قلعه گبری
مناسب برای
مدت زمان بازدید
1 تا 2 ساعت
بهترین فصل
استان تهران- ری- جنوب شرقی شهر ری- شهرک علائین- محله علائین
بازدید دارد
نام های دیگر مکان
- دخمه گبری
- قلعه گبری علائین
موقعیت جغرافیایی قلعه گبری
قلعهی گبری در استان تهران، جنوب شرقی شهر ری، شهرک علائین، محلهی علائین واقع شده است.
سیر تاریخی و فرهنگی قلعه گبری
شهر ری بهعنوان یکی از قدیمیترین شهرهای ایران و استان تهران با برخورداری از سابقه تمدنی غنی چند هزار ساله دارای آثار تاریخی و باستانی متعددی است که نه تنها یادآور دوران شکوه و رونق گذشتهی این شهر است بلکه آن را از یک ظرفیت بالای گردشگری نیز برخوردار ساخته است. یکی از این بناهای مهم تاریخی که تا حد زیادی گمنام باقی مانده است بقایای دژی است استوار که به آن «قلعهی گبری» میگویند. قلعههای باستانی که حتیالامکان بر روی کوهها یا بلندیهای صخرهای شیبدار و دور از دسترس ساخته میشدند نقش بسیار مهمی در دیدبانی و نگهبانی و طراحی دفاعی شهرها و آبادیهای دوران گذشته بر عهده داشتند.
قلعهی گبری علائین یکی از چهار دژی است که گفته میشود در شهر ری وجود داشته و از آن جهت استقرار نیروهای نظامی و دفاع از جان و مال مردم استفاده میشده است. این قلعه که در مسیر جادهی ارتباطی شهر ری به اصفهان، قم و شیراز و... واقع شده از مساحتی حدود 3000 مترمربع برخوردار بوده و در دورهی ساسانیان ساخته شده و قدمت آن به 2000 سال میرسد.
بخشهای داخلی و برج و بارویهای این قلعه که از خشت و گل ساخته شده است با گذشت زمان به تدریج فرسایش یافته و از بین رفته و امروز تنها دیوارههای طولانی و مرتفع آن بر روی بلندی باقی مانده و پر از حفره و سوراخ است. پس از انقلاب از این قلعه به عنوان کارخانهی باروتسازی استفاده میشد که پس از فوت صاحب آن وقف آستان حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) گردیده و به جای استفادهی گردشگری، اکنون به عنوان انبار از آن استفاده میشود و ورود به آن برای مردم عادی ممنوع است. اما امکان دیدن بخشهایی از بیرون بنا، امکانپذیر است. گفته میشود مرداویچ زیاری (متوفی 313 قمری)، بنیانگذار سلسلهی آل زیار در این مکان دفن شده است. اما هیچ نشانی از محل دفن وی وجود ندارد. این بنا با شمارهی 1982 در تاریخ 5 اسفند 1376 خورشیدی در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعهی گبری نیز مانند بسیاری از بناهای مهم تاریخی دیگر شهر ری در وضعیت مناسبی قرار ندارد. در محوطهی داخل قلعه سنگ قبرهایی دیده میشود که هنگام توسعه و بهسازی قبرستانهای قدیمی شهر ری مانند قبرستان ابن بابویه برداشته شده و به این مکان منتقل شدهاند. در داخل قلعه غرفهها و داربستهایی جهت نگهداری کالا ایجاد شده است و دارای انتظامات و نگهبانی است. به منظور جلوگیری از ورود سارقان و معتادان بخشهایی از بالای دیوار نردهکشی شده است. گوشه و کنار قلعه پر از حفرهها یا سوراخهایی است که یا به صورت طبیعی ایجاد شدهاند یا توسط حفاران غیر مجاز به طمع به دست آوردن گنج، حفر و کنده شدهاند. اطراف قلعه باغ و زمینهای کشاورزی وجود دارد که به دلیل کمآبی به شدت تحت فشار هستند. زمینی 10 هزار متری در کنار قلعه وجود داشته که سالها رها شده و محل تجمع معتادان بود اما اخیرا خریداری شده و بخشهایی از آن به پارک کودکان تبدیل شده و بخشهایی از دیوار قلعه نیز نورپردازی شده است. در سالهای اخیر تلاش شده است که با طی مراحل اداری لازم، غرفهها و داربستهای موجود برداشته شده و ضمن مرمت، این قلعه از حالت انبار به فضای گردشگری و فرهنگی تبدیل شود. تبدیل این قلعه به موزهی شهدای دانش آموز یا موزه اشیای تاریخی کشف شده شهر ری از جمله طرحهایی است که در دست اقدام است.
معماری قلعه گبری
بر اساس کاوشهای صورت گرفته قلعهی گبری دارای 4 برج نگهبانی به ارتفاع 17 متر بوده که تنها دو برج آن قابل تشخیص است. گفته میشود بارویهای قلعه از چندین اتاق ساخته شده بود و در مجموع حدود 800 اتاق با ابعاد و کاربریهای مختلف در این مجموعه 3000 متری وجود داشته است که خود نشان از بزرگی و عظمت و اعتبار این قلعه دارد.
پیشنهاد برای دیدن قلعه گبری
هر چند قلعهی گبری شهر ری از ناملایمات روزگار آسیب فراوان دیده و بخشهای مختلف آن تخریب شده اما دیوارههای باقیمانده آن همچنان یادآور قلعهای است که روزگاری جزو استحکامات نظامی با عظمت شهر بوده است. به همین دلیل بازدید از آن در کنار دیدن آثار تاریخی مهم دیگری چون دژ رشکان، برج طغرل، زندان هارون و باروی قدیمی چشمه علی به علاقمندان تاریخ و فرهنگ ایران توصیه میشود.
اگر قصد بازدید از این بنای تاریخی و ارزشمند را دارید باید این نکته را مد نظر داشته باشید که قلعهی گبری در بالای کوه قرار دارد و ممکن است بازدید از آن برای سالمندان و خردسالان سخت باشد و بهتر است در فصل مناسب از این مکان تاریخی بازدید نمایید. همچنین لازم به ذکر است که در این سفر وسایل لازم برای بالا رفتن از کوه را به همراه داشته باشید.
قلعه گبری
هر چند قلعهی گبری شهر ری از ناملایمات روزگار آسیب فراوان دیده و بخشهای مختلف آن تخریب شده اما دیوارههای باقیمانده آن همچنان یادآور قلعهای است که روزگاری جزو استحکامات نظامی با عظمت شهر بوده است. به همین دلیل بازدید از آن در کنار دیدن آثار تاریخی مهم دیگری چون دژ رشکان، برج طغرل، زندان هارون و باروی قدیمی چشمه علی به علاقمندان تاریخ و فرهنگ ایران توصیه میشود. استان تهران- ری- جنوب شرقی شهر ری- شهرک علائین- محله علائین +98 استان تهران- ری- جنوب شرقی شهر ری- شهرک علائین- محله علائین استان تهران- ری- جنوب شرقی شهر ری- شهرک علائین- محله علائین IR unknownکلمات کلیدی: قلعه گبری، قلعه گبری ری، دخمه گبری، دخمه گبری ری، قلعه گبری علائین، قلعه گبری علائین ری،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2930
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.