استان کرمانشاه

اطلاعات جغرافیایی

این استان در غرب ایران قرار گرفته و از شمال با استان کردستان، از جنوب با استان ایلام و لرستان، از شرق با استان همدان و از غرب با کشور عراق هم جوار است، جغرافیای استان کرمانشاه با 25009 کیلومتر مربع وسعت 3/1 درصد از مساحت ایران را به خود اختصاص داده است. بر اساس آخرین تغییرات در سال 1390 استان کرمانشاه از 14 شهرستان، 31 شهر، 31 بخش و 84 دهستان تشکیل شده‌است. در قرون وسطی شهر کرمانشاه یا قرمیسین در حکم یکی از نواحی چهارگانه عراق عجم شناخته می‌شد. در سال 1814 با منصوب شدن محمد علی میرزا دولتشاه به حکومت کرمانشاهان طرح‌های شهری را به اجرا در ‌آورد و شکل کنونی شهر کرمانشاه را بنا ‌کرد. 

اطلاعات تاریخی و فرهنگی

در کاوش هایی که از ناحیه کرمانشاه به خصوص تپه باستانی گنج دره در شهرستان هرسین، به عمل آمده، آثاری کشف شده است که قدمت آن ها به حدود 8500 تا 7000 سال قبل از میلاد می رسد. این علائم وجود انسان های عهد حجر در دوران پارینه سنگی و نوسنگی در این ناجیه به خوبی آشکار می سازد.

این منطقه در زمان ساسانیان و نیز پس از ظهور اسلام ایالت ماه نامیده می شد. شاهان ساسانی به خاطر موقعیت مهم و نیز طبیعت زیبای ایالت ماه در آن جا کاخ ها و کوشک های مجلل ساخته بودند. جغرافیا نویسان اسلامی نام این منطقه را قرمیسین می دانستند و این نام تا قرن چهارم هجری قمری بر آن اطلاق می شد، سپس نام کرمانشاه جای آن را گرفت.

کرمانشاه در قرن چهارم هجری قمری جزو قلمرو سلسله بنی حسنویه بود که در غرب ایران (کردستان و کرمانشاه) حکومت می کردند. سپس در حمله مغول، این ناحیه به شدت دچار ویرانی شد. کرمانشاه در زمان سلاطین صفویه اهمیت فوق العاده ای یافت و چندین بار به تصرف نیروهای عثمانی درآمد. پس از دولت صفویه نیروهای عثمانی بر آن تسلط یافتند. نادر شاه افشار در سال 1142 هجری قمری حسین قلی خان زنگنه را مامور دفع عثمانیان کرد ولی او شکست خورد و نادرشاه خود وارد جنگ شد. او قلعه قدیم کرمانشاه را تخریب کرد و قلعه ای جدید به جای آن بنا نهاد و سپس عثمانیان را از منطقه غرب ایران بیرون راند.

در اولین تقسیمات اداری ایران که در سال 1286 هجری خورشیدی به تصویب مجلس شورای ملی رسید، کشور ایران به 4 ایالت و 12 ولایت تقسیم شد که کرمانشاه یکی از آن 12 ولایت به شمار می رفت. در تقسیمات اداری آبان سال 1316 این بخش جزیی از استان غرب و در اصلاحیه دی ماه همان سال، بخشی از استان پنجم به مرکزیت شهر کرمانشاه گردید. در تقسیمات کشوری سال 1340 استان کرمانشاهان دایر شد که استان های امروزی همدان و ایلام نیز بخشی از آن بود.

استان کرمانشاه یکی از استان‌های کردنشین کشور است. برخی از بزرگترین ایل‌های کرد ایران نظیر ایل کلهر، ایل زنگنه، ایل گوران، ایل سنجابی، ایل جمور، ایل قلخانی و ایل زوله در استان کرمانشاه زندگی می‌کنند. گویش‌های گوناگون زبان کردی نظیر کلهری، جافی، کردی کرمانشاهی، لکی، سورانی، پاوه‌ای، ژاو رودی، لهونی، بالاجوبی، اورامی و گوران از رایج‌ترین گونه‌های گویشی در استان کرمانشاه هستند. در این استان قومیت‌های گوناگون دیگری نیز زندگی می‌کنند. زبان کردی و فارسی کرمانشاهی در شهر کرمانشاه از رایج‌ترین زبان‌ها می‌باشند. لهجه فارسی کرمانشاهی تنها خاص شهر کرمانشاه است.

پوشاک مردان و زنان کرد شامل تن‌پوش، سرپوش و پای‌افزار است. ساخت و کاربرد هر یک از این اجزا، بسته به فصل، نوع کار و معیشت و مراسم و جشن‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. لباس های محلی استان کرمانشاه با طرح‌ها و رنگ های دلنواز برگرفته از طبیعت چهار فصل این منطقه است.

از جمله معروف‌ترین و رایج‌ترین غذاهای بومی و خاص این شهر که در سراسر ایران از شهرت و محبوبت فراوانی برخوردار است می توان به خورشت خلال کرمانشاه، هلو کباب کرمانشاهی، کوفته نخود، دست‌پیچ، سیب‌پلو، کوفته‌شیرین و سوپ ترخینه اشاره کرد.

اطلاعات زیست محیطی

کرمانشاه از دید گوناگونی آب و هوایی دارای تنوع زیادی است از لحاظ آب و هوایی دارای چهار فصل در یک زمان است برای نمونه قصر شیرین دارای آب و هوای گرم و سنقر و پاوه دارای آب و هوای سرد و کرمانشاه و اسلام‌آباد غرب دارای آب و هوای معتدل هستند. سرچشمه بسیاری از رودخانه‌های بزرگ کشور از این استان سرازیر می‌شوند. شاید جالب باشد که بدانید رودخانه های متعددی در این استان جریان دارند، از جمله آن ها می توان به رودهای زیر اشاره کرد:

• دینور
• خرم رود
• گاماسیاب
• مرگ
• رازآور
• قره سو
• راوند
• کرخه
• سیروان

نمادهای استان

این شهر به سابقه و پیشینه تاریخی اش و آثار باستانی مانند طاق‌بستان و بیستون و فرهاد و شیرین، به مردمی کرد و خونگرم با لباس‌های سنتی رنگارنگ و به نان برنجی اعلا معروف است.

جاذبه های گردشگری

• طاق‌بستان
• بیستون
• تکیه معاون الملک
• تکیه بیگلربیگی
• گوردخمه اسحاق وند
• معبد آناهیتا
• طاق گرا
• مجسمه هرکول
• کاروانسرای شاه عباسی

مشاهیر

• شهرام ناظری
• رحیم معینی کرمانشاهی
• استاد سید مرتضی نجومی
• دکتر بهمن یزدی
• صلاح الدین ایوبی
• سید خلیل عالی نژاد
• کیخسرو پور ناظری
• سید عبدالکریم کرد مرسوی

صنایع دستی

• قالیبافی
• گلیم بافی
• چیغ بافی
• پارچه بافی
• جاجیم بافی
• سبد بافی
• حصیر بافی
• قلاب بافی
• طراحی فرش
• مسگری
• قلمزنی
• نمد
• ساخت ادوات موسیق

آداب و رسوم

• چادر زدن دراویش
• خا بازی (تخم مرغ بازی)
• شال درکی یا شال اندازی
• اسا خوی و چکشی