فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 3) فرهنگ غذایی آذربایجان، اردبیل، همدان، کردستان، ایلام، لرستان و کرمانشاه

ماه رمضان در ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماه در جای‌جای کشور عزیزمان با توجه به آداب و رسوم خاص مردم هر منطقه دارای شور و حال ویژه‌ای است. می‌توان گفت رسومات این ماه با وجود گذشت سالیان زیاد، همچنان در میان مردم زنده مانده است. غذاهای معمول هر قوم و شهری با توجه به ذایقه و تنوع غذاهای محلی‌شان بسیار متفاوت است. در دو بخش قبل این مطلب به بررسی فرهنگ غذایی ماه رمضان در استان‌های شمالی و استان‌های شرقی پرداختیم و مطالب گذشته را با معرفی غذاهای مرسوم ماه رمضان در بخش غربی کشور ادامه می‌دهیم.

رمضان در آذربایجان شرقی

در تبریز و آذربایجان شرقی برنج، کباب، مرغ، قیمه، قورمه سبزی، انواع دلمه، ‌کتلت، کوکو آبگوشت و کوفته از غذاهای مورد استفاده در ماه رمضان است. همچنین در وعده‌ی افطار انواع آش، فرنی، شیر، سالاد، نزیه، ختایی، اهری، ‌حلوا، پنیر، سبزی، خرماهای تزئین شده با گردو و پودر گردو، انواع مربا و حلیم نیز به چشم می‌خورد. در برخی مناطق آذربایجان شرقی، مرسوم است هر خانواده بسته به توان خود، حیوانی را قربانی کند و از گوشت آن برای پخت غذا در طول ماه رمضان استفاده کند. آن‌ها با این اعتقاد که این عمل برکت را به خانه می‌آورد، وعده‌های سحری و افطار را با غذا‌هایی که از این گوشت قربانی تهیه شده، آماده می‌کردند.

رمضان در آذربایجان غربی

مردم روستاهای آذربایجان غربی یکی دو روز مانده به آغاز ماه مبارک رمضان، فطیری موسوم به اپه درست می‌کنند که یک نوع نان محلی مغزدار و از شیرینی‌های مخصوص ماه رمضان است. یاغلی‌فتیر نیز یکی دیگر از نان‌های محلی و مخصوص ماه رمضان است که اغلب در مناطق روستایی آذربایجان غربی توسط بانوان پخته می‌شود. این نان را به همسایگان و آشنایان نیز می‌دهند و معتقدند با خوردن این نان در سحر تا افطار احساس گرسنگی نخواهند کرد. نان روغنی، سبزی تازه، حلوای محلی معروف به ترح‌حلوا، نان محلی ارده، ‌آش دوغ، دلمه، مربا و شیربرنج نیز پای ثابت سفره‌های افطاری مردم آذربایجان‌غربی در ماه رمضان است. مردم آذربایجان غربی معتقدند که روز عید فطر نباید در خوردن زیاده‌روی کنند. به همین دلیل در روز قبل از عید شله زرد می‌پزند و صبح عید نذر خود را خیرات کرده و وقت صبحانه تنها به خوردن شله زرد اکتفا می‌کنند.

رمضان در اردبیل

خوراکی‌های متداول در اردبیل و شهرهای ترک‌نشین شمال غرب ایران در ماه رمضان شامل آش دوغ، شیربرنج، فرنی و حلیم، دلمه و کتلت است. حلوای سیاه نیز به عنوان دسر محلی ماه رمضان شناخته می‌شود. در این ماه فرنی با مربای گل سرخ مهم‌ترین غذای افطار مردم اردبیل است که با آرد برنج و شیر تهیه می‌شود. در عید آخر رمضان نیز پخت نان‌های مخصوص محلی فتیر و  نزیه مرسوم است.

رمضان در همدان

به جز آش رشته و انواع آش محلی که در سفره‌های افطار را رنگین می‌کند. خوراکی‌ها و شیرینی‌های دیگری هم در ماه رمضان استفاده می‌شود. انگشت پیچ، نان کماج معروف، حلوای زنجبیلی و حلوازرده از دسرهای مخصوص این شهر است که بیشتر در ماه رمضان استفاده می‌شود. نان قندی و نان روغنی هم معمولا در سفره‌های افطار ماه رمضان حاضر هستند. یکی از رسوم همدانی‌ها برای افطاری سنت افطاری بردن نام دارد. در این رسم در ماه رمضان برای نوعروسانی که این ماه رمضان را در خانه‌ی پدرشان هستند افطاری می‌برند. که این افطاری شامل چند قرص نان، گرده دو زرده، برنج، روغن حیوانی، یک عدد مرغ و یا ماهی، سیب سرخ، شیرینی، انگشت‌پیچ و میوه‌های فصل است و پس‌از این‌که افطاری از سوی داماد به خانه عروس برده شد، خانواده‌ی عروس نیز در شب‌های آینده، خانواده‌ی داماد را برای صرف افطاری به منزل خود دعوت می‌کنند. در سال‌های بعد از ازدواج نیز رسم است تا چند سال خانواده‌ی دختر برای دختر نوعروس خود که تازگی به خانه‌ی بخت رفته هدایا و موارد مشابه افطاری داماد را به خانه‌ی عروس و داماد می‌فرستند.

رمضان در کردستان

از غذاهای مخصوص اهالی کردستان در ماه رمضان به جز نان برساق و هلیم که جایگاه خاصی در سفره‌های افطار داشته است می‌توان به کولیره اشاره کرد که در روزهای خاصی از ماه رمضان پخته می‌شود. در کردستان در روز عید فطر نیز نانی خاص با نام نان جشن پخته می‌شود و در میان روزه‌داران پخش می‌شود.

رمضان در ایلام

ایلام را می‌توان شهر حریصه به زبان محلی یا همان هلیم نامید. مردم ایلام در سفره‌های افطار هلیم را متبرک می‌دانند. بژی برساق هم از مهم‌ترین شیرینی‌های سنتی ایلام است که در ماه رمضان پخته می‌شود و در وعده‌های افطار و سحر مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاید جالب باشد که بدانید در ایلام افطار به سرشیم و سحری به پاشیم یا سحوره خور معروف است. کله کنجی، شله زرد، آش گندم و شیره‌ی ‏خرما با روغن محلی نیز از دیگر خوراکی‌های ماه مبارک رمضان در این استان است. مردم ایلام نان نازکی به نام شله‌کینه را نیز برای وعده افطار خود می‌پزند آن را که در شیره‌ خرما یا عسل و روغن و کره‌ی محلی خیس می‌دهند و با آن افطار می‌کنند. نوعی نذری خاص نیز در این استان رواج دارد که به این صورت است که در شب‌های قدر برای تازه‌درگذشتگان خروسی را قربانی کرده و به همراه پلو و با استفاده از طبقی که به ساج علی معروف است برای نیازمندان می‌فرستند.

رمضان در لرستان

در بروجرد رسم بر این است که در روز بیست و یکم ماه رمضان انواع حلواهای مختلفی هم‌چون حلوا ارده، ارده شیره، حلوا مغزی، حلوا شکری و ترحلوای معروف بروجرد پخته می‌شود. در تمام روزهای ماه رمضان هم سنت زیبای کاسمسا در بین مردم جریان دارد و با مردم لرستان مانند تمامی مردم ایران همسایه را از غذای سفره‌ی افطاری خود بی نصیب نمی‌گذارند و با بردن مقداری از غذای خود برای همسایگان، آن‌ها را  هم در غذای افطار خود شریک می‌کردند.

رمضان در کرمانشاه

آش عباسعلی از غذاهای سنتی کرمانشاه است که در این منطقه برای افطار پخته می‌شود و طرفداران بسیاری دارد. سیب پلو، آش ترخینه و خوراک چنگال که خوراکی است که از ترید نان محلی در روغن داغ کرمانشاهی و ترکیب آن با شکر است و با دست خورده می‌شود هم در این روزها بین مردم استان کرمانشاه طرفداران زیادی دارد.

در ادامه می‌توانید فرهنگ غذایی ماه رمضان در ایران- استان‌های مرکزی، فرهنگ غذایی ماه رمضان در ایران- استان‌های شمالی، فرهنگ غذایی ماه رمضان در ایران- استان‌های شرقی و فرهنگ غذایی ماه رمضان در ایران- استان‌های جنوبی را نیز بخوانید. با یلدامدتور همراه باشید.

فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 3) - فرهنگ غذایی آذربایجان، اردبیل، همدان، کردستان، ایلام، لرستان و کرمانشاه فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 3) - فرهنگ غذایی آذربایجان، اردبیل، همدان، کردستان، ایلام، لرستان و کرمانشاه 2020-05-06 01:18:39+3:30 2022-05-09 20:11:25+3:30 ماه رمضان در ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماه در جای‌جای کشور عزیزمان با توجه به آداب و رسوم خاص مردم هر منطقه دارای شور و حال ویژه‌ای است. می‌توان گفت رسومات این ماه با وجود گذشت سالیان زیاد، همچنان در میان مردم زنده مانده است. غذاهای معمول هر قوم و شهری با توجه به ذایقه و تنوع غذاهای محلی‌شان بسیار متفاوت است. در ادامه مطالب گذشته را با معرفی غذاهای مرسوم ماه رمضان در بخش غربی کشور ادامه می‌دهیم. ماه رمضان, سفره افطار, افطار, فرهنگ غذای ایرانی, غذا نگری, آداب غذا خوردن در ایران, فرهنگ غذایی, فرزانه قوام پور Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/452 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com