بازار سنتی زنجان طولانی ترین بازار سنتی ایران
موقعیت جغرافیایی بازار سنتی زنجان
بازار زنجان در قلب بافت قدیمی، در امتداد راههای ورودی به شهر قرار گرفته و به صورت یک خط مستقیم که طولانیترین بازار سنتی ایران محسوب میشود از سمت غرب به شرق گسترش یافته و به این صورت به بازار بالا و بازار پایین تقسیم میشود.
سیر تاریخی و فرهنگی بازار سنتی زنجان
شهر زنجان از روزگاران قدیم در حاشیهی جادهی ابریشم در راه تجاری هند و چین به اروپا از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. بازار با توجه به قرارگیری شهر زنجان در راههای تجارتی شرق و غرب و در امتداد مسیر قزوین به تبریز ایجاد شده و متصل کنندهی دروازهی قزوین به دروازهی تبریز است.
نبض زندگی شهری در این بازار میتپد، بازار هویت فرهنگی و اقتصادی هر شهری است که همهی راهها به آن ختم میشود. بازار افرون بر مرکزیت داد و ستد در گذشته به عنوان یک رسانهی جمعی نیز عمل میکرد. جارچیها اخبار و اطلاعات را در چهارسوها داد میزدند. بازارهای ایرانی که معمولا به صورت قیصریه ساخته میشوند با چهارسوها، میدانگاهیهای کوچک، حجرههای به هم پیوسته و زنجیروار، سقفهای بلند، نورگیرهای مشعشع و پیچها و انحناهایی که در راستههای مختلف و مخصوص هر شغل ایجاد میشود که بازار زنجان هم از این قاعده مستثنی نیست. سبک معماری و شواهد تاریخی نشان میدهند که در سال 1205 هجری قمری، در دوران آغا محمدخان قاجار شروع به ساخت و در سال 1213، در زمان فتحعلی شاه قاجار تکمیل شده است و راستههای آن تا سال 1324 قمری در دورهی محمدعلی شاه سر و سامان گرفته است.
شهر زنجان دارای صنایع دستی بسیار متنوع است که صنایع مس، چاقوسازی و چارق دوزی از معروفترین این هنرهای دستی است. با توجه به زیبایی و ارزشمند بودن این صنایع میتوانید آنها را به عنوان سوغات خریداری کنید، تا هم از شهری که به آن سفر کردید یادگاری داشته باشید و هم از صنایع دستی آن شهر حمایت کنید.
وقتی وارد بازار سنتی هر شهر میشویم در کنار فروش وسایل و ملزومات زندگی با صنایع دستی آن شهر مواجه میشویم. صنایع دستی زنجان از گذشته شهرت جهانی داشته است. نیازهای انسانها به یکدیگر، به آنها آموخت که هرکس در اندیشهی فراگیری هنر و صنعتی باشد که بتواند احتیاجات و نیازهای خود را از طریق هنر برطرف سازد.
هنر چاقوسازی در زنجان ماحصل عواملی چون موقعیت جغرافیایی و نقش زنجان در جنگهای مختلف، قرارگرفتن بر سر راه تمدنهای شرقی و غربی و نزدیکی به فلات مرکزی، وجود و فراوانی مواد اولیه و معادن غنی آهن و مس میباشد. از انواع چاقوها میتوان چاقوی قلمتراش، چاقوی کشاورزی و قلمهزنی، کاردهای آشپزخانه، چاقوی شکاری و صحرایی را نام برد.
بازار مسگران را با آن ضربآهنگ و ریتم زیبا حرفههای دیگر فتح کردند. اسناد و مدارک موجود نشان میدهند که شمال و مرکز ایران جزو قدیمیترین مراکز فلزکاری جهان و نیز فلزکاری ایران را میتوان از پیشگامان کشف ذوب مس در جهان باستان دانست که فراوانی مس در ایران مؤید این نکته است. با توجه به کشف کورهی ذوب مس در سگزآباد، نزدیک بودن این منطقه از نظر جغرافیایی به زنجان و نیز وجود معادن بزرگ مس در منطقه میتوان به قدمت استفاده از این فلز در زنجان پی برد. زمانی بعد از چاقو و کارد صنایع مس زنجان به عنوان سوغات برده میشد.
چارق کفش مخصوص دهقانان و چارقدوزی یکی دیگر از هنرهای دستی شهر زنجان است. چارق در گذشته برای عبور از مناطق سخت و کوهستانی از چرم گاو و نخ ابریشم و نخ گلابَتون ساخته میشد. این هنر به دوران ساسانیان باز میگردد و اوج رونق آن همچون سایر صنایع دستی شهرهای ایران به دورهی صفویه باز میگردد. تنوع در نقش و طرحهای چارق نظر هر هنرمندی را به خود جلب میکند.
اوج هنر فلزکاریِ دورهی اسلامی به دوره سلجوقیان باز میگردد. در این دوره زنجان در کنار مراکزی چون خراسان، موصل، همدان، ری و اصفهان یکی از مهمترین بعدهای فلزکاری محسوب میشد و زنجان یکی از مهمترین مراکز ظروف مرصعکاری شده محسوب میشد.
معماری بازار سنتی زنجان
بازار زنجان دارای هشت راسته است. راستهی زرگرها، کفاشها، بزازها، سراجها از مهمترین راستههای این بازار هستند. این تقسیمبندی از نظر حقوق صنفی و کنترل قیمت کالاهای عرضهشده دارای اهمیت است. در دل این بازار بزرگ 5 مسجد با نام های چهل ستون، آقا سید فتح الله، جامع، حجتالاسلام و ملار وجود دارد.
یکی از راستههای مهم زنجان که محل فروش اجناس ظریف و گرانبها و لوکس است راسته یا بازار قیصریه میباشد. این راسته به دلیل اینکه از راستههای اصلی منشعب میشود و آن را به خیابان امام خمینی و سبزهمیدان متصل میکند، باعث تقویت این محور شده و در حال حاضر یکی از فعالترین محورهای بازار است.
هر شهری در جای جهان با بازارهایش زنده است و به سبک و ساختار معماریاش میبالد. بازار سنتی زنجان در زمینی به مساحت 15 هکتار ساخته شده که 5 هکتار آن به فعالیتهای اقتصادی، 7 هکتار آن به سکونت، 1 هکتار به اماکن عامالمنفعه و 2 هکتار دیگر به شبکهی ارتباطی اختصاص یافته است. مجموعهی بازار زنجان 56 راه ورودی اصلی و فرعی به شبکهی ارتباطی کل شهر دارد و با دارا بودن 940 باب مغازه جایگاه فعالیت 10 نوع شغل است.
معماران در ساخت این بازار کاملا از سبک معماری قاجار پیروی کردهاند و این تکنیکها و شیوههای تزئین در راستهها، حجرهها، چهارسوقها مساجد، سراها و کاروانسراهای دورن شهری دیده میشوند. این فنون عبارتاند از کاربرد انواع طاق و قوسهای هلالی، جناغی و ضربی و گهوارهای خاصه در راستههای اصلی و فرعی، مزین به آجرچینیهایی با طرحهای مختلف هندسی خفته، راسته و حصیری و بهکارگیری آجر و کاشی به سبک قدیمی و کاشیکاری به رنگها و طرحهای قاجاری در سطوح خارجی و داخلی بناها، طاقنماها، طاق و قوسها و همچنین ستون نماهای گلدانی.
بازار سنتی زنجان - طولانی ترین بازار سنتی ایران
بازار زنجان در قلب بافت قدیمی، در امتداد راههای ورودی به شهر قرار گرفته و به صورت یک خط مستقیم که طولانیترین بازار سنتی ایران محسوب میشود از سمت غرب به شرق گسترش یافته و به این صورت به بازار بالا و بازار پایین تقسیم میشود. استان زنجان- زنجان- خیابان فردوسی +98 استان زنجان- زنجان- خیابان فردوسی استان زنجان- زنجان- خیابان فردوسی IR unknown Rated 3 based on 2 customer reviews 1 5 کاربر مهمان, 2020-04-24 14:04:17 1 2/ 5stars بازار زنجان بسیار زندست. شاید بیشتر از شهرای دیگه. ریتم زندگی رو میشه در اون احساس کرد. کاربر مهمان, 2023-11-15 13:18:33 1 4/ 5stars عشق من راسته چاقوفروشهاست همیشه میرم و همیشه حسرت میخورم که چرا نمیتونم همه چاقوها رو بگیرم بیارم استفاده کنم واقعا چاقوی دست ساز زنجان عالیهکلمات کلیدی: بازار سنتی زنجان، بازار زنجان، زنجان گردی، زنجانگردی، زنجان نگری، بازار تاریخی زنجان، بازار قدیمی زنجان، بازار سرپوشیده زنجان،
مکانهای نزدیک
دیدگاهها
عشق من راسته چاقوفروشهاست همیشه میرم و همیشه حسرت میخورم که چرا نمیتونم همه چاقوها رو بگیرم بیارم استفاده کنم واقعا چاقوی دست ساز زنجان عالیه
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.
کاربر مهمان
14:04:17 2020/04/24
بازار زنجان بسیار زندست. شاید بیشتر از شهرای دیگه. ریتم زندگی رو میشه در اون احساس کرد.