تپه هگمتانه وسیع ترین تپه باستانی ایران
مناسب برای
مدت زمان بازدید
0/5 تا 1 ساعت
بهترین فصل
استان همدان- همدان- خیابان اکباتان
بازدید دارد
نام های دیگر مکان
- اکباتان
- قصر هفت حصار
- موزه گمتانه
- شهر هگتمانه
موقعیت جغرافیایی تپه هگمتانه
تپهی هگمتانه که شهری زیرزمینی را در خود جای داده است، در قسمت شمالی و در بافت قدیمی شهر همدان در انتهای خیابان اکباتان قرار دارد. این تپهی باستانی 3 هزار سال قدمت دارد و با مساحت حدود 30 هکتار، وسیعترین تپه باستانی ایران است.
بسیاری از باستانشناسان تپهی هگمتانه را وسیعترین تپهی باستانی ایران دانسته و آن را بقایای ابنیهی کاسی، مادی، هخامنشی و اشکانی و بعد از آن میدانند. مساحت تپهی هگمتانه حدود 30 هکتار است که با در نظر گرفتن بخشهایی که جزو محدودهی تپهی باستانی بوده، ولی اکنون ساختمانهای مسکونی بر روی آن ساخته شده، به بیش از 40 هکتار نیز میرسید. این تپهی بیضی شکل، در داخل محدودهی شهر فعلی همدان در دو سوی خیابان اکباتان (آیباتان) واقع شده است.
سیر تاریخی و فرهنگی تپه هگمتانه
تپهی هگمتانهی همدان با در بر گیری شهری زیرزمینی در دل خود، قدمت سه هزار سالهی خود را به رخ جهانیان میکشد. شهر هگمتانه را مردمان آریایی ماد در محل همدان فعلی بنا نهاده و آن را پایتخت نخستین شاهنشاهی ایرانی قرار دادند. هرودوت بنای آن را به دیااکو؛ نخستین شاه ماد نسبت داده و گفتهاست که هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیارهها بودهاست. عواملی مانند رشد اجتماعی و فرهنگی، تماس با گروههای بومی ساکن فلات ایران، وجود همسایگانی قدرتمند و احساس نیازهای جدید سیاسی و اجتماعی، آن ها را وادار به اتحاد و ایجاد حکومتی مقتدر نمود، به طوری که قویترین قوم آن روزگار یعنی آشوریها را، برای همیشه از صفحهی روزگار محو کردند.
این تپه در طول یکصد سال اخیر بارها مورد حفاری باستانشناسان داخلی و خارجی قرار گرفته است. پیشینهی حفاریهای علمی این تپه به سال 1913 میلادی بر میگردد که هیاتی فرانسوی از طرف موزهی لوور پاریس به سرپرستی شارل فوسی، کاوشهایی در تپهی هگمتانه انجام داد. اما نتایج این کاوشها هیچگاه منتشر نشد. در طی 10 فصل حفاری انجام شده از سال 1362 تا 1378 خورشیدی که حدود 14 هزار مترمربع از این تپه مورد کاوش قرار گرفت، یکی از کهنترین دورههای تمدن بشری نمایان شد. همچنین یک حصار طولانی به ارتفاع 9 متر و دو برج عظیم و کمنظیر در درون آن کشف شده است. در کاوشهای علمی که در طول این سالها به سرپرستی آقای دکتر محمد رحیم صراف به انجام رسید، یک شهر بزرگ از نوع شهرهای شطرنجی در داخل تپهی هگمتانه شناسایی شد. ساختوسازهای این شهر باستانی عبارت است از معابری به فاصلههای مساوی و موازی یکدیگر که در حدفاصل آنها، واحدهای ساختمانی کاملا مشابه و قرینهی یکدیگر احداث شده است. این مجموعهی کمنظیر علاوه بر تاسیسات آبرسانی، دارای حصاری خشتی به قطر حدود 10 متر است که در فواصل معین دارای برجهایی عظیم است. سازهی اصلی شهر باستانی از خشت خام و در بخشهایی، از آجر تشکیل یافته است.
بسیاری از باستانشناسان تپهی هگمتانه را وسیعترین تپهی باستانی ایران دانسته و آن را بقایای ابنیهی کاسی، مادی، هخامنشی و اشکانی و بعد از آن میدانند. مساحت تپهی هگمتانه حدود 30 هکتار است که با در نظر گرفتن بخشهایی که جزو محدودهی تپهی باستانی بوده، ولی اکنون ساختمانهای مسکونی بر روی آن ساخته شده، به بیش از 40 هکتار نیز میرسد.
بهطور کلی در یکصد سال اخیر باستانشناسان داخلی و خارجی بارها این تپه را حفاری کردهاند. ضمنا در طول حفاریهای انجام شده، آثار ارزشمند و بینظیری کشف گردیده که اغلب متعلق به دوران هخامنشیان و نیاکان آنهاست. برخی از این آثار به شرح زیر است:
- لوح زرین به نام آریارمنه
- لوح زرین به نام ارشام
- دو قطعه لوح هماندازه، یکی زرین و دیگری نقره
- لوح زرین به نام داریوش دوم
- لوح زرین به نام اردشیر دوم
- کوزهای شکسته، بهجا مانده از دورهی خشایار شاه (پسر داریوش یکم)
- بشقاب نقرهای با قطر دهانهی 20 سانتیمتر از دورهی هخامنشی
- بشقاب یا جام نقره مربوط به دورهی اردشیر یکم هخامنشی
- ظرف طلا داریوش شاه بزرگ
- پایهی ستون سنگی مربوط به اردشیر دوم هخامنشی
- تهستون دیگری به نام اردشیر دوم هخامنشی
بنا به گزارش کتاب هگمتانه تا امروز (چاپ سال 1332) هشت قطعه لوح زرین و سیمین از کشفیات تپهی هگمتانه و تخت جمشید به دست آمده که 5 لوح طلا و یک نقره مربوط به تپهی هگمتانهی همدان است و تنها یک لوح طلا و یک نقره مربوط به تخت جمشید است. همین نکته اهمیت تاریخی و باستانی تپهی هگمتانه را بهتر از هر مطلبی دیگر نشان میدهد.
معماری تپه هگمتانه
همانگونه که در بخشهای پیشین بیان شد، در مورد قدمت و علت دقیق ساخت هگمتانه، نظرات و بیانات متعددی وجود دارد. ولی آن چه در نظر تمامی مورخان، تاریخشناسان، معماران و باستانشناسان یکسان و همانند جلوه میکند، معماری و هنر اعمال شده طراحان و سازندگان این مجموعهی عظیم و باشکوه ایران کهن است. به نظر میرسد این شهر زیبا و تاریخی، به صورت قصری وسیع، زیبا و با استحکام بسیار، طراحی و در زمینی به وسعت بیش از 40 هکتار ساخته شده است. معماران این اثر تاریخی، آن را به صورت هفت قلعهی متصل و تو در تو طراحی و احداث کردند. به نظر میرسد ساختمانهای مسکونی مردم در مجاورت و نزدیکی این قلعهها قرار گرفته است. این قلعههای متصل به هم هر کدام طبق کاربری خاص و ویژهای احداث شده که میتوان به قلعهی هفتم یا آخرین قلعهی درونی که سازندگان آن را به عنوان کاخ پادشاه بنا کردند، اشاره کرد. البته مورخان، علت ساخت و احداث خانههای مردم در کنار قلعهی هفتم را، درخواست دیااکو مبنی بر نقل مکان قوم ماد از محل سکونت خود به مجاورت کاخ شاهی بیان کردند.
از دیگر مورخان یونانی نوشتهای برجای ماندهاست که به نظر میرسد در توصیف معماری این شهر کهن کمی از صنعت اغراق استفاده کرده است. وی به چوبهای استفاده شده در ساخت کاخ اشاره کرده یا قصر شاهی را پوشیده از طلا و نقره بیان میکند. هم چنین از کندهکاریها و تزیینات زیبا و فراوانی که بر درها، رواقها و ستونهای این بخش از مجموعهی هگمتانه صورت گرفته، با زبان تمجید سخن به میان آورده است. او معتقد است که نمیتوان بخش یا دیواری از قصر پادشاه را بدون تزیین و ستونهای فاقد طلا و جواهر یافت. به گفتهی این مورخ یونانی، تمامی کاشیکاریهایی که ازارهها و دیوارههای داخل قصر را تزیین و طراحی کردهاند، از آب نقره مستور شده و تمامی چوبهای به کار رفته نیز از چوب درختان کاج و سرو استفاده شده است.
تپهی باستانی هگمتانه 3 هزار سال قدمت دارد و با مساحت حدود 30 هکتار، وسیعترین تپهی باستانی ایران است.
کاوشها و حفاریهای صورت گرفته در این مجموعه عظیم و تحسینبرانگیز ایران کهن، پرده از بقایای شبکهی آبرسانی کاملا پیشرفته و منظمی برداشته است. طراحان آن را به گونهای احداث کردهاند که در فاصلهی بین کانالهای آب، راههای عبوری با عرضی بالغ بر 3/5 متر ایجاد کردهاند. هم چنین در کف این راههای عبور از آجرهای مربعی شکل و کاملا یکسان به عنوان پوشش استفاده شده است. کارشناسان معماری و باستانشناسان، طی پروژهی حفاری و کاوش بر این مجموعه، اطلاعات دیگری در مورد معماری هگمتانه به دست آوردند.
از جمله ویژگیهای شهر باستانی هگمتانه، معماری و طرح و نقشهی منظم این شهر بوده که در بین آثار باستانی به دست آمده کم سابقه است. آثار کشف شده حاکی از وجود یک شبکهی منظم و پیشرفتهی آبرسانی در شهر حکومتی مادها و پارتها است. در فواصل بین کانالهای آب رسانی، معابری با عرض 3/5 متر وجود داشته و کف این معابر، همه با آجرهای مربع شکل و منظمی، مفروش بوده است. تحقیقات نشان داده که در فواصل 35 متری بین معابر، دو سری واحدهای ساختمانی قرار دارند که هر کدام شامل یک حیاط مرکزی (هال) است، با اتاقها و انبارهایی بهصورت قرینه در گرداگرد آن. به شکلی که هر واحد ساختمانی، فضایی در حدود 17/5 در 17/5 متر را در بر میگیرد.
با ادامهی حفاریهای صورت گرفته بر تپهی هگمتانه که وسعتی بالغ بر 14000 مترمربع را در بر میگیرد، حصاری طولانی به بلندای 9 متر و هم چنین دو برج بزرگ و کمنظیر و بخشهایی از حصار وسیع شهر که از قطری برابر با 9 متر و ارتفاعی برابر با 8 متر برخوردار است، کشف شده است. به نظر میرسد این حصار از برجهایی بزرگ و عظیم بوده که در فاصلههایی معین ساخته شدهاند. جالب است بدانید هگمتانهی قدیم در این حصار قرار داشته است. آثاری متعدد و حیرتانگیز نیز در عملیات حفاری و کاوشهای کارشناسان داخلی و خارجی کشف و ضبط شده که قدمت اکثر آنها را به دوران هخامنشیان و پیشتر نسبت میدهند.
پیشنهاد برای دیدن تپه هگمتانه
موزهی هگمتانه در دههی 1320 به منظور کاربرد مدرسه ساخته شده است. این موزه با یک طبقه ساختمان قدیمی به مساحت 600 متر مربع شامل سالن اصلی، سرسرا و دو راهرو با عرضه و نمایش اشیای مختلف فرهنگی و تاریخی مربوط به ادوار پیش از تاریخ و اسلامی در مرکز محوطهی باستانی آمادهی بازدید گردشگران است. این موزه در قسمت شرقی تپهی هگمتانه قرار دارد.
مسجد شالبافان که بسیار کوچک و ساده است در فاصلهی چند قدمی این تپهی باستانی قرار دارد. کلیسای گریگوری استفان، بازار سنتی زیبای همدان، مسجد جامع همدان و بسیاری مکانهای دیدنی دیگر نیز در نزدیکی تپه قرار دارند که میتوانند مورد بازدید قرار بگیرند. فراموش نکنید که تمام جاذبههای تاریخی همدان که در نقشهی زیر میبینید تنها 15 دقیقه با تپهی هگمتانه فاصله دارند. پس قبل از دیدار از این تپهی باستانی با استفاده از نقشهی زیر برای همدان نگری خود برنامه ریزی کنید. با یلدامدتور بمانید.
تپه هگمتانه - وسیع ترین تپه باستانی ایران
بسیاری از باستان شناسان تپه هگمتانه را وسیعترین تپه باستانی ایران دانسته و آن را بقایای ابنیه کاسی، مادی، هخامنشی واشکانی و بعد از آن میدانند. مساحت تپه هگمتانه حدود 30 هکتار است که با در نظر گرفتن بخشهایی که جزو محدوده تپه باستانی بوده، ولی اکنون ساختمانهای مسکونی بر روی آن ساخته شده، به بیش از 40 هکتار نیز میرسد. این تپه بیضی شکل، در داخل محدوده شهر فعلی همدان در دو سوی خیابان اکباتان (آیباتان) واقع شده است. استان همدان- همدان- خیابان اکباتان +98 استان همدان- همدان- خیابان اکباتان استان همدان- همدان- خیابان اکباتان IR unknown Rated 2.5 based on 2 customer reviews 1 5 کاربر مهمان, 2020-02-28 14:02:15 1 2/ 5stars هیچ وقت دیدن این مخروبهها برام جذاب نبوده نمیدونم مردم از چیه اینا دیدن میکنن کاربر مهمان, 2023-11-11 07:48:53 1 3/ 5stars اینجا اگه تو خارج بود اندازه پول نفت ما ازش پول در میاوردنکلمات کلیدی: تپه هگمتانه، هگمتانه، اکباتان، قصر هفت حصار، موزه هگمتانه، تپه هگمتانه همدان، تپه هگمتانه در همدان، تپه هگمتانه در استان همدان، همدان نگری، همدانگردی، همدان گردی، موزه گمتانه، شهر هگتمانه،
مکانهای نزدیک
دیدگاهها
اینجا اگه تو خارج بود اندازه پول نفت ما ازش پول در میاوردن
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.
کاربر مهمان
14:02:15 2020/02/28
هیچ وقت دیدن این مخروبهها برام جذاب نبوده نمیدونم مردم از چیه اینا دیدن میکنن