تاریخچه نواربافی در جهان

تعریف نواربافی

نواربافی نوعی بافندگی است که تولیدات حاصل از آن نوارهایی با اندازه عرض های متفاوت از هم است که کم و زیاد شدن عرض نوار، بستگی به تعداد کارت‌ها و جنس نخ ها دارد؛ یعنی هر چه تعداد کارت ها بیشتر باشد و جنس نخ ها ضخیم‌تر باشد عرض نوار نیز پهن‌تر می شود و بلعکس. طول این نوارها بر حسب نیاز و علایق شخصی بافنده تا ده ها متر هم می‌رسد.

تاریخچه نواربافی در جهان

تقریبا غیر ممکن است که بگویم این تکنیک از کجا و به وسیله چه کسی اختراع شده است. اما شواهدی از نخستین نواربافی‌ها در آفریقای شمالی، مصر، اروپا، آسیا و ایسلند یافت شده است.

قدیمی‌ترین نواربافی‌های موجود متعلق به مصر است. در دومین سلسله فراعنه (قرن 8 تا 10 ق.م) که نوار، با کتان و دیگر الیاف گیاهی مانند «رامی‌» بافته می‌شد، نمونه‌های یافت شده در اسکاندیناوی به قدمت نمونه مصری نمی‌رسد اما از غنای بیشتری برخوردار است.

در سال 1916 میلادی کتابی با نام Le Tissage Aux Eartons منتشر شده است که در آن براساس نقوش روی مجسمه ‌ها و نقاشی‌های مصری این نظر داده شده است که اختراع کارت بافی منسوب به مصر است و مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد است. زیرا مشابهت زیادی بین نقوش این تصاویر با نقوش کارت بافی وجود دارد. عامل دیگر که به آن استناد می‌ شود «کمربند رامسس سوم» است که بافته ای عجیب و زیبا به طول 1/58 سانتی متر می‌ باشد و یقینا متعلق به حدود 1200 سال قبل از میلاد است. اما محققانی که به نگارش این کتاب پرداخته بودند هرگز این بافته را به چشم ندیده بودند و تنها از روی تصاویر و عکس‌ها به تجزیه و تحلیل پرداخته‌اند. اما در مجموع، بافته‌های کارتی نسبت به بافته ‌های دستگاهی قابل ملاحظه یافت شده از مصر، بسیار ناچیز، ساده و گیج کننده می‌نماید.

سابقه کارت‌بافی در اسکاندیناوی به عصر برنز (قرن 2 میلادی) باز می‌گردد. دو کارت 4 سوراخه چوبی درون ارابه ای مربوط به عصر آهن در دانمارک و گنجینه با ارزشی از کشتی Oseberg نروژ که تاریخ آن به حدود سال 850 میلادی می‌رسد، کشف شد که نشانگر دستگاه کارت بافی است که با 52 کارت چوبی نخ کشی شده، با نواری که تا نیمه بافته شده است و نوار‌های کارت بافی شده دیگری که برخی از آن‌ها دارای نقوش مورب هستند و برخی سوزن دوزی شده اند.

 نواربافی از زمان رومی‌ ‌ها طبق شواهد باستان شناسی در اروپای غربی موجود بوده است. از آن جمله در غاری در اسپانیا تصاویری دیده شده که قدمت آن را می‌‌تواند حدودا مربوط به سال 375 قبل از میلاد تخمین زد.

نواربافی در آغاز به عنوان صنایع دستی بود که مواد اولیه آن را پشم رنگ نشده تشکیل می‌داد. تجارت با شرق و آشنایی با دست بافته ‌های زیبا و نیز ابریشم، این هنر را به دربار و مراکز بازرگانی و فرهنگی اروپا برد.

نمونه‌های به جا مانده از قرون وسطی همه بر این امر تاکید دارند که نواربافی در آن زمان به عنوان حرفه ای والا توسط بانوان اشراف زاده و درباری شرق، از ابریشم مرغوب در ترکیب با نخ‌های دیگر تهیه می‌ شد و آن را به عنوان نوار‌های تزئینی بر روی لباس کشیشان و یا لباس درباریان و برای بستن و مهر و موم کردن اسناد و مدارک با ارزش استفاده می‌نمودند. از آن میان می‌توان به کمربندی که تاریخ 870 میلادی دارد در کتیبه ای رومی‌ که روی آن نقش بسته، اشاره کرد و یا به نوار کارت بافی شده لباس سنت کاتبرت (St. Cuthert) در انگلیس مربوط به سال 916 میلادی که هر دو از ابریشم قرمز بوده است و با نخ‌های طلا بر روی آن سوزن دوزی شده است.

نواربافی در آسیا و خاورمیانه به عنوان پیشه ای همگانی متداول بوده است. ظاهرا این تکنیک از چین و هند به برمه و سراسر مناطق جنوب شرقی آسیا، و از هند جنوبی به شهر‌های هیمالیا رخنه کرده است.

نواربافی ژاپن به دلیل طرح‌های ساده که بر روی ابریشم خالص و براق اجرا می‌ شد شایان توجه است. نوعی نواربافی چینی شامل نوار‌های زبر، خشن و سنگین است که به عنوان تنگ اسب به کار می‌ رود که طرح‌های زیگزاگ دارد و با کارت‌های 6 سوراخه بافته می‌ شود که نمونه ای از آن مربوط به سال 800 میلادی در موزه ویکتوریا آلبرت انگلیس موجود می‌باشد.

در برمه، نواربافی کاملا در اختیار مذهب قرار داشت و کمربند‌های راهبان با نوار‌ها مخصوص با کتیبه مذهبی، قرن‌ها در این کشور تولید می‌ شده است. این دست‌بافته در کشور‌های شرقی، آسیای مرکزی، خاورمیانه و کشور‌های جنوبی آفریقا بافته می‌شد.

مواد اولیه و ابزار نواربافی

در نواربافی، وَرد یا دستگاه بافت پیچیده وجود ندارد و در حقیقت کارت ها با تعداد سوراخ های گوناگون، نقش وَردها را ایفا می کنند، این سوراخ ها نیز همان میل میلک ها هستند که نخ‌های تار با رنگ و جنس الیافی از پنبه، پشم، ابریشم و الیاف فلزی (گلابتون) و بر اساس نقشه و طرح از آن ها عبور می کنند. کارت ها در اشکال مختلف مربع، مستطیل، مثلث و چند ضلعی هستند که متداول‌ترین آن ها مربع می باشد؛ چون کار با آن آسانتر است و در میان انگشتان دست راحت‌تر قرار می گیرد. اندازه کارت های مربع از 6 تا 9 سانتی متر متغیر است. جنس این کارت ها قبلا از عاج، چرم گاو، پوست آهو و سفال بود. ولی امروزه از چوب نازک، طلق و پلاستیک استفاده می‌شود.

کاربرد نواربافی

کاربرد نوارها تزئین لباس‌ها مثلا دور یقه، یا لبه دامن یا آستین، یا به عنوان کمربند و حتی بند کفش، بند قنداق، تنگ اسب و حیوانات باربر، در تزئینات و بر پایی چادر و حمل گهواره، هیزم، در زندگی عشایری و... را می‌توان نام برد.

در ایران نیز این هنر دارای رونق بوده است که در بخش بعدی به معرفی آن می‌پردازیم. با یلدامدتور بمانید.

تاریخچه نواربافی در جهان تاریخچه نواربافی در جهان 2019-08-29 09:29:01+3:30 2022-05-09 20:11:25+3:30 نواربافی نوعی بافندگی است که تولیدات حاصل از آن نوارهایی با اندازه عرض های متفاوت از هم است که کم و زیاد شدن عرض نوار، بستگی به تعداد کارت‌ها و جنس نخ ها دارد؛ یعنی هر چه تعداد کارت ها بیشتر باشد و جنس نخ ها ضخیم‌تر باشد عرض نوار نیز پهن‌تر می شود و بلعکس. کارت بافی, تاریخچه کارت بافی, کارت بافی در جهان, نواربافی, نواربافی در جهان, تاریخچه نواربافی, تاریخچه نوار بافی, نوار بافی, نوار بافی در جهان, کمربند رامسس سوم, رامسس سوم, لباس سنت کاتبرت, نساجی, نساجی سنتی, دستبافت سنتی, دستبافت, دستبافی, دست بافت سنتی, دست بافت, دست بافی, پن بافی, وریس بافی, معصومه طارمی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10211 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com