برج و باروی ری
نام های دیگر مکان
- باروی سورنا
- باروی چشمه علی
موقعیت مکانی برج و باروی ری
برج و باروی قدیمی شهر ری در استان تهران، شهرستان ری، محلهی صفائیه شهر ری واقع است.
سیر تاریخی و فرهنگی برج و باروی ری
شهر باستانی ری یکی از قدیمیترین شهرهای ایران است که پیشینهی تمدنی آن به حدود هشت هزار سال قبل باز میگردد. در گذشته به آن «راگا» میگفتند که به معنی شهر سلطنتی است. این شهر در حال حاضر از جاذبههای طبیعی چندانی برخوردار نیست اما آثار تاریخی منحصربهفردی از شکوه و رونق گذشتهی خود دارد که یکی از آنها برج و باروی قدیمی شهر است.
باروی قدیمی شهر ری مانند بسیاری از استحکامات نظامی عصر خود، دیواری است با کاربری دفاعی که اولین بار در دورهی مادها یا اشکانیان دور تا دور شهر ساخته شده و هماکنون تنها حدود چند صد متر از بقایای آن بر روی صخرهی چشمهعلی و کتیبهی فتحعلی شاهی قابل مشاهده است. در گذشته خندقی اطراف آن وجود داشته که برای دفاع هنگام حملهی دشمن آن را پر از آب میکردند. ظاهرا نیمهی شرقی آن به طور کامل و بخشهایی از پی و شالودههای آن در قسمتهای دیگر تا دورهی قاجار باقی بوده و حدود گذشتهی شهر ری را مشخص میکرده است. ری در گذشته به دو قسمت ری زیرین و ری برین تقسیم میشد که ری زیرین در شرق ری برین قرار داشته است. در دورههای مختلف تاریخی به خصوص در دورهی فخرالدوله دیلمی باروی شهر مرمت و ری برین جدید ساخته شد. طبعا هر کس به باروی ری حمله و آن را تصرف میکرد میبایست خودش، برای در امان ماندن از حملهی دشمن، آن را مجددا مرمت و بازسازی میکرد.
برخی تاریخ بنای آن را به دورهی حملهی اسکندر نیز نسبت دادهاند. چنین ذکر شده است که اسکندر در ری و ماد برای ممانعت از حملهی مردمان شمالی، دژها و شهرهایی ساخته بود. ری بعدها بر اثر زلزله خراب شد و در زمان سلوکوس؛ نخستین جانشین اسکندر دوباره بازسازی شد. شهر ری در دورهی اشکانیان مدتی پایتخت کشور بوده و برج و باروی مذکور نیز مانند بسیاری از دژهای آن زمان مانند دژ رشکان و دژ بلیسان و دژ باب باطان وجود داشته است. باروی قدیمی ری که زمانی مدافع شهر در برابر دشمان بوده از باد و باران و حملهی دشمنان و کشاورزی مردم منطقه آسیب فراوان دیده به طوری که از آن دیوارهی بزرگ جز بخش اندکی چیزی نمانده است.
معماری برج و باروی ری
دیوار و باروی اصلی شهر ری از چینه و خشت ساخته شده و دارای برجهای دیدبانی و پشتیبان بود. این بنا که در نزدیکی کارخانهی سیمان و گلیسیرینسازی واقع شده و از بلندای برج رشکان به خوبی قابل مشاهده است، در حدود 1800 در 2500 متر وسعت داشته و ارتفاع آن از 8 تا 3/2 متر متغیر بوده است. از دیوارهی اصلی آن (از منتهیالیه شرقی خیابان ابن بابویه تا غربیترین نقطهی آن) تنها 453 متر باقی مانده که به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم میگردد.
به استناد عکس هوایی که اشمیت، باستانشناس امریکایی در سال 1315 خورشیدی از آسمان گرفته، وجود قسمت اعظم باقیماندههای باروی اصلی بر راس کوه بیبی شهربانو و کارخانهی قدیم سیمان و دو ردیف دیوار که از این ارتفاعات آغاز شده و به سمت دشت ادامه یافته قابل مشاهده است. دیوار سمت راست یکی از اضلاع سهگانهی باروی شهر است که به سمت جنوب پیش میرود. اما باروی سمت راست بر روی ارگ کشیده شده بود و به احتمال زیاد به عنوان حصار جداکننده بین شهر و ارگ حکومتی کاربرد داشته است.
باروی شرقی از مجاورت جادهی آسفالتهی شیبداری که از کنار چشمه علی به طرف شمال شرقی و بالای صخره امتداد مییافت آغاز شده و به سمت شرق کشیده شده بود. روی بخشی از این دیوار بین سالهای 1330 تا 1340 خورشیدی جایگاهی به عنوان منبع آب برای آبرسانی به خانههای جدید اطراف چشمه ایجاد شده بود که متاسفانه موجب تخریب و از بین رفتن بارو شد. طول این دیوار حدود 163 متر و ارتفاع آن بین 8 تا 20/2 متر متغیر بود.
باروی غربی از مجاورت جاده و دیوار غربی منبع آب و از نقطهای که دیوار شرقی آغاز میشد شروع شده و بر خطالراس صخره به طرف غرب امتداد مییافت. طول این صخره حدود 290 متر بود و به 9 قسمت تقسیم میشد و باروی باقیماندهی آن چهار قطعه است.
در سالهای اخیر از آن دیوار با صلابت شهر ری تنها دیوارهای مخروبه از خشت و گل بر جای مانده بود که امکان تصور آن بهعنوان یکی از استحکامات مهم نظامی شهر را برای بازدیدکنندگان دشوار میساخت. مرمت و بازسازی اصولی بارو در قالب 120 متر طول، 9 متر ارتفاع، 1/20 متر عرض عبوری و 3/41 متر عرض پی، صحنههای زیبایی از یک دیوار تاریخی بازسازی شده در معرض دید همگان قرار داده است. در قسمت شمالی بالای دیوار تیرکشها و آتشریزهایی مطابق با نسخهی اصلی تعبیه شده است. کل این دیوار 9 متری با استفاده از خشت خام و ملات کاهگل ساخته و نور پردازی شده است. باروی قدیمی شهر ری در تاریخ 25 فروردین 1313 خورشیدی با شمارهی 202 در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
پیشنهاد برای دیدن برج و باروی ری
آتشکده، تپههای باستانی، قلعههای قدیمی و امامزادهها، شهر ری را به یکی از قطبهای گردشگری پایتخت تبدیل کرده است. برج و باروی قدیمی شهر ری که بر روی تپهی چشمه علی و نقش نگارهی فتحعلی شاه است در نزدیکی دیگر آثار تاریخی شهر ری چون دژ رشکان، حرم عبدالعظیم حسنی (ع)، برج طغرل و بقعهی شیخ صدوق قرار دارد که سهولت دسترسی به آنها این امکان را فراهم ساخته که در زمان کوتاهی بتوان از همهی آنها بازدید کرد. دیدن یک باروی قدیمی و یادآوری مقاومتهای آن در برابر دشمنان شهر بیتردید خالی از لطف نخواهد بود.
برج و باروی ری
باروی قدیمی شهر ری مانند بسیاری از استحکامات نظامی عصر خود، دیواری است با کاربری دفاعی که اولین بار در دورهی مادها یا اشکانیان دور تا دور شهر ساخته شده و هماکنون تنها حدود چند صد متر از بقایای آن بر روی صخرهی چشمهعلی و کتیبهی فتحعلی شاهی قابل مشاهده است. در گذشته خندقی اطراف آن وجود داشته که برای دفاع هنگام حملهی دشمن آن را پر از آب میکردند. استان تهران- ری- محله صفائیه +98 استان تهران- ری- محله صفائیه استان تهران- ری- محله صفائیه IR unknownکلمات کلیدی: برج و باروی ری، باروی ری، باروی سورنا، باروی چشمه علی،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2976
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.