موقعیت جغرافیایی مسجد جامع گز

مسجد جامع گز در استان اصفهان، شهرستان برخوار، شهر گز، بلوار امام خمینی (ره)، خیابان آزادی واقع شده است.

سیر تاریخی و فرهنگی مسجد جامع گز

یکی از مساجد تاریخی استان اصفهان، مسجد جامع گز شهرستان برخوار است که به‌عنوان یکی از قدیمی‌‌ترین مساجد این استان شناخته شده است. این مسجد در شمال شرقی اصفهان واقع شده و قدمتی هزار ساله دارد. مسجد جامع گز بر روی آثار باقی مانده آتشکده‌ای متعلق به پیش از اسلام و دوران ساسانیان به نام آتشکده‌ی بهمن ابن اسفندیار ساخته شده است. اما قدمت احداث مسجد به دوران آل بویه و سپس سلجوقیان می‌رسد و در اکثر منابع به‌عنوان اثری از دوره‌ی سلجوقی معرفی شده است.

آندره گدار اولین شخصی بود که در مورد این بنا نظر داد. او بدون ارائه‌ی توضیحی فقط به سلجوقی بودن بنا اشاره کرد و هم‌چنین دونالد ویلبر در کتاب معماری دوره‌ی اسلامی ایران در دوره‌ی ایلخانان تنها به ایوان غربی مسجد اشاره کرده و قدمت آن را به دوره‌ی ایلخانی نسبت می‌دهد و لطف الله هنرفر در اثر خود به نام گنجینه‌ی آثار تاریخی اصفهان، بدون آن‌که به تزئینات و معماری مسجد توجه دشته باشد، به اشاره به اکثر خطوط و کتیبه‌های بنا پرداخته و آن را مسجدی سلجوقی با تعمیرات دوره‌های صفوی و قاجاری معرفی کرده است.

این مسجد دارای سنگ‌‌چینی‌های عمودی یک‌ هزار ساله است که سنگ‌‌چینی‌های افقی آن نشان می‌دهد به دلیل نمناکی و تخریب در دورانی از تاریخ خود، باز‌سازی شده است. بر طبق نظر برخی مورخان سقف این مسجد به دلیل زلزله تخریب شده که به واسطه‌ی مرمت دوباره‌ی آن بخشی از کتیبه‌‌های موجود در دیواره‌ی این مسجد از بین رفته است. لازم به ذکر است که با توجه به مرمت‌های انجام گرفته، این بنای تاریخی در حال تخریب است و نیاز به رسیدگی و بازسازی بیش‌تری دارد.

معماری مسجد جامع گز

ساختمان اولیه‌ی این مسجد از نوع مساجد ستون‌دار بوده و به دوره‌ی آل بویه تعلق داشته و در طی ساختمان‌سازی‌‌های دوره‌های بعد همانند مسجد جامع اصفهان و اردستان در هر ضلع صحن، چهار ایوان ایجاد شد و به مسجدی چهار ایوانی تبدیل گردید. صحن اصلی و قدیمی مسجد تقریبا مربع شکل با ابعاد 11 در 12 متر بوده که چهار ایوان در اطراف آن واقع شده است و ایوان‌ها دو به دو قرینه‌ی هم هستند. در فضای پشت ایوان شرقی دو صحن دیگر مسجد احداث شده است. شبستان‌های قدیمی مسجد شامل دو شبستان ستون‌دار در ایوان جنوبی است و دیگر شبستان و رواق‌های مسجد طی ساختمان‌سازی‌های دهه‌های مختلف به بنا افزوده شده است. در زیر توضیحات مختصری از چهار ایوان غربی، شرقی، جنوبی و شمالی بنا داده شده است.

ایوان غربی: در ایوان غربی رو به فضای خیابان مجاور یک پنجره‌ی مشبک بزرگ آجری وجود دارد. در این ایوان آثاری از دوره‌ی سلجوقی دیده می‌شود و در طرفین این ایوان دو راه‌روی فعلی مسجد قرار دارند. راه‌روهای طرفین ایوان غربی به صحن و شبستان ضلع غربی ایوان جنوبی و راه‌روی ورودی مسجد راه می‌یابند. در این ایوان بقایای کتیبه‌‌ای وجود دارد که تنها کلمه‌ی «الله» قابل مشاهده بوده و به نظر می‌رسد که شامل آیات قرآنی بوده است و در دیواره‌های جنوبی و شمالی این ایوان در هر طرف دو درگاه وجود دارد که دارای کتیبه‌هایی کوفی آجری است. یک کتیبه‌ی آن دربردارنده‌ی جمله‌ی «لا اله الا الله» و دیگری «لا شریک له محمد رسول الله» است و دو کتیبه‌ی دیگر محو شده است که با توجه به باقی ماندن نام حضرت علی (ع) و سنت معمولی که در کتیبه‌های اسلامی دیده می‌شود، اسامی سه خلیفه از خلفای راشدین بوده است. در زوایای انتهای گوشه‌های جنوبی و شمالی ایوان تزئینات کاشی‌کاری معلقی در قاب مستطیل‌ شکل وجود دارد که دورتادور آن کلمه‌ی «الله اکبر» و در قسمت داخلی آن اسامی «الله»، «محمد» و «علی» با خط کوفی بنایی دیده می‌شود. در دیواره‌ی جنوبی این ایوان، محراب زیبایی با تزئینات مقرنس‌کاری و کاشی‌کاری‌ معقلی قرار گرفته که دورتادور آن به خط کوفی بنایی آجری بر زمینه‌ی کاشی فیروزه‌ای آیه‌ی هفده و بخشی از آیه‌ی هجده سوره‌ی آل عمران نوشته شده است. داخل محراب به خط کوفی با کاشی فیروزه‌ای «الله اکبر» بر زمینه‌ی گچی نوشته شده است.

ایوان شرقی: ایوان شرقی آثار دوره‌ی سلجوقی را از دست داده است و خط نوشته‌هایی از دوران قاجار بر کاشی لاجوردی وجود دارد. این ایوان به لحاظ شکل کلی با ایوان غربی شباهت زیادی دارد. محراب گچی آن در دیواره‌ی جنوبی ایوان واقع شده که دورتادور آن یک نوار کتیبه‌ای به خط ثلث سفید بر زمینه‌ی کاشی خشتی لاجوردی وجود دارد که آیه‌ی 34 از سوره‌ی نور به دست محمد باقر شریف شیرازی در سال 1259 هجری قمری نوشته شده است. در ایوان شرقی در دو شکل لوزی به خط کوفی بنایی مشکی بر زمینه‌ی کاشی فیروزه‌ای معرق نوشته شده «لا اله الا الله محمد رسول الله علی ولی الله» و همچنین در زیر آن، کتیبه به خط ثلث سفید بر زمینه‌ی کاشی لاجوردی معرق جملات «این بنا از تو ماند در دو عالم...» و «عمل العبد... الی الله الغنی حیدر علی بن ذولفقار المعمار الاردستانی سنه 952» نوشته شده است. در سه طرف ایوان، پنجره‌های مشبک آجری وجود داشته و در دیوار پشتی آن که بر صحن تازه‌ساز مسجد مشرف است، کتیبه‌ای به خط نستعلیق بر روی لوحه‌ی سنگی بدین شرح وجود دارد «وقف نمود این حوض... ولد هدایت فی رمضان سنه 1081» احتمال داده می‌شود که این کتیبه در صحن اصلی قرار داشته و در مرمت‌های دهه‌های گذشته در این مکان نصب گردیده است.

ایوان جنوبی: شبستان اصلی مسجد در ایوان جنوبی قرار دارد و محراب اصلی آن نیز در دیوار جنوبی آن قرار دارد. در این ایوان ساختمان‌سازی‌هایی از دوره‌های مختلف دیده‌ می‌شود. بر بدنه ایوان جنوبی کتیبه و تزئینات گچ‌بری لوزی شکل وجود دارد. این کتیبه به خط کوفی بنایی بوده و شامل صلوات بر چهارده معصوم و اسامی «الله اکبر»، «محمد»، «علی» و «الحکم‌الله» است. در زیر این کتیبه نیز یک قاب مستطیل شکل کتیبه‌ای به خط ثلث با این مضمون گچ‌بری شده است «جدد هذا لعماره فی زمان السلطان الهادی الجلیل ابی المظفر السلطان شاه اسماعیل خلد الله».

ایوان شمالی: این ایوان در طی تعمیرات ساخت‌وسازهای مکرر، مشخصات سلجوقی خود را از دست داده و ایوان جدیدی به نظر می‌رسد. بر دیوار شرقی این ایوان لوح سنگ دایره‌ای تقریبا به قطر پنجاه سانتی‌متر نصب شده است که بر روی آن اشعار و آیاتی به خط ثلث آمده که حاکی از تعمیرات مسجد است و در وسط آن جمله‌ی «عمل کربلایی محمد دهقی 1305» نوشته شده است.

مناره‌ی مسجد در دوره‌ی سلجوقیان به بنا افزوده شده و در شمال غربی آن قرار دارد. در گذشته ارتفاع مناره حدود 30 متر بوده که متاسفانه نیمی از مناره‌ی سلجوقی این بنا تخریب شده و باقیمانده‌ی این مناره با آجر مزین شده است. مناره‌ی مسجد دو راه پله‌ی جدا از هم در درون خود دارد که می‌توان هم‌زمان از آن بالا و پایین رفته بدون این‌که همدیگر را ببینند.

پیشنهاد برای دیدن مسجد جامع گز

مسجد جامع گز در زبان گزی به نام مچد بله (مسجد بزرگ) معروف است. این اثر در تاریخ 20 بهمن 1318 با شماره‌ی 324 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

فرهنگ‌سرای ادیب برومند نیز در نزدیکی مسجد جامع گز قرار دارد که موزه‌ی مردم‌شناسی برخوار در آن‌جا مستقر است. از دیگر مکان‌های دیدنی نزدیک مسجد جامع گز می‌توان به مسجد آقا محمود، کاروانسرای عباسی گز و امامزاده شاه نعمت‌الله اشاره کرد.

مسجد جامع گز - دارای قدمتی هزار ساله مسجد جامع گز - دارای قدمتی هزار ساله 2023-04-22 17:34:19+3:30 2024-01-29 07:24:09+3:30 مسجد جامع گز شهرستان برخوار به‌عنوان یکی از قدیمی‌‌ترین مساجد اصفهان شناخته شده است. این مسجد در شمال شرقی اصفهان واقع شده و قدمتی هزار ساله دارد. مسجد جامع گز بر روی آثار باقی مانده آتشکده‌ای متعلق به پیش از اسلام و دوران ساسانیان به نام آتشکده‌ی بهمن ابن اسفندیار ساخته شده است. مهری زاغی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10398 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com

Frequently Asked Questions(FAQ)

آدرس مسجد جامع گز?

استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی

مسجد جامع گز - دارای قدمتی هزار ساله مسجد جامع گز - دارای قدمتی هزار ساله مسجد جامع گز شهرستان برخوار به‌عنوان یکی از قدیمی‌‌ترین مساجد اصفهان شناخته شده است. این مسجد در شمال شرقی اصفهان واقع شده و قدمتی هزار ساله دارد. مسجد جامع گز بر روی آثار باقی مانده آتشکده‌ای متعلق به پیش از اسلام و دوران ساسانیان به نام آتشکده‌ی بهمن ابن اسفندیار ساخته شده است. استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی +98 استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی IR نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل مسجد جامع گز - دارای قدمتی هزار ساله مسجد جامع گز - دارای قدمتی هزار ساله مسجد جامع گز شهرستان برخوار به‌عنوان یکی از قدیمی‌‌ترین مساجد اصفهان شناخته شده است. این مسجد در شمال شرقی اصفهان واقع شده و قدمتی هزار ساله دارد. مسجد جامع گز بر روی آثار باقی مانده آتشکده‌ای متعلق به پیش از اسلام و دوران ساسانیان به نام آتشکده‌ی بهمن ابن اسفندیار ساخته شده است. استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی +98 استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی IR نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل Adults Persian English.

مسجد جامع گز - دارای قدمتی هزار ساله

مسجد جامع گز شهرستان برخوار به‌عنوان یکی از قدیمی‌‌ترین مساجد اصفهان شناخته شده است. این مسجد در شمال شرقی اصفهان واقع شده و قدمتی هزار ساله دارد. مسجد جامع گز بر روی آثار باقی مانده آتشکده‌ای متعلق به پیش از اسلام و دوران ساسانیان به نام آتشکده‌ی بهمن ابن اسفندیار ساخته شده است. استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی +98 استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی استان اصفهان- برخوار- گز- بلوار امام خمینی- خیابان آزادی IR unknown

مکان‌های نزدیک

نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل

مکان     کارگاه صنایع دستی     غذا و خوردنی     محتوای فعلی     خدمات شهری     شما اینجا هستید     محل اقامت در خدمات سلامت و زیبایی     محل مرکز سلامت و زیبایی در خدمات سلامت و زیبایی     مرکز خدمات سلامت و زیبایی