موزه رختشویخانه بنایی بی نظیر و منحصر به فرد در کل کشور
استان زنجان- زنجان- خیابان سعدی- کوچه فرهنگ یا کوچه رختشویخانه
نام های دیگر مکان
- موزه مردم شناسی زنجان
موقعیت جغرافیایی موزه رختشویخانه
بنای موزه رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان که بر حصار قدیمی شهر منطبق است، در یک منطقه پرتراکم مسکونی موسوم به عباسقلی خان احداث شده است. موزه رختشویخانه در یکی از محلات پرجمعیت و البته مرکزی شهر معروف به بابا جامال چوقوری (گودال باباجمال) احداث شده است. امروزه دسترسی به موزه رختشویخانه از خیابان سعدی، رو به روی خیابان هفت تیر، از طریق کوچه فرهنگ امکان پذیر است.
سیر تاریخی و فرهنگی
بنای تاریخی موزه رختشویخانه در سطح کشور بی نظیر و منحصر به فرد است. قبل از اختراع ماشین لباس شویی و مراکز شستشوی لباس در سطح شهر، مردم معمولا لباس های خود را در قنات های محل یا لب چاه ها و رودخانه ها می شستند. اما زنجان در همان زمان کمی پیشرفته تر از سایر شهرها بود. رخشویخانه زنجان بنایی یادگار از دوران قاجار است و به دستور اولین شهردار زنجان ساخته شد. رختشویخانه محلی برای شستشوی ظروف و لباس های مردم بود و استفاده از آن برای همه شهروندان به طور شبانه روزی مجانی بوده است. چنین کاربری برای یک بنای عمومی در جهان مشابه ندارد یا کمنظیر است. این بنا به جهت وجود هوای سرد در زمستانها برای بانوان زنجانی ساخته شده است. مجموعه تاریخی موزه رختشویخانه در سال 1319 خورشیدی در دفتر اندیکاتور اداره ثبت اسناد و املاک زنجان به ثبت رسیده، زمین این بنا در سال 1347 هجری قمری مطابق با 1307 هجری خورشیدی توسط علی اکبر توفیقی؛ رییس بلدیه شهر (شهردار) زنجان از باقرخان امجد نظام به قیمت 185 تومان خریداری شده است. این محل قبل از احداث رختشویخانه با هرز آب های سطحی مملو و به بابا جامال چوقوری (گودال باباجمال) معروف بوده است. این بنا توسط دو برادر به نامهای مشهدی اکبر معمار و مشهدی اسماعیل بنا ساخته شده است. بنای رختشویخانه طی 15 ماه ساخته شد. این مکان مهم تاریخی در حال حاضر به عنوان موزه مردم شناسی زنجان مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد.
معماری موزه رختشویخانه
بنای موزه رختشویخانه به جهت تامین امنیت و آسایش زنان در یک مکان سرپوشیده ساخته شد. هیچ بنایی از نظر تشابه کاربری در ایران به این شکل دیده نشده است، اما از نظر معماری با مسجد عباسقلی خان و دروازه ارگ قابل مقایسه است. این مجموعه را می توان به دو بخش مدیریت شامل حیاط و قسمت مسکونی و فضای اصلی شستشوی رخت که خود شامل چهار قسمت است، تقسیم کرد. حیاط مجموعه به شکل مربع و مستطیل با مساحت 400 متر مربع و ابعاد 32 در 12 متر با درختکاری و فضای سبز است. در جبهه شمالی محوطه حیاط قسمت اعیانی به مساحت 60 متر مربع شامل دو اتاق و یک ورودی است که این ورودی فضاهای محوطه، سرایداری و محل شستشوی رخت را به همدیگر متصل میکند.
پلان و نمای واحد مسکونی به سبک معماری سنتی زنجان ساخته شده که از نظر فرهنگی ارزشمند است. آب رختشویخانه که از فضاهای متعددی تشکیل شده است از قنات قلعچه حاجی میر بها الدین تامین می گردید. مخزن آب به شیوه قُرُقی طراحی و با ملات ساروج و تا ارتفاع 2 متر در دیواره ها و کف پوشیده شده است که آب از آن نفوذ نمی کند. خزینه رختشویخانه دارای 17 متر طول، 11/5 متر عرض و 8 متر ارتفاع است. قسمتی مشرف به فضای رختشویخانه به شکل بالکن (تراس) قرار دارد که به صورت شاه نشین و مکان مدیریت بوده است. معماری این بنا به شیوه ای کاملا سنتی طراحی شده است. قوس ها و نورگیرهای طراحی شده در قسمت بالای انبار، سالن اصلی رختشویخانه و تردد، فضای دل انگیزی را به وجود آورده است. طراحی و اجرای فضای داخلی و اصلی بنای رختشویخانه دورنمای بسیار زیبایی دارد و سالن آن با 11 ستون بهطور قرینه به دو قسمت تقسیم شده است. این سالن دارای مساحت زیربنای 850 متر مربع و ابعاد 62 در 13/7 متر است. فاصله ستون ها از چهار واحد حوضچه به صورت قرینه تشکیل شده است که در حد فاصل حوضچه های قرینه، مجاری آب قرار دارد و حدود آن ها با سنگ های حجاری شده از جنس تراورتن مشخص شده است. در این مکان حوضچه های متعددی با کاربردهای متفاوت ساخته شده است. شستشو که از انتهای جریان آب است. حوضچه ای مخصوص لباسهای بسیار آلوده و لباسهای مربوط به افراد با امراض مسری بوده و مجرای آب در حد فاصل حوضچه دوم و سوم، مخصوص لباسهای نسبتا تمیز و محل آبکشی و حوضچه چهارم مخصوص شستشوی ظروف آشپزخانه و بالاخره حوضچه آخری (اولین حوض از حرکت آب)، محل آب تمیز و آشامیدنی بوده است. این مجموعهای با این عملکرد، در هیچ جای ایران مشاهده نشده است. در منتهی الیه طاق ها و دیوار سمت جنوبی، پنجرهای به منظور تبادل هوا قرار دارد كه در نوع خود قابل توجه است.
ارزش های خاص موزه رختشویخانه
بنای تاریخی رختشویخانه در سطح کشور بی نظیر و منحصر به فرد است. چنین کاربری برای یک بنای عمومی در جهان مشابه ندارد یا کمنظیر است. معماری این بنا به شیوه ای کاملا سنتی طراحی شده است.
امکانات تفریحی و رفاهی اطراف موزه رختشویخانه
بنای رختشویخانه به عنوان موزه مردم شناسی زنجان مورد بازدید قرار می گیرد و به دلیل قرار گیری در بخش مرکزی استان از امکانات تفریحی و رفاهی خوبی برخوردار است.
پیشنهاد برای دیدن موزه رختشویخانه
بنای رختشویخانه از نظر تاریخی و معماری منحصر به فردش مکانی خاص برای بازدید است. همچنین امروزه این بنا به عنوان موزه مردم شناسی زنجان و آشنایی با فرهنگ و رسوم مردم زنجان، مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد.
موزه رختشویخانه - بنایی بی نظیر و منحصر به فرد در کل کشور
رخشویخانه زنجان بنایی یادگار از دوران قاجار است و به دستور اولین شهردار زنجان ساخته شد. رختشویخانه محلی برای شستشوی ظروف و لباس های مردم بود و استفاده از آن برای همه شهروندان به طور شبانه روزی مجانی بوده است. چنین کاربری برای یک بنای عمومی در جهان مشابه ندارد یا کمنظیر است. استان زنجان- زنجان- خیابان سعدی- کوچه فرهنگ یا کوچه رختشویخانه +98 استان زنجان- زنجان- خیابان سعدی- کوچه فرهنگ یا کوچه رختشویخانه استان زنجان- زنجان- خیابان سعدی- کوچه فرهنگ یا کوچه رختشویخانه IR unknown Rated 3 based on 2 customer reviews 1 5 کاربر مهمان, 2019-07-10 18:25:29 1 1/ 5stars اینجا عالیه من چندین بار رفتم کاربر مهمان, 2023-11-23 19:01:37 1 5/ 5stars فوق العاده زیبا و دیدنی من هر بار میرم زنجان یه سر اینجا زدمکلمات کلیدی: رختشویخانه، موزه رختشویخانه، رختشویخانه زنجان، بنای رختشویخانه، موزه مردم شناسی، موزه مردم شناسی زنجان، موزه رختشویخانه زنجان، موزه رختشویخانه در زنجان، بنای رختشویخانه زنجان، بنای رختشویخانه در زنجان،
مکانهای نزدیک
دیدگاهها
فوق العاده زیبا و دیدنی من هر بار میرم زنجان یه سر اینجا زدم
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.
کاربر مهمان
18:25:29 2019/07/10
اینجا عالیه من چندین بار رفتم