نام های دیگر مکان

• مقبره میر رضی الدین

موقعیت جغرافیایی آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی

آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی در روستای آرتیمان در 3 کیلومتری شهرستان تویسرکان، از توابع استان همدان واقع شده و این روستا در دهستان حبقوق نبی (ع) قرار دارد. روستای آرتیمان از غرب به روستای ریواسیجان، از شمال و شمال غرب، به کوه اشتوار و سرکان، از جنوب به تویسرکان، و از شرق به کوه‌های بلند محدود می‌شود.

سیر تاریخی و فرهنگی آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی

برای دانستن تاریخچه‌ی آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی، بد نیست در ابتدا اندکی در مورد زندگی این شخصیت برجسته بدانیم.

میر رضی الدین در ایام کودکی در آرتیمان ساکن بود، در دوران جوانی به قصد تحصیل علوم دینی به همدان رفت. در سال 1000 هجری قمری به اصفهان که در آن زمان مجمع اربابان شعر و ادب بود سفر می‌کند و در دربار شاه عباس جایگاه رفیعی به دست می‌آورد. او بعدها به دامادی شاه عباس در می‌آید. پس از سال‌ها عاقبت به زادگاهش برمی‌گردد. میر رضی الدین سرانجام در سال 1037 هجری قمری دار فانی را وداع گفت. ساختمان آرامگاه وی بر فراز تپه‌ی همینه قرار گرفته است. از مهمترین آثار وی ساقی‌نامه و سوگندنامه است. 

آرامگاه قبلی وی بر اثر گذشت زمان به صورت مخروبه در آمد. در سال 1354 توسط انجمن آثار ملی (میراث فرهنگی) این بنا بر اساس اصول معماری ایرانی شروع به بازسازی شد و در سال 1356 کار مرمت به اتمام رسید.

معماری آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی

در مورد معماری بنا باید گفت این سازه از 4 درِ ورودی طاقی شکل و 4 ضلع تشکیل شده و در بالای درهای ورودی کاشی‌کاری‌های زیبایی به کار رفته است. نمای آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی آجری است‌ و دهنه‌‌ای با طاق‌ بلند دارد. در پشت‌ این‌ طاق‌ها، بنایی با ورودی طاقی شکل‌ و سردرِ کاشی‌کاری شده‌ قرار گرفته‌ است‌. ‌بنا مربع ‌شکل‌ است‌ و در بیرون‌ آن‌ نیز سه‌ اتاق‌ وجود دارد که‌ در 4 ضلع‌ تکرار شده‌اند. ابعاد بنا 10 در  10 متر و با ارتفاع 6 متر می‌باشد و بنای اصلی آرامگاه به شکل 4 وجهی با اضلاع مساوی (حدود 6 متر) احداث شده است. همچنین بخش داخلی آرامگاه دارای تزیینات ساده و آجری است که مزار میر رضی الدین با لوحی فلزی حاوی شرح حالش در وسط آن قرار دارد. 

نمای قبر با ارتفاعی در حدود 40 سانتی متر کرسی‌چین و در کادری مربع‌الاضلاع ساخته شده است. نمای بیرونی بنا از هر 4 طرف به صورت 3 دهنه طاق‌نما با بافت آجری ساده جلب نظر می‌کند و در مجاورت هر یک از دیوارهای بنای اصلی آرامگاه 4 ترک یا دیواره‌ی آجری به شکل ستون ساخته شده است. این دیواره‌های ستون‌مانند در قسمت بالایی به وسیله‌ی طاق آجری جناقی شکل به هم متصل شده‌اند و نمای خارجی آرامگاه از هر طرف به شکل یکسان و به صورت 3 طاق‌نمای زیبای کشیده و باریک دارای ترکیب هماهنگ و یک دست بوده که جلوه‌ی عارفانه‌ای به آرامگاه داده است.

این بنا براساس طراحی مهندس جودت و معماری حاج هادی کهزادی ساخته شده است. این بنا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و زیر نظر سازمان میراث فرهنگی نگهداری و حفاظت می‌شود.

پیشنهاد برای دیدن آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی

این بنای زیبا با معماری خاص، یادبود درخور توجهی برای این شاعر بزرگ تویسرکانی بوده که چون نگینی در آرتیمان می‌درخشد.

این آرامگاه در محدوده‌ی شمال شرقی شهر تویسرکان و مشرف به دره‌ی سرسبز و باصفای تویسرکان و سرابی واقع شده است. پس از بازدید از این بنا می‌توانید به شهر زیبای تویسرکان و روستای آرتیمان سفر کرده و از دیدنی‌های این شهرستان از جمله عمارت تاریخی مسعودی، پارک تفریحی کمربسته، کاروانسرا و پل تاریخی شاه عباس صفوی، قلعه‌ی اشتران و منطقه‌ی حفظت شده و کوهستانی خان گرمز لذت ببرید.

در ضمن دیدن درخت چنار کهنسال 2000 ساله‌ی مسجد باغوار و بازار سنتی تویسرکان را نیز از دست ندهید. تمام مکان‌های نمایش داده شده در نقشه‌ی زیر را نیز می‌توانید اطراف آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی ببینید. با یلدامدتور بمانید.