موقعیت جغرافیایی مسجد جامع اردستان

مسجد جامع اردستان در مرکز محله‌ی محال شهر اردستان قرار دارد. شهر اردستان مرکز شهرستان اردستان است و در استان اصفهان واقع‌شده است.

سیر تاریخی و فرهنگی مسجد جامع اردستان

این مسجد که از قدیمی‌ترین مساجد ایران محسوب می‌شود، نخستین مسجد دو طبقه‌ی تاریخ اسلام و دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام است.

این بنا در زمان ساسانیان یک آتشکده یا معبد بود، هلاکوخان مغول در قرن هفتم هـجری قمری به قتل و غارت ساکنان اردستان پرداخت و آن را به‌صورت نیمه‌ویران درآورد، که بعدها به مسجدی چهار ایوانی تبدیل شد. معماری این مسجد باشکوه را به معمار مشهور استاد محمود اصفهانی نسبت داده‌اند.

بنای اولیه با فرم شبستانی، دارای صحن مرکزی، شبستان‌های ستون‌دار در 4 طرف حیاط، دیوار خشتی محصورکننده و سردر بود.

در واقع این مسجد تاریخی در چهار لایه بر روی آتشکده‌ی مهر اردشیر بناشده است. لایه‌ی اول این اثر در 1900 سال پیش در عصر ساسانی، لایه‌ی دوم در دوران آل‌بویه، لایه‌ی سوم (زمان سلجوقیان) به‌عنوان مهم‌ترین قسمت مسجد هم مربوط به سال 553 هجری قمری و آخرین لایه مربوط به دوران صفویان است.

هم‌چنین این بنا در دوره‌ی سلطنت صفویان از تنها کاربری مسجد خارج و به یک مجموعه‌ی شهری شامل حمام، حسینیه، مدرسه‌ی علوم دینی، کاروانسرا، بازارچه و آب‌انبار تبدیل شد.

مسجد جامع اردستان از جنوب به آب‌انبار، از مغرب به معبر باغ، از شمال به معبر باغ و از غرب به حمام عمومی و کاروانسرا ارتباط دارد و با هم یک مجموعه‌ی یکپارچه‌ای را تشکیل می‌دهند.

در داخل مسجد دو کتیبه وجود دارد، یکی تاریخ احداث شبستان گنبدی را نشان می‌دهد که در سال 553 هجری قمری تکمیل‌شده است و دیگری که تاریخ تکمیل مسجد یعنی سال 555 هجری قمری را نشان می‌دهد.

از نام و نشان بانی اصلی این مسجد اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما در کتیبه‌های به‌دست‌آمده نام عمر بن عبدالعزیز آل ابی دُلَف درج‌شده است و نفرات دیگری نیز بانی و تکمیل‌کننده‌ی این مسجد نام برده شده‌اند. افرادی مانند میر محمد سعید اردستانی، سلطان بیک، علی بن احمد طباطبائی و محمدمهدی حکیم الملک. هم‌چنین نام استاد محمود بن محمد اصفهانی به‌عنوان معمار ایوان جنوبی با ملحقات و حیدر علی معمار اردستانی، به‌عنوان معمار ایوان شمالی ذکر شده است.

بنای مسجد جامع اردستان در طول‌ سال‌ها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. امروز در این مسجد نمازهای جمعه و برخی از نمازهای یومیه بسیار باشکوه برگزار می‌شود. هم‌چنین در ایام عزاداری از صحن و بخشی از این مسجد برای عزاداری بهره برده می‌شود.

مسجد جامع اردستان در سال 1311 با شماره‌ی ثبت 180 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معماری مسجد جامع اردستان

مسجد جامع اردستان به شیوه‌ی مسجد جامع اصفهان (سبک رازی) ساخته‌شده است. مصالح به‌کار رفته در بنای این مسجد خشت، چوب، گچ و آجر است. این مسجد 5 در، 5 محراب، یک مناره، یک شبستان زیرزمینی و چهار ایوان دارد.

در این مسجد ورودی‌های متعددی دیده می‌شود که ارتباط فضاهای اطراف با مسجد از این مکان‌ها صورت می‌گیرد. در گوشه‌ی جنوب غربی مسجد، ورودی اصلی که دالان طویلی است، قرار دارد که از یک‌سو به محله‌ی فهره و از سوی دیگر به دشت محال منتهی می‌شود. نمای ورودی دارای یک قوس، دو طاق نمای محرابی شکل، دو نیم‌ستون آجری، دو لچکی، دو قاب تزیینی و دو سکوی آجری ‌است.

قسمت شمالی مسجد جامع اردستان دو ورودی دارد، که یکی از آن‌ها به مدرسه‌ی علمیه متصل است و دیگری گذر شمالی را به فاصله‌ی کوتاهی، به داخل مسجد وصل می‌کند.

این مسجد از 4 ایوان (صفه) تشکیل‌شده: ایوان شمالی، ایوان جنوبی، ایوان شرقی و ایوان غربی.

• ایوان شمالی: این ایوان به صفه‌ی صفا نیز معروف است. در دوران سلطنت شاه‌طهماسب صفوی توسط استاد حیدر علی بن ذوالفقار اردستانی از معماران توانا و هنرمند قرن دهم هجری تکمیل‌شده ‌است.
• ایوان جنوبی: این ایوان از کهن‌ترین بخش‌های مسجد محسوب می‌شود و به ایوان صاحب‌الزمان شهرت دارد و شامل ایوان و گنبدخانه است. در گنبدخانه‌ی مسجد کتیبه‌های نفیسی به خط ثلث در طاق‌های قوسی و اطراف شبستان وجود دارد، گویا شخص خیری به نام محمود اصفهانی معروف به غازی در سال 551 هجری قمری آن را تعمیر نموده است. طاق‌بندی و آجرکاری زیر گنبد یادگاری از اواخر قرن پنجم هجری قمری است و از شاهکارهای هنری و بسیار ارزشمند دوران سلجوقی به شمار می‌رود.
• ایوان شرقی: این ایوان به صفه‌ی امام حسین (ع) و یا صفه‌ی امیر جمله مشهور است. در قرن یازدهم هجری قمری باهمت و تلاش میر محمد سعید ملقب به امیر جمله المک ار سادات عظام حسینی اردستان بنا نهاده شد. بر روی دری که یک لنگه از آن در حال حاضر وجود دارد این شعر به چشم می‌خورد: ساخت رکن این مسجد به صفا… جمله الملک آن سعید لقا
• ایوان غربی: این ایوان به صفه‌ی امام حسن مجتبی (ع) یا حکیم الملک معروف است. در این صفه کتیبه‌ای وجود دارد که با خط نستعلیق روی آن نوشته‌شده و متاسفانه قسمت‌هایی از آن تخریب‌شده است. در سقف این ایوان به‌وسیله‌ی نقاشی‌ها، آیات قرآنی به‌گونه‌ای هنرمندانه تزیین‌شده و در بالای آن مناره‌ای زیبا قرار دارد.

یکی از ویژگی‌های این مسجد کاشی‌کاری‌های زیبا و هنرمندانه آن است. البته کاشی‌های جدید روی کاشی‌های قدیمی مسجد قرار گرفته‌اند و باستان‌شناسان توانستند با کاوش‌هایی که انجام دادند به هر دو بخش کاشی‌کاری شده دست پیدا کنند.

گنبد باشکوه مسجد جامع اردستان از روی پایه‌ی مربع تا ارتفاع 9 متری کشیده شده و به هشت گوشواره، 16 نیم‌لوزی، 32 نیم‌دایره و 64 نیم‌لوزی تبدیل و عمامه‌ی گنبد بر روی آن بنا شده است. جالب است بدانید که این سبک معماری را برای اولین بار، معماران حکومت پارت‌ها یا اشکانیان با استفاده از مضرب اعداد ریاضی طراحی کرده بودند. این گنبد به‌صورت دوجداره ساخته‌شده است.

محراب اصلی مسجد در زیر گنبد قرار گرفته و تزئینات گچ‌بری و آیات قرآن بر روی آن دیده می‌شود. این محراب به‌عنوان زیباترین محراب جهان معرفی می‌شود.

پیشنهاد برای دیدن مسجد جامع اردستان 

مسجد جامع اردستان با ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد اولین و مهم‌ترین جاذبه‌ی تاریخی شهر اردستان به شمار می‌رود و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. این مسجد تنها مسجد جامع ایران است که در بافت تاریخی قرار ندارد بلکه در دل باغ‌های سرسبز و زیبای انار قرار گرفته است. هم خود مسجد زیباست و هم در مکان دلربایی جای دارد.

با توجه به موقعیت جغرافیایی و هوای گرم این منطقه، طراحی معماری این مسجد به گونه‌ای انجام شده که در فصل گرم ‌سال هوای داخلی آن خنک و در فصل سرد ‌سال هوای داخلی آن گرم است و در تمام مواقع‌ سال امکان حضور نمازگزاران و بازدیدکنندگان در آن فراهم است. اگر علاقه‌مند به شرکت در نمازهای یومیه و... هستید که در این مسجد برگزار می‌شود، در زمان برگزاری آن‌ها در مسجد حضور داشته باشید تا در کنار بهره بردن از حس خوب معنوی، از بافت تاریخی آن نیز دیدن کنید.

قنات تاریخی ارونه، کویر دق سرخ، پارک ملت اردستان، آب‌انبار مسجد جامع اردستان، منطقه‌ی حفاظت‌‌شده‌ی کهیاز و... از مکان‌های دیدنی این منطقه است که در صورت تمایل از آن‌ها نیز می‌توانید دیدن نمایید و ساعات خوشی را در کنار عزیزانتان سپری کنید.

در هنگام بازدید از آثار تاریخی از جمله مسجد جامع اردستان باید توجه داشته باشید که این مکان‌ها از گذشتگان به ما ارث رسیده‌اند و به‌عنوان شناسنامه و هویت ملی همه‌ی ملت ایران هستند، بنابر این هنگام بازدید از این جاذبه‌ها از آسیب رساندن به آن‌ها به‌شدت بپرهیزید.

مسجد جامع اردستان - دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام! مسجد جامع اردستان - دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام! 2023-02-14 13:42:42+3:30 2024-06-08 21:41:21+3:30 مسجد جامع اردستان با ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد اولین و مهم‌ترین جاذبه‌ی تاریخی شهر اردستان به شمار می‌رود و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. این مسجد تنها مسجد جامع ایران است که در بافت تاریخی قرار ندارد بلکه در دل باغ‌های سرسبز و زیبای انار قرار گرفته است. ساره پزشک Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10391 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com مسجد جامع اردستان - دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام! مسجد جامع اردستان - دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام! مسجد جامع اردستان با ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد اولین و مهم‌ترین جاذبه‌ی تاریخی شهر اردستان به شمار می‌رود و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. این مسجد تنها مسجد جامع ایران است که در بافت تاریخی قرار ندارد بلکه در دل باغ‌های سرسبز و زیبای انار قرار گرفته است. استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال +98 استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال IR نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل مسجد جامع اردستان - دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام! مسجد جامع اردستان - دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام! مسجد جامع اردستان با ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد اولین و مهم‌ترین جاذبه‌ی تاریخی شهر اردستان به شمار می‌رود و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. این مسجد تنها مسجد جامع ایران است که در بافت تاریخی قرار ندارد بلکه در دل باغ‌های سرسبز و زیبای انار قرار گرفته است. استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال +98 استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال IR نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل Adults Persian English.

مسجد جامع اردستان - دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام!

مسجد جامع اردستان با ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد اولین و مهم‌ترین جاذبه‌ی تاریخی شهر اردستان به شمار می‌رود و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. این مسجد تنها مسجد جامع ایران است که در بافت تاریخی قرار ندارد بلکه در دل باغ‌های سرسبز و زیبای انار قرار گرفته است. استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال +98 استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال استان اصفهان- اردستان- شهر اردستان- مرکز محله محال IR unknown

مکان‌های نزدیک

نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل

مکان     کارگاه صنایع دستی     غذا و خوردنی     محتوای فعلی     خدمات شهری     شما اینجا هستید     محل اقامت در خدمات سلامت و زیبایی     محل مرکز سلامت و زیبایی در خدمات سلامت و زیبایی     مرکز سلامت و زیبایی