موقعیت جغرافیایی مقبره الشعرا

مقبره الشعرا در محله سرخاب در اطراف تکیه حیدر در تقاطع خیابان های ثقه الاسلام و عارف در شهر تبریز قرار گرفته است و در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملا باشی قرار دارد.

سیر تاریخی و فرهنگی

در مجموعه فرهنگی تاريخی مقبره الشعرا، يک هزار سال پيش شاعرانی از کشورهای مختلف منطقه سکونت داشته و اين محل ابتدا به حضيره الشعرا (مکان اقامت شاعران ) شهرت داشت که پس از فوت و دفن آنان به مقبره الشعرا (مکان دفن شاعران) تغيير نام پیدا کرد. مقبره الشعرا یا همان آرامگاه شاعران تبریز، مکانی است که آرامگاه بیش از 400 تن از مشاهیر علم و فرهنگ و ادب ایران زمین است، که بنای آن در سال 1341 شروع به احداث گردید و در سال 1367 همراه با امکانات و تاسیسات توریستی و گردشگری مورد بهره برداری قرار گرفت. هر چند بزرگان شعر و ادب مثل خاقانی، قطران تبریزی، همام تبریزی و صدها شاعر و ادیب دیگر در خاک سرخاب آرام گرفته اند ولی باز هم قرعه روزگار طوری رقم خورده که مقبره الشعرا را با نام استاد شهریار می شناسند. نماد مقبره الشعرا تبریز تلفیقی از هنر معماری سنتی و مدرن است که در بلندای این مجموعه فرهنگی و تاریخی خود نمایی می کند و همه ساله در تعطیلات نوروزی پذیرای یک میلیون گردشگر داخلی و خارجی است. به‌ دلیل متروک‌ شدن مقبره الشعرا پس از زمین‌ لرزه‌های سال‌های 1193 و 1194 هجری قمری و به‌ دلیل مدفون‌ شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریور 1350 خورشیدی مسابقه‌ ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبره الشعرا توسط روزنامه‌ های اطلاعات و کیهان و مجله یغما برگزار گردید و پس از چندی پیشنهاد غلامرضا فرزان‌مهر برگزیده شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز گردید. هم‌ اکنون این بنای یادبود نماد مقبره الشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می‌شود.

معماری مقبره الشعرا

سازه معماری واقع در وسط محوطه مجموعه تاريخی فرهنگی  مقبره الشعرای تبريز به گونه ای طراحی شده که حس ايجاد ارتباط بين بيننده و سازه و نيز نو بودن طرح آن همواره برقرار باشد. جذابيت طرح سازه و جالب بودن آن از بعد زيبايی شناختی برای بازديدکنندگان پس از گذشت نزديک به چهار دهه گواه روشنی بر اين ادعا است. برای اجرای طرح و نيز اطمينان از مقاوم بودن آن ابتدا پنج لايه از زمين کوبيده شده تا مقاومتی برابر 1/2 کيلوگرم به ازای هر سانتی مترمربع به دست آيد. سازه بنای وسط محوطه مجموعه تاريخی فرهنگی مقبره الشعرا فلزی بوده و با قطعات بتونی پيش ساخته پوشانده شده است.

ارزش های خاص مقبره الشعرا

بی‌شک مقبره‌الشعرا را می‌توان نمادی از فرهنگ و هنر ادبی این سرزمین دانست. چرا که با در بر گرفتن آرامگاه بیش از 400 شاعر، عارف و رجل نامی ایران‌زمین و کشورهای هم‌جوار، که در بازه‌ زمانی 800 سال چشم از جهان فروبسته‌اند، به کلکسیونی ارزشمند از فرهنگ‌سازان این دیار تبدیل شده‌است. این مقبره علاوه‌برآن، از نظر معماری بنا نیز به قدری زیبا و خلاقانه طراحی و ساخته شده‌است که جایگاهی ویژه در بین نمادها و شاخص‌های شهر تبریز نیز پیدا کرده‌است.