گرمابه حاج میرحسن قدیمی ترین حمام قاجاری قزوین
مناسب برای
مدت زمان بازدید
0/5 تا 1 ساعت
بهترین فصل
استان قزوین- قزوین- خیابان مولوی- محلهی دیمج
- بازدید ممنوع است
موقعیت جغرافیایی گرمابه حاج میرحسن
گرمابهی حاج میرحسن در خیابان مولوی و در گذر و محلهی دیمج در قزوین قرار دارد. مسجد مدرسهی صالحیه و زورخانه پهلوان شاهوردی از جمله بناهای شاخص پیرامون این بنا است.
سیر تاریخی و فرهنگی گرمابه حاج میرحسن
این گرمابه توسط حاج میرحسن در سال 1215 هجری قمری و در اوایل دورهی قاجار ساخته شده است. با توجه به اسناد موجود، حمام حاج میرحسن، قدیمیترین حمام قاجاری قزوین و از معدود حمامهایی است که از آسیبهای ناشی از نوسازیها و خیابانکشیهای دورهی پهلوی در امان مانده است.
از دورهی صفوی حمامهای بلور و قجر در قزوین پابرجاست که هر دو مرمت و بازسازی شده و به شکل موزه تغییر کاربری یافتهاند.
حمام حاج میرحسن در واقع یکی از عناصر مهم و مجموعهای شامل حمام، آب انبار، کاروانسرا و منازل اعیانی نه چندان تجملی بوده که نقش اساسی در شکلدهی و توسعهی محلهی دیمج استان قزوین داشته است.
بانی حمام؛ حاج میرحسن، پسر میرهادی و نوهی میرشاه طالقانی؛ از سادات معظم قزوین بوده که هنگام تسخیر قزوین به دست افغانها، به طالقان گریخت. بعدها فرزندان او به قزوین آمدند و حاج میرحسن در میان نوادگان میرشاه مقبول عامه شد و ریاست و بزرگی یافت.
بازماندگان حاج میرحسن پس از تشکیل ادارهی آمار و ثبت احوال، نام خانوادگی امیرشاهی را به سبب انتساب به میرشاه طالقانی برای خود برگزیدند.
این حمام در خیابان مولوی که پیش از نوسازیها و خیابانکشیهای دورهی پهلوی بستر رودخانهی دزج بوده و در کوچهی خطیبی بنا شده است. این کوچه در بافت کهن شهر در محلهی دیمج قرار دارد. دیمج یکی از محلات شانزدهگانهی قزوین در دورهی قاجار بوده است.
کتیبهای به خط نستعلیق بر روی سنگ سیاهی حجاری شده است که بر فراز در ورودی این حمام نصب شده است. متن کتیبه به این شرح است:
حمام پاک باصفا، زیبا بنای دلگشا، تعمیر شد این حمام، از همت حاجی بابا، 1370
این کتیبه مربوط به تعمیر حمام در سال 1370 هجری قمری است.
معماری گرمابه حاج میرحسن
مساحت حمام 850 متر مربع و دارای تمام عناصر اصلی حمامهای قدیمی ایرانی؛ شامل هشتی ورودی، سربینه، میاندر، گرمخانه، خزینه و چال حوض است.
این حمام در داخل زمین واقع شده و بام آن حدود یک متر و نیم از سطح کوچه ارتفاع دارد. این شگرد علاوه بر این که امکان سوار شدن آب قنات را به حمام فراهم میآورده، تبادل حرارتی را در زمستان و تابستان، میان داخل حمام و فضای خارج آن به حداقل میرسانده است. همچنین قرار گرفتن بنا در دل زمین، مقاومت آن در برابر خطر زلزله را افزایش میداده است.
فضاهای اصلی در حمامهای قدیمی به گونهای از یکدیگر تفکیک شدهاند که دما و رطوبت هر فضا نسبت به فضای مجاور تنظیم شود و از خطر بیماری فرد به دلیل ورود به فضای گرم و خروج ناگهانی به فضای سرد تا حدود زیادی پیشگیری شود که این قاعده در حمام حاج میرحسن نیز رعایت شده است.
در ساخت و نحوهی معماری تمامی گرمابهها در سراسر ایران، چندین قسمت کاملا مشترک لحاظ میشده که شامل هشتی ورودی، سربینه، میاندر و گرمخانه میباشد.
- هشتی ورودی بخشی بود که گرمابه را به محیط بیرون متصل میکرد.
- سربینه معمولا دارای مکانهایی که به عنوان رختکن استفاده میشده است.
- میاندر نیز معمولا به شکل راهرویی مستطیل شکل بود و آبریزگاه در این قسمت تعبیه میشد.
- پس از این بخش به فضای گرمخانه میرسیم که اصلیترین بخش گرمابه محسوب میگردد.
- خزینه مکانی است حوض مانند که در بالای آتشخانهی حمامهای عمومی قرار داشته و آب آن توسط آتش آتشخانه گرم میشده است تا برای شستشوی افراد آماده گردد. آب خزینه معمولا هر پنج روز تا یک هفته یک بار عوض میشد و هر روز قبل از باز شدن حمام، چرک و کثیفی روی آب به وسیلهی لنگ پاک میشد.
نصب نورگیرهایی موسوم به جامخانه با سوراخهایی که داخل آنها شیشههای محدب قرار داشت به منظور حداکثر استفاده از نور طبیعی برای حمامها بوده است. زیرا طراحی حمامها به گونهای بوده که کمترین تبادل حرارتی را با فضای بیرون داشته باشد.
پیشنهاد برای دیدن گرمابه حاج میرحسن
محلهی قدیمی دیمج در خیابان مولوی قرار گرفته و بازار سنتی قزوین نیز ورودیهایی از همین خیابان دارد و میتوانید به بخش پرندهفروشان و آهنگریهای موجود در این بازار از همین خیابان مولوی دسترسی پیدا کنید. اگر خیابان مولوی را به سمت جنوب ادامه دهید پس از در حدود 15 دقیقه پیادهروی میتوانید از بنای قدیمی حسینیهی زیبای امینیها هم دیدن کنید که به خاطر معماری داخلی خاص و شیشههای رنگی زیبا شهرت پیدا کرده است. در ضمن اگر این خیابان را به سمت شمال ادامه دهید به چهارراه بازار میرسید که سمت راست آن ورودی اصلی بازار سنتی قزوین قرار گرفته است. بازاری که یکی از قدیمیترینهای ایران به شمار میرود. کمی آن طرفتر از بازار هم کاروانسرای سعدالسلطنه قرار گرفته است که بزرگترین کاروانسرای سرپوشدهی ایران است که بازارچهی صنایع دستی دایمی نیز همیشه در آن برقرار است. فراموش نکنید که در هنگام قزوین نگری در این کاروانسرا از کارگاه قلم زنی فاخته و گالری خانهی شیشهای در راهروی اصلی و گالری ایندوتا و کارگاه گره چینی اقاقیا در حیاط اصلی آن نیز حتما دیدن کنید.
مثل همیشه پیشنهاد میکنیم با خودرو وارد بافت تاریخی قزوین نشوید و خودروی خود را در پارکینگها و یا خیابانهای اطراف پارک کرده و پیاده به قزوین نگری بپردازید. با استفاده از نقشهی زیر هم میتوانید مکانهایی در شعاع 15 دقیقهای از این بنا را مشاهده و با کمی پیادهروی برای بازدید از آنها نیز برنامهریزی کنید. با یلدامدتور بمانید.
گرمابه حاج میرحسن - قدیمی ترین حمام قاجاری قزوین
این گرمابه توسط حاج میرحسن در سال 1215 هجری قمری و در اوایل دورهی قاجار ساخته شده است. با توجه به اسناد موجود، حمام حاج میرحسن قدیمیترین حمام قاجاری قزوین و از معدود حمامهایی است که از آسیبهای ناشی از نوسازیها و خیابانکشیهای دورهی پهلوی در امان مانده است. استان قزوین- قزوین- خیابان مولوی- محلهی دیمج +98 استان قزوین- قزوین- خیابان مولوی- محلهی دیمج استان قزوین- قزوین- خیابان مولوی- محلهی دیمج IR unknownکلمات کلیدی: گرمابه حاج میر حسن، گرمابه حاج میرحسن، خیابان مولوی، محله دیمج، دیمج، حمام حاج میر حسن، حمام حاج میرحسن، گرمابه عمومی، گرمابه قدیمی، حمام قدیمی، گرمابه حاج میرحسن قزوین، قزوین نگری، قزوینگردی، قزوین گردی،
مکانهای نزدیک
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.