوبی واقع شده است. برج ناقوس اصولا در طراحی کلیسا در ضلع غربی بنا میشود. اما به دلیل عدم وجود فضای کافی در این قسمت برج ناقوس در ضلع جنوبی احداث شد. این برج به شکل یک ایوان پیش آمده ساخته شده که در سه طرف آن، ورودیهای قوسی شکل در دو طبقه دیده میشود. برج ناقوس در سه طبقه طراحی شده به گونهای که مساحت هر طبقه از طبقهی پایینی کوچکتر است و در داخل یک شش وجهی هرمی شکل قرار دارد. ناقوس این کلیسا به روش سنتی و با کشیدن طناب نواخته میشود.
محراب کلیسا در سمت شرقی آن واقع شده و دارای دو ورودی از سمت شمال و جنوب است. این محراب حدود 6 پله از سطح تالار بالاتر قرار گرفته است. محراب کلیسا دارای یک اتاق رختکن در ضلع جنوبی و یک اتاق برای وسایل اهدایی به کلیسا در ضلع شمالی است و یک سالن نسبتا بزرگ برای روشن کردن شمع اختصاص داده شده است. همچنین کلیسا دارای یک طاق گنبدی است که معماری آن با الهام از دوران اسلامی به صورت زاویهدار طراحی شده و به صورت هشت ضلعی است که دور آن شیشههای رنگی قرار گرفته و نقش نورگیر را ایفا میکند. این طاق هرمی بر روی چهار ستون در دو ردیف قرار دارد و تالار کلیسا را به دو راهروی جانبی و یک فضای میانی تقسیم میکند. ستونهای این طاق در فاصلهی چهار متری از هم ساخته شده و در بین این چهار ستون فضای مربع شکلی به ابعاد چهار متر پدید آمده است. نمازخانهی کلیسا مانند کلیساهای دورهی ساسانی دارای طاق بلند، ردیفی از ستونها، یک دهانه چشمه در وسط و دو دهانه در نزدیکی آن است.
یکی از ویژگیهای بارز این بنا وجود سنگ قبرهای متعدد با طراحی و حکاکیهای زیبا است که به صورت ایستاده بر روی دیوارههای خارجی کلیسا و برج ناقوس نصب شده است. در ابتدا سنگ قبرها در کلیسا نصب بود. اما در سال 1362 با حفر کانال در این مکان سنگ قبرهای متعدد دیگری نیز نمایان شد. به نظر میرسد این بنا پیش از اینکه کلیسا شود، قبرستان ارامنه بوده است. سنگ قبرهای موجود در این کلیسا متعلق به شخصیتهای معروفی است. برخی از این افراد عبارتند از:
- میکائیل مارکاریان؛ بنیانگذار انجمن دوستداران علم و دانش
- هوسپ گاسپاریان؛ از اولین معلمان مدرسهی ارامنهی هایکازیان تهران
- الله وردیخان و فرزندش هاراطون؛ از امرای نظامی عصر قاجار
- امیرتومان و میرزا ماردیروس داوید خانیان؛ رئیس ستاد بریگاد قزاق و فرمانده گارد سلطنتی قاجار
- سلیمان خان سهام الدوله؛ برادر منوچهر خان معتمد الدوله، والی کردستان و خوزستان
- جهانگیرخان اناگولوپیانس مامیگونیان؛ پسر سلیمان خان، نخستین وزیر صنایع و غورخانه، مؤسس کارخانه های باروت کوبی، کاغذسازی، نساجی، خیاطخانهی دولتی، آسیاب ماشینی و اولین سازندهی فشنگ ارتش ایران.
پیشنهاد برای دیدن کلیسای سورپ گئورگ مقدس
در گذشته ارامنهی زیادی در منطقهی کلیسای سورپ گئورگ زندگی میکردند که امروز از آن مهاجرت کردهاند. اکنون از آن محله تنها یک کوچه به نام ارامنه در میانهی بازار مانده است. اما هنوز هر سال جهت بزرگداشت سردار گئورگ مقدس در اوایل مهر ماه مراسم باشکوهی در کلیسا برگزار میگردد. در این مراسم زائران شبزندهداری میکنند و هنگام صبح آیین زیارت و قربانی اجرا مینمایند. در این مراسم آب متبرک شده میان مردم توزیع میشود. در حیاط کلیسا نیز شمع صلیب مخصوص به فروش میرسد و زائران شمعها را در سالن مخصوص کلیسا روشن میکنند و به دعا میپردازند. همچنین در این مراسم حلیم پخته و در میان اقوام و همسایگان توزیع میکنند.
در اطراف حیاط این کلیسا اتاقهایی قرار دارد که از سالیان پیش به اقامت سالخوردگان بیسرپرست ارمنی اختصاص یافته است، که تحت نظر شورای خلیفهگری ارامنهی تهران و انجمن خیریهی بانوان ارمنی و با کمکهای مردمی اداره میگردد. این کلیسا در سال 1357 به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده است.
خانهی ملک که یکی از زیباترین خانههای تهرات است، سردر باغ ملی و مدرسهی دارالفنون از دیگر بناهای دیدنی اطراف این کلیسا هستند که با کمی پیادهروی میتوانید از آنها نیز دیدن کنید.
کلیسای سورپ گئورگ مقدس
کلیسای سورپ گئورگ به عنوان دومین کلیسای قدیمی تهران در سال 1357 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است. این کلیسا دارای معماری منحصربهفردی است و هر سال در روز بزرگداشت سردار گئورگ مقدس در این کلیسا مراسم باشکوهی برگزار میگردد. استان تهران- تهران- خیابان حنیف نژاد- میدان وحدت اسلامی (میدان دروازه قزوین سابق)- بازارچه قوام الدوله- کوچه کلیسا +98 استان تهران- تهران- خیابان حنیف نژاد- میدان وحدت اسلامی (میدان دروازه قزوین سابق)- بازارچه قوام الدوله- کوچه کلیسا استان تهران- تهران- خیابان حنیف نژاد- میدان وحدت اسلامی (میدان دروازه قزوین سابق)- بازارچه قوام الدوله- کوچه کلیسا IR unknownکلمات کلیدی: کلیسای سورپ گئورگ تهران، کلیسای سورپ گئورگ، کلیسای گئورگ مقدس تهران، کلیسای گئورگ مقدس، کلیسای سورپ گئورگ مقدس تهران، کلیسای سورپ گئورگ مقدس،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2958
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.