برج شیخ شبلی یادگاری از دوره سلجوقیان
نام های دیگر مکان
- آرامگاه شبلی
- برج شبلی
- برج آرامگاهی شبلی
موقعیت جغرافیایی برج شیخ شبلی
برج شیخ شبلی در مرکز شهر دماوند در استان تهران و در میان دو محلهی قدیمی به نامهای قاضی و فرامه قرار دارد. برای دیدن این اثر تاریخی باید ابتدا به طرف میدان امام خمینی (ره) دماوند بروید و سپس از کنار امامزاده شمس الدین محمد وارد خیابانی به نام امام حسین شوید. کمی که جلوتر بروید، سمت راست خیابان برج شبلی را میبینید.
سیر تاریخی و فرهنگی برج شیخ شبلی
برج شبلی یکی از بناهای ارزشمند شهرستان دماوند محسوب میشود که بر اساس نام شیخ ابوبکر دلف بن حجدر شبلی نامگذاری شده است. این بنای تاریخی، یادبود شیخ شبلی است، اما قبری در سرداب این مقبره نیست.
این برج یکی از یادگارهای بر جای مانده از هنر معماری دورهی سلجوقیان به حساب میآید که در تاریخ 29 خرداد سال 1351 هجری خورشیدی با شمارهی ثبت 920 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
شیخ ابوبکر دلف بن حجدر شبلی، در سال 247 هجری قمری در شهر سامرا چشم به جهان گشود. او بعدها ساکن بغداد شد. پدر و دایی شیخ شبلی در درگاه خلفای عباسی کار میکردند و همین باعث شد که او نیز در همان ایام جوانی مقام سیاسی بگیرد و در این زمینه فعالیت کند. شیخ شبلی از طرف حاکمان طبرستان بهعنوان امیر دماوند منسوب شد.
دوران صدارت وی در شهر دماوند یکی از بهترین دورهها در تاریخ این شهر به حساب میآید؛ چرا که مردم این شهر در این زمان افزایش عدالت، رفاه و البته امنیت را تجربه کردند و بنابراین طبیعی بود که شیخ شبلی محبوبیت زیادی در میان مردم داشته باشد و همیشه نام او به نیکی برده شود.
معماری برج شیخ شبلی
برج شبلی در ابتدا ساده بوده، ولی بعدها بهشکل هشتضلعی ساخته شد و تزییناتی روی آن انجام گرفت. پی و پایهی برج از لاشهی سنگ و ملاط گچ هستند. وقتی به برج نزدیک میشوید، معماری بینظیر آن در مقابلتان خودنمایی میکند. معماری آن در ابتدا ساده به نظر میرسد، اما هر چه که نزدیکتر میشوید، پیچیدگی و ظرافت آن بیشتر احساس میشود. شما با ساختمانی هشتضلعی روبهرو هستید. وقتی یک بنا با چندین ضلع طراحی میشود، بررسی هر ضلع نسبت به ضلع دیگر با تفاوتهایی همراه است. مثلا وقتی مقابل در بنا میایستید، رنگ دو ضلع کناری به نسبت ضلع وسط متفاوت خواهد بود، در صورتی که عملا تفاوت رنگی وجود ندارد و ضلعهای دو سمت به نسبت ضلع وسط تنها بهخاطر تغییر زاویه و اختلاف شدت تابش آفتاب به این شکل دیده میشوند.
این برج در حقیقت دارای دو لایه پوشش است که پوشش اصلی برج در درون پوشش خارجی فعلی آن قرار دارد. ضمن آن که برج به سبک سردابه ساخته شده است و پس از ورودی، با استفاده از چند پله میتوانید به قسمت سردابهی آن دسترسی پیدا کنید. ارتفاع برج به حدود 10 متر میرسد. سقف گنبدی برج از بیرون بهشکل هشتضلعی، ولی از داخل بهصورت دایره دیده میشود. گنبد داخلی برج بهشکل کروی و عرقچین است و البته یکی از شاخصترین جلوههای معماری شاهکار بنا، سطح زیرین این گنبد به حساب میآید که طرح جناغی متحدالمرکز دارد. قسمت داخلی برج از دایرهای به قطر تقریبی پنج متر تشکیل شده است. سطوح جانبی برج به ارتفاع 7/5 متر تا زیر گنبد بنا با گچ پوشانده شدهاند. روایاتی از قدیمیترها شنیده میشود که در گذشته جسمی زنجیرمانند بهصورت آویزان در داخل بنا وجود داشت که امروزه اثری از آن مشاهده نمیشود.
از سایر ویژگیهای بارز معماری این بنا میتوان به حفرههایی اشاره کرد که بهمنظور تهویهی هوا در آن در نظر گرفته شده بود. سبک معماری برج شیخ شبلی به گفتهی دکتر پیرنیا به شیوهی معماری رازی معروف است. اگر چه معماری ایران دارای سبک نیست، استاد پیرنیا سبک معماری مربوط به قرن پنجم تا ابتدای قرن هفتم (دوران سامانیان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان) را رازی نامیده است. ستونهایی نیمدایرهای در هر ضلع برج به چشم میخورند که با آجر پخته شده و به زیبایی تزیین شدهاند تا نقش مهمی در نمای بنا ایفا کنند.
پیشنهاد برای دیدن برج شیخ شبلی
بناهای تاریخیای که متعلق به سبک رازی هستند تفاوتهای قابل توجهی نسبت به بناهای سایر سبکها دارند و حضور در آنها باعث تجربهی حس و حال متفاوتی از تاریخ میشود. این برج هم که متعلق به سبک رازی است از این قضیه مستثنی نیست. پیشنهاد میکنیم زمانی برای بازدید از شهرستان زیبای دماوند کنار بگذارید و در کنار دیگر مکانهای طبیعی و تاریخی این شهر از برج شیخ شبلی هم دیدن کنید. امامزاده عبدالله و عبیدالله (ع) هم در همین نزدیکی قرار دارد.
برج شیخ شبلی - یادگاری از دوره سلجوقیان
برج شیخ شبلی در مرکز شهر دماوند در استان تهران و در میان دو محلهی قدیمی به نامهای قاضی و فرامه قرار دارد. برای دیدن این اثر تاریخی باید ابتدا به طرف میدان امام خمینی (ره) دماوند بروید و سپس از کنار امامزاده شمس الدین محمد وارد خیابانی به نام امام حسین شوید. +98 IR unknownکلمات کلیدی: برج آرامگاهی شبلی دماوند، برج آرامگاهی شبلی، آرامگاه شبلی دماوند، آرامگاه شبلی، برج شبلی دماوند، برج شبلی، برج شیخ شبلی دماوند، برج شیخ شبلی،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2985
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.