کاربرد آجر در معماری تاریخچه استفاده از آجر در بناهای تاریخی

آجر یکی از مصالح ارزشمند در بناهای تاریخی است، که به عنوان عنصر اصلی در تزیینات معماری کاربرد دارد. انسان‌های اولیه برای پختن غذا، زمین را به عنوان اُجاق، چال می‌کردند و در اثر حرارت آتش، درون دیواره و کف اجاق که خاکی بود، پخته و سفت می‌شد. همین پدیده سبب پختن خشت و در نهایت به وجود آمدن آجر شد و از آن برای ساخت سرپناهی آجری استفاده کردند. برای آشنایی بیشتر با آجر در بناهای تاریخی و کاربرد آن در معماری با یلدامدتور مثل همیشه همراه باشید.

تاریخچه آجر

آجر در طول تاریخ سرگذشت بسیار جالب و پر فراز و نشیب را طی کرده است. ظهور آجر را به سرزمین «بابل» نسبت می‌دهند. سرزمینی که پخت آجر را به سراسر دنیا معرفی کرد. آجر آسان‌ترین و در دسترس‌ترین مصالح
ساختمانی در سراسر جهان است. در ایران نیز به دلیل وجود خاک فراوان این مصالح به خوبی مورد توجه معماران قرار گرفت و به وفور در بناهای تاریخی به کار رفت. کلمه‌ی آجر در منابع مختلف با نام‌های هم‌چون آجور، آجر، اجور، آغر، آگر، اگور و ساغ بیان شده است و در لغت به معنای خشت خام تعبیر می‌شود. پیدایش بناهای آجری در ایران را می‌توان از سال 1250 قبل از میلاد جستجو کرد. در دوره‌های بعد آجر به تکامل رسید و پخت آجرهای لعابدار منقوش و برجسـته معمول شد. آجر در بناهایی مانند زیگورات چغازنبیل در هفت‌تپه‌ی خوزستان، طاق کسری در تیسفون و طاق بزرگ قصر فیروزآباد در فارس به عنوان عنصر اصلی به کار رفته است. این بناها از جمله بناهای آجری قبل از اسلام در ایران هستند، که از جهت فنی و هنری‌ بسیار قابل توجه هستند.

آجرکاری بعد از اسلام

بعد از اسلام معماری و استفاده از مصالح دچار دگرگونی شدند. در این دوران سلجوقیان پیش‌رو در زمینه‌ی تزیینات آجری شدند و به آجرچینی حیات جدیدی دادند. آجر در این دوره به عنوان عنصر اصلی به کار رفت و به نوعی جدید از آجر کاری دست یافتند. در دوران سلجوقیان انواع کارهای آجری به صورت ترکیب نما و با اسکلت اصلی بنا به کار رفتند، تا جایی که نماسازی‌هایی برای بناها با شیوه‌های خاص در طرح‌های زیبای با انواع خطوط کوفی و بنایی تزیین شدند. در دوره‌ی صفویه با به تکامل رسیدن هرچه بیشتر هنر آجرکاری در شیوه‌های مختلف مواجه هستیم.

مصارف آجر در معماری

آجر در جای‌جای بناهای تاریخی، از اصلی‌ترین تا جزیی‌ترین قسمت بنا به کار رفته است. از آجر در پی‌ها، کرسی‌چینی‌ها، دیوارسازی‌ها، ستون‌های قطور و ظریف، جرزها، پایه‌ها، قوس‌ها و پوشش طاق‌ها، دیوارکشی‌ها، نماسازی‌ها، کف‌فرش‌ها و در نهایت اسکلت‌سازی و استخوان‌بندی استفاده می‌شود. دوره‌ی پهلوی اول، شهرسازی ایران وارد مرحله‌ای از دگرگونی شد. خیابان‌کشی‌های جدید سـبب به کارگیری از نقوش آجری در نماسازی برای شهر، مغازه‌ها و بناهای مسکونی و کتیبه‌‌ها با نوآوری‌ها در چهارچوب سنت شد.

کلام آخر

آجر یکی از مهم‍‌ترین و اصلی‌ترین مصالح در بناهای تاریخی است، که در طول تاریخ معماری بسیار مورد توجه معماران بوده است. ایرانیان نیز از دیرباز پیوندی خاص با آب و خاک داشته‌اند. فلات ایران که منطقه‌ای است گرمسیری و تقریبا خشک، بادهای شدید دارد. بنابراین هنرمند ایرانی برای ساختن بنا به‌طور عمده از آجر استفاده کرده ‌است و این توفیق اجباری باعث به وجود آمدن نوعی جدید از معماری در ایران شد. با یلدامدتور بمانید و مقالات بیشتر را در باب معماری، مرمت و شهرسازی بخوانید.

کاربرد آجر در معماری - تاریخچه استفاده از آجر در بناهای تاریخی کاربرد آجر در معماری - تاریخچه استفاده از آجر در بناهای تاریخی 2020-12-05 10:12:54+3:30 2024-06-08 21:41:21+3:30 آجر در طول تاریخ سرگذشت بسیار جالب و پر فراز و نشیب را طی کرده است. ظهور آجر را به سرزمین «بابل» نسبت می‌دهند. سرزمینی که پخت آجر را به سراسر دنیا معرفی کرد. آجر آسان‌ترین و در دسترس‌ترین مصالحساختمانی در سراسر جهان است. تزیینات معماری, آجرکاری, آجرچینی, معماری ایرانی, پریسا همایونی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10210 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com