نام‌های دیگر مکان

• بقعه علاالدوله
• برج علاالدوله
• برج علاءالدین
• برج آرامگاهی علاالدین
• برج آرامگاه علاالدین

موقعیت جغرافیایی برج علاالدین

این برج در استان تهران، شهرستان ورامین، ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین (میدان امام) قرار دارد.

سیر تاریخی و فرهنگی برج علاالدین

قدمت شهر ورامین به هشت هزار سال پیش برمی‌گردد و نام قدیمی آن وارنا است. این شهر از لحاظ مکان‌های تاریخی و مذهبی دارای آثار بسیاری بوده که یکی از این آثار برج آرامگاهی علاالدین است. برج علاالدین یا علاالدوله در تاریخ 15 دی 1310 با شماره‌ی 177 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این برج مدفن فخرالدین حسن علاالدوله؛ حاکم وقت ری بوده و با توجه به تاریخ ذکر شده در کتیبه، حسن علاالدوله در چهارم صفر 675 هجری قمری در زمان سلطنت ایخانان مغول در گذشته و پسرش فخرالدین بر روی قبر او برجی بنا کرد که از نظر معماری دارای سبکی کاملا منحصربه‌فرد است. این بنا بیش از هفتصد و سی سال قدمت دارد و تاریخ اتمام آن سال 688 هجری قمری (667 هجری خورشیدی) مقارن با اواخر سلطنت ارغون خان برمی‌‌گردد.

مردم ورامین مدفون این بقعه را به نام امامزاده نمی‌‌شناسند و آن را عموما برج یا بقعه‌ی علاالدوله می‌دانند. برخی از معمران منکر وجود قبری در آن شده ولی برخی وجود قبر را در آن رد نکرده بلکه آن را متعلق به رهگذری دانسته‌اند که در اوایل قرن چهاردهم خورشیدی بعد از فوت در این محل دفن شده‌ است.

علاالدوله با علاالدوله سمنانی؛ عارف معروف نیز خویشاوند بوده، زیرا علاالدوله عمویی داشت به نام سید جمال‌الدین قاسم بن جمال‌الدین محمد که در ورامین اقامت داشت و تنها دخترش، زهره را به حاکم سمنان داد و از آن دختر، دو پسر به نام ملک جلال‌الدین و ملک شرف‌الدین به دنیا آمدند که عارف بزرگ علاالدوله سمنانی فرزند اوست.

 پدر و پسر علاالدوله هر دو لقب فخرالدین داشته‌اند. با توجه به کتاب انساب الاشراف نسب علاالدوله به امام سجاد می‌‌رسد. خانواده‌ی علاالدوله در منطقه از نفوذ زیادی برخوردار بودند و تعدادی از آن‌ها در ورامین و مناطق دیگر فرمانروا شدند و از خود آثاری نیز به جا گذاشتند که معروف‌ترین آن‌ها بنای امامزاده یحیی (ع) است که به‌وسیله‌ی فخرالدین؛ پسر علاالدوله بنا شده است. فخرالدین پسر علاالدوله در عصر اباقاخان مغول و به توصیه‌ی خواجه نصیرالدین طوسی، شهزاده‌ی ارغون گردید و به پشتیبانی او حاکم ری شد. وی نیز بعد از ساخت برج، به حکومت بغداد گمارده شد. او در سال 691 به بغداد رفت و در سال 709 در آن شهر در گذشت.

صادق هدایت؛ نویسنده‌ی بزرگ معاصر در کتاب سگ ولگرد (داستان کوتاه)، برج علاالدین و میدان ورامین با درخت چنار کهنسالش را (که امروزه اثری از آن نیست) چنین وصف کرده‌ است:

چند دکان کوچک نانوایی، قصابی، عطاری، دو قهوه‌‌خانه و یک سلمانی که همه‌ی آن‌ها برای سد جوع و رفع احتیاجات خیلی ابتدایی زندگی بود، تشکیل میدان ورامین را می‌داد. میدان و آدم‌هایش زیر خورشید قهار، نیم‌سوخته، نیم‌بریان شده، آرزوی اولین نسیم غروب و سایه‌ی شب را می‌‌کردند. آدم‌ها، دکان‌ها، درخت‌ها و جانوران از کار و جنبش افتاده بودند. هوای گرمی روی سر آن‌ها سنگینی می‌کرد و گرد وغبار نرمی جلوی آسمان لاجوردی موج می‌زد که به واسطه‌ی آمد و شد اتومبیل‌ها پیوسته به غلظت آن می‌‌افزود. یک طرف میدان درخت چنار کهنی بود که میان تنه‌اش پوک و ریخته بود ولی با سماجت هرچه تمام‌تر شاخه‌‌های کج و کوله‌ی نقرسی خود را گسترده بود و زیر سایه‌ی برگ‌‌های خاک آلودش یک سکوی پهن بزرگ زده بودند که دو پسر بچه در آن‌جا به آواز رسا شیربرنج و تخمه‌کدو می‌فروختند. آب گل آلود غلیظی از میان جوی جلوی قهوه‌ خانه به زحمت خودش را می‌کشاند و رد می‌شد. تنها بنایی که جلب نظر را می‌کرد برج معروف ورامین بود که نصف تنه‌ی استوانه‌‌ای ترک‌ترک آن با سر مخروطی پیدا بود. گنجشک‌هایی که لای درز آجرهای ریخته‌ی آن لانه کرده بودند، آ‌ن‌ها هم از شدت گرما خاموش و چرت می‌‌زدند فقط صدای ناله‌ی سگی فاصله‌به‌فاصله سکوت را می‌‌شکست.

همچنین دونالد ویلبر، پژوهشگر تاریخ معماری ایرانی و اسلامی در اردیبهشت سال 1318 از بنا بازدید کرده و در مورد آن می‌نویسد:

این بنا در سال 1298 میلادی (688 هجری قمری) بنا شده ‌است. تزئینات این مقبره از لحاظ تنظیم دقیق جزئیات قابل توجه است و تناسب تزئینات آن با برج و ظرافت‌‌های کار، بر آثار دوران گذشته برتری دارد و تزئینات لعابدار کاشیکاری در اوج تکامل خود نشان داده شده‌اند.

بنای برج علاالدین به سبک و روش سلجوقی ساخته شده ‌است البته این سبک در دوره‌های قبل یعنی از دوره‌ی سامانیان آغاز شده بود و در دوران سلجوقی تغییرات قابل ملاحظه‌ای یافت. از نظر شیوه‌‌های تزئینی، از فن کاشیکاری، گچکاری و آجرکاری برای تزئین بنا استفاده شده‌ است. تزئینات کاشیکاری این برج، در یک باند کتیبه و سطوح مثلثی بالای آن تمرکز یافته‌ است. در زمینه‌ی کتیبه، با به‌کارگیری قطعات کوچک کاشی مربع‌شکل با لعاب آبی، شبکه‌‌ای منظم از شش ضلعی ایجاد گشته و متن شبکه با تزئینات گچی قالب زده شده‌ است. این برج‌‌ها با مقاطع ستاره‌‌ای شکل میله‌ی اصلی آن‌ها و نوک مخروطی یا ناتمام تقلید از سبک «چادر» بوده که مخصوص بسیاری از ساختمان‌های این دوره است. این بنا شبیه گورهای سلطنتی است و ارتباطی با بناهای مذهبی نداشته بلکه به این منظور ساخته می‌شد تا از تخریب جسد جلوگیری شود. جنازه‌‌ها در این نوع بناها عمدتا در سرداب نگهداری می‌‌شدند و کمتر به دفن آن اقدم می‌کردند.

کتیبه‌ای در محل اتصال بخش استوانه‌‌ای به بخش مخروطی برج قرار گرفته که تاریخ بنای برج علاالدین (اواخر قرن 7 هجری قمری) در آن درج شده است‌. کتیبه از ضلع جنوبی شروع می‌شود و برای نوشتن آن از آجر تراشیده استفاده شده که با طرح‌‌های شبیه به برگ مزین نموده‌اند. امروز بیش‌تر بخش آغازین کتیبه از بین رفته یا قابل خواندن نیست.

در طول سال‌های اخیر توجه جدی‌تری به این بنای تاریخی شده است و محیط پیرامونی آن بازسازی و مرمت شده و شکل بهتر و مطلوب‌تری پیدا کرده است.

معماری برج علاالدین

برج علاالدین ورامین یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌ی برج‌‌های آرامگاهی کشور است و قدمت آن به دوره‌ی ایلخانیان مغول برمی‌گردد. ورودی این بنا از ضلع شمالی است و با سنگ فرش و آجر فرش اطراف آن را پوشانده‌اند و در فضای داخلی آن گالری انجمن هنرهای تجسمی توسط اداره‌ی ارشاد ورامین تاسیس شده است.

یکی از ویژگی‌‌های منحصربه‌فرد ساخت این برج، تزئینات خارجی آن است که به وسیله‌ی کاشی‌‌های فیروزه‌‌ای و شمسه‌‌های آجری که از اختلاط رنگ‌های فیروزه‌‌ای، لاجوردی و آجری رنگ تشکیل شده پوشیده شده‌ است. نمای بیرونی برج از دو قسمت استوانه‌‌ای چند ضلعی (32 ضلعی) و گنبد مخروطی شکل تشکیل شده که تمام سطح آن آجرکاری است و حاشیه‌ی بالای آن با کاشی‌های آبی‌رنگ تزئین شده‌ است. گنبد مخروطی این برج بر فراز شبستان مدور ساخته شده که از ویژگی گنبدهای دوره‌ی سلجوقی و ایلخانی است. این گنبد دارای دو پوشش است، گنبد داخلی نیمه‌بیضی و بدون واسطه بر روی بدنه واقع شده‌ است و گنبد خارجی آجری که به واسطه‌ی سه‌کنج‌ بدنه بر روی پرده‌‌ها و دندانه‌‌های بدنه واقع شده‌ است. آجر چینی گنبد خارجی به صورت معمولی و رگ چین اجرا شده و تنها در راس، ناحیه‌‌ای با طرح جناغی است که از طرح‌های فرو رفته آجرچینی پدید آمده‌ است. در بالای سقف این برج روزنه‌‌ای به منظور تامین روشنایی و تهویه بنا بین سقف بیرونی و داخلی تعبیه شده ‌است.

در قسمت غربی این برج، کمی پائین‌تر از مخروط سقف دریچه‌‌ای پلکانی مارپیچی با قوس جناغی بر روی یکی از دندانه‌ها و در ضخامت دیوار ساخته شده‌ است و در فاصله‌ی بین دو پوشش گنبد یعنی سطح فوقانی گنبد داخلی و سطح داخلی گنبد خارجی ختم می‌‌شود. برای دسترسی به این پلکان که ظاهرا به منظور بازرسی، نگهداری و تعمیر بنا مورد استفاده بوده نیاز به نردبان است. این برج دو ورودی دارد که ارتباط فضای فضای داخل و خارج برج را برقرار می‌‌سازد. یکی در ضلع جنوب غربی با درگاهی مستطیل شکل و طاقی تیزه‌دار که کوتاه است و تمام سطح سردر که در فاصله‌ی بین چهار پره گسترش یافته، گچ اندود شده ‌است. در زیر طاق اصلی سردر و با فاصله‌ای از آن، طاق نوک تیز دیگری با کاربری ساده گچی است که همه‌ی آن به دوره‌‌ی جدیدتر از اصل بنا تعلق دارد. ورودی دیگر برج در ضلع شمالی و از طریق ایوان کم عمقی که با بنای برج تلفیق شده‌ وجود دارد.

در زیر اتاق برج سردابه‌‌ای قرار دارد که پائین‌‌تر از سطح زمین واقع شده که طرح چلیپای ایرانی یا علامت بعلاوه به صورت بسیار منظم و دقیق داخل یک دایره آورده شده ‌است. هر یک از بازوهای چلیپا با طاقی ضربی پوشش شده که تداوم این پوشش در بخش میانی، طاق چهار بخش مرکزی را ساخته ‌است. کل ارتفاع سردابه از کف تا نقطه‌ی تیزه‌ی طاق 2/90 متر و ارتفاع سکوهای جانبی، یعنی ارتفاع از کف تا پاکار قوس، 104 سانتی‌متر است. از این نقطه با 5 سانتی‌‌متر عقب ‌نشینی، استوانه‌ی اصلی برج آغاز می‌‌گردد که به صورت یکنواخت تا 11/70 متر تا پاکار گنبد داخلی، بالا می‌‌رود. محل پاکار گنبد داخلی حدود 5 سانتی‌‌متر پیش نشسته‌ است. ارتفاع گنبد داخلی از محل پاکار تا نقطه‌ی تیزه‌ی گنبد، 4/40 متر است. دیوار استوانه‌ی داخلی برج از کف تا پاکار گنبد داخلی سر سفتی دارد که در ضلع غربی، 5 سانتی‌‌متر و در ضلع شرقی، 28 سانتی‌‌متر است. با توجه به این‌که این سر سفتی عموما در ساختمان برج‌‌های آرامگاهی در تمام جهات در اصل به صورت یکنواخت اجرا می‌شده، این عدم تقارن احتمالا نشانه‌ی وجود حرکتی جزئی در بناست. دیوارهای داخلی، آجری است که به صورت معمول و یک‌نواخت انجام گرفته و روی آن در اصل با کاهگل اندود و سپس با گچ سفید کاری شده است. ارتفاع این سردابه 192 سانتی‌‌متر است.

بنا در قسمت خارج دارای 32 برجستگی است که درِ جنوبی آن در اصل وجود نداشته ‌است. این بنا از داخل کاملا دایره‌‌ای است. این برج همان‌طور که گفته شد از یک قسمت استوانه‌‌ای شکل ساخته شده و قسمت مخروط شکلی نیز بر روی قسمت استوانه‌ای ساخته شده است. ارتفاع قسمت استوانه‌‌ای 2 متر و ارتفاع قسمت مخروطی 5 متر است. پایه‌ی برج بر روی پایه‌ی مدور آجری بنا شده که در کل متشکل از 9 ردیف آجر است و نوک دندانه‌‌ها مماس بر دایره‌ی قاعده قرار دارد. ارتفاع بنا از کف سردابه تا آخر آن 27 متر است که حرکت عمودی دندانه‌ها، آن را بلندتر نشان می‌دهد.

پیشنهاد برای دیدن برج علاالدین

این برج به دلیل واقع شدن در مرکز شهر ورامین مورد استقبال بسیاری از علاقمندان به جاذبه‌های تاریخی قرار گرفته و علاوه بر گردشگران داخلی، مسافران و گردشگرانی از کشورهای چین، کره جنوبی، مالزی، آمریکا، آلمان، هلند، ترکیه، ایتالیا، انگلستان، فرانسه، اسپانیا، دانمارک، استرالیا و کانادا در قالب تورهای گردشگری و سفرهای شخصی از این اثر تاریخی بازدید می‌کنند.

در نزدیکی برج علاالدین، مسجد جامع ورامین قرار دارد. این مسجد از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی این شهر به شمار می‌رود که قدمت آن به دوران ایلخانی می‌رسد. علاوه بر این، جاذبه‌های گردشگری بسیاری دیگر نظیر قلعه ایرج، امامزاده یحیی (ع)، یخچال علی آباد، یخچال حصار کوچک، قلعه‌ی سین، امامزاده بی بی سکینه (ع)، امامزاده حسین رضا (ع) و... در این شهرستان وجود دارد.

برج علاالدین - اثری از ایلخانان مغول برج علاالدین - اثری از ایلخانان مغول 2022-10-29 14:25:00+3:30 2024-06-08 21:41:21+3:30 قدمت شهر ورامین به هشت هزار سال پیش برمی‌گردد و نام قدیمی آن وارنا است. این شهر از لحاظ مکان‌های تاریخی و مذهبی دارای آثار بسیاری بوده که یکی از این آثار برج آرامگاهی علاالدین است. برج علاالدین یا علاالدوله در تاریخ 15 دی 1310 با شماره‌ی 177 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. مهری زاغی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10398 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com برج علاالدین - اثری از ایلخانان مغول برج علاالدین - اثری از ایلخانان مغول قدمت شهر ورامین به هشت هزار سال پیش برمی‌گردد و نام قدیمی آن وارنا است. این شهر از لحاظ مکان‌های تاریخی و مذهبی دارای آثار بسیاری بوده که یکی از این آثار برج آرامگاهی علاالدین است. برج علاالدین یا علاالدوله در تاریخ 15 دی 1310 با شماره‌ی 177 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول +98 استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول IR نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل برج علاالدین - اثری از ایلخانان مغول برج علاالدین - اثری از ایلخانان مغول قدمت شهر ورامین به هشت هزار سال پیش برمی‌گردد و نام قدیمی آن وارنا است. این شهر از لحاظ مکان‌های تاریخی و مذهبی دارای آثار بسیاری بوده که یکی از این آثار برج آرامگاهی علاالدین است. برج علاالدین یا علاالدوله در تاریخ 15 دی 1310 با شماره‌ی 177 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول +98 استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول IR نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل Adults Persian English.

برج علاالدین - اثری از ایلخانان مغول

قدمت شهر ورامین به هشت هزار سال پیش برمی‌گردد و نام قدیمی آن وارنا است. این شهر از لحاظ مکان‌های تاریخی و مذهبی دارای آثار بسیاری بوده که یکی از این آثار برج آرامگاهی علاالدین است. برج علاالدین یا علاالدوله در تاریخ 15 دی 1310 با شماره‌ی 177 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول +98 استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول استان تهران- ورامین-ضلع جنوب شرقی میدان اصلی ورامین- کوچه آقایی-بین بن بست دوم و بن بست اول IR unknown

مکان‌های نزدیک

نمایش و مسیریابی در نقشه گوگل

مکان     کارگاه صنایع دستی     غذا و خوردنی     محتوای فعلی     خدمات شهری     شما اینجا هستید     محل اقامت در خدمات سلامت و زیبایی     محل مرکز سلامت و زیبایی در خدمات سلامت و زیبایی     مرکز خدمات سلامت و زیبایی