آشپزی و غذاهای سنتی استان همدان

علاوه بر طبیعت زیبا و فوق‌العاده‌ی شهرهای مختلف ایران، غذاهای محلی نیز یکی از مولفه‌های اصلی در گردشگری به حساب می‌آیند. می‌توان گفت هر شهر و استانی نشانه‌ها و نمادهایی دارد که شناسنامه‌ی آن شهر محسوب می‌شوند. صنایع‌دستی، مکان‌های گردشگری، غذاهای محلی، لباس‌ها و گویش‌ها و آداب و رسوم نمادی از یک شهر و استان هستند. البته با مهاجرت و نزدیکی اقوام مختلف و گسترش شهرها می‌توان غذاهای محلی و سوغات و حتی آداب و رسوم اقوامی را در شهر و استان دیگر نیز مشاهده کرد. برای مثال غذاهای محلی هر شهر و استانی، ممکن است در شهرهای دیگر با کمی تغییر پخته شود؛ اما باید این نکته را به خاطر سپرد هر غذایی شناسنامه و اصالتی برای خودش دارد که همیشه با آن باقی می‌ماند.

می‌توان گفت یکی از لذت‌بخش‌ترین قسمت‌های سفر به شهرهای مختلف، شکم گردی و چشیدن طعم غذاهای محلی آن است. به اندازه‌‌ی وسعت شهرها و مکان‌های دیدنی و ناشناخته، غذاهای سنتی در شهرهای ایران وجود دارد که طعم و عطر آن خاطره‌ی سفرتان را به یادماندنی‌تر می‌کند. می‌توان با خوردن غذاهای اصیل و سنتی هر شهر با ذائقه و آداب و رسوم غذایی آن سرزمین آشنا شد و با مردم آن‌جا احساس نزدیکی و پیوند کرد.

در این سری مجموعه مطالب خوشمزه قصد داریم غذاهای محلی و معروف هر استان و شهر را به تفکیک به شما معرفی کنیم. در این بخش از مقاله­‌های غذا نگری در یلدامدتور به معرفی ذائقه و غذاهای محلی استان همدان می‌پردازیم.

همدان اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران؛ مادها بوده است و به عنوان یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران، از پیشینه‌ی چند هزار ساله‌ای برخوردار است. این استان به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و توریستی کشور شناخته می‌شود. مهم‌ترین غذای محلی استان همدان به لحاظ کوهستانی بودن انواع آش و آبگوشت است. تنوع غذایی در همدان زیاد است و هر منطقه از استان همدان دارای غذاهای سنتی مخصوص به خود است که ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی همدانی دارد. علاوه بر انواع غذاهایی که در همه ایران طبخ می‌شود؛ برخی از انواع غذاهای محلی و همچنین چندین نوع آبگوشت ویژه نیز رواج دارد. از طرفی به واسطه‌ی وجود سبزی‌های کوهی متنوع در دامنه کوه‌ها آش‌های مختلفی با این سبزی‌ها طبخ می‌شوند که دارای خواص بسیار زیادی هستند. علاوه بر آبگوشت‌های متنوع در این خطه انواع گوناگونی از آش تهیه می‌شود که آش برنج یکی از کاربردی‌ترین آن‌هاست.

همدان را دیار ترشی‌های عجیب می‌دانند. وجود ترشی بر سر سفره‌های میهمانی از اصول اولیه‌ی میهمانی‌های این استان است و نبود ترشی و مخلفات دیگر بر سر سفره را بی‌احترامی به میهمان می‌دانند. زمستان‌های طولانی و سرد گذشته این استان کوهستانی زنان را وادار به نگهداری طولانی‌مدت مواد غذایی از این طریق می‌کرده. آن‌ها به این روش انواع‌ میوه‌های تابستانی و پاییزی را برای فصل سرما نگاهداری می‌کردند، برای این کار نیز از دبه‌ها و خمره‌های ترشی استفاده کنند و این امر رفته رفته و به مرور زمان به یک عادت و رسم تبدیل شده است؛ تا جایی که امروز از انواع ترشی‌ها و مرباهای همدان به عنوان یکی از سوغات اصلی این شهر یاد می‌شود. اکنون هم این رسم همچنان به قوت خود باقی مانده است. البته اکنون ثابت شده که ترشی ارزش غذایی پایینی دارد و تنها برای تحریک اشتها و تنوع ذائقه مناسب است.

هر سال با شروع فصل پاییز مراسم خرید مواد و لوازم اولیه‌ی ترشی و ترشی‌انداختن آغاز می‌شود. در بعضی از منازل بساط ترشی انداختن توسط خانم خانه انجام می‌شود و گاهی هم زنان فامیل به دور هم جمع می‌شوند و بساط درست کردن ترشی را راه می‌اندازند و در نهایت، محصول به‌دست‌آمده را به‌طور مساوی بین خودشان تقسیم می‌کنند. شیر شیره را قدیمی‌ترین نوع ترشی در همدان می‌دانند. برای تهیه‌ی این ترشی انگور را به‌وسیله نخ‌ می‌بندند آن را در سرکه‌ی انگور قرار می‌دهند. در قدیم، برای جا افتادن این ترشی، ظرف آن را درون برف و یخ‌های زمستانی می‌گذاشتند.

پنج غذای محلی همدان جهت ثبت ملی معرفی شده‌اند، این پنج غذا عبارت‌اند از آبگوشت بزباش، آبگوشت کلم‌قمری، آش کاچی، کباب سرداشی و آبگوشت یخنی! همچنین آش آب‌غوره، آبگوشت فلفل همدانی، مربای پوست هندوانه، مربای ترب سیاه، ترشی گردو، ترشی شپله، ترشی بیور، ترشی گل سیر، ترشی هفت بیجار، خورشت غوره بادمجان، خورشت به، آش میوه، آش ترخینه، آش سماق، آش شله، آش قیسی، آش ترشی، آش چغندر، آش شل پتله، آش خیار چنبر، آش بلغور، آش کشک، آش اماج، آش هویج و جو، آش ورکواز، آش بادمجان، آش غورابه، آش خشکبار، آش شوربا، آش کشک هویج، آش کاچی، آش بروش، تله کنجی، تاماشی، سرکوله، شیر شیره، دیزی، ترحلوا و ترحلوای هویج و کوفته از مهم‌ترین غذاهای سنتی همدانی‌ها است نان‌های محلی این استان هم شامل نان اگردک (اگرده)، نان گرده، برساقی، سوجوق، باسوق و پیکه چو، ساجی و فطیر می‌شود. قوت هم در شمار خوراک‌های محلی و پیش‌غذا یا عصرانه این منطقه است که شباهت زیادی به دیماج قزوینی ها دارد.

همدان شهر خشکبارهای اعلا نیز هست. گردو، بادام و فندق و بلوط از اصلی‌ترین محصولات باغی این استان است. شهر تویسرکان به گردوهای اعلا و ملایر به انگورهای خوش‌رنگ و طعم معروف است. انگورهای ملایر به شیره و کشمش و مویز تبدیل می‌شوند و به شهرهای مختلف و اقصی نقاط دنیا صادر می‌شود. برگه‌ی زردآلو، برگه‌ی هلو، آلبالو خشک و قیسی نیز از دیگر خشکبار معروف این استان است.

به گفته‌ی کارشناسان برخی از شیرینی‌های سنتی همدان 150 تا 200 سال قدمت تولید دارند. از جمله این شیرینی‌ها می‌توان کماج، شیرمال، حلوا زرده، انگشت‌پیچ، آب‌نبات قیچی، حلوا لوزی، شیرینی چای بغدادی، نان چای و راحت الحلقوم را نام برد. سیر، انگور، آلو، آلبالو، شیره انگور، قیسی، مویز، کشمش تیزابی، لواشک، تخمه آفتابگردان، نان نارگیلی، آبنبات قیچی، برساق، سنل، نان چای، گردو، باسلوق، خیارشور، گیاهان دارویی، عسل و ترشی‌های متنوع از سوغاتی‌های معمول این استان است.

با یلدامدتور و بخش خوشمزه غذا نگری همراه باشید.

آشپزی و غذاهای سنتی استان همدان آشپزی و غذاهای سنتی استان همدان 2019-10-16 00:25:35+3:30 2024-03-15 15:25:45+3:30 این استان به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و توریستی کشور شناخته می‌شود. مهم‌ترین غذای محلی استان همدان به لحاظ کوهستانی بودن انواع آش و آبگوشت است. تنوع غذایی در همدان زیاد است و هر منطقه از استان همدان دارای غذاهای سنتی مخصوص به خود است که ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی همدانی دارد. علاوه بر انواع غذاهایی که در همه ایران طبخ می‌شود؛ برخی از انواع غذاهای محلی و همچنین چندین نوع آبگوشت ویژه نیز رواج دارد. از طرفی به واسطه وجود سبزی‌های کوهی متنوع در دامنه کوه‌ها آش‌های مختلفی با این سبزی‌ها طبخ می‌شوند که دارای خواص بسیار زیادی هستند. علاوه بر آبگوشت‌های متنوع در این خطه انواع گوناگونی از آش تهیه می‌شود که آش برنج یکی از کاربردی‌ترین آن‌هاست. غذا نگری, غذای ایرانی, غذای همدان, غذای همدانی, فرزانه قوام پور Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/452 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com