آسیب شناسی در بناهای تاریخی (رطوبت)

بناهای تاریخی همواره به دلیل قدمت مورد زوال و نابودی هستند. آسیب‌ها‌ در بناهای تاریخی از طریق مختلف به آن‌ها وارد می‌شوند. محیط و اطراف بنا را نمی‌توان جدا از بنا دید. زیرا که تمامی عوامل انسانی، اقتصادی، جنگ، تغییر حکومت‌ها و... بر روی تخریب و زنده‌ماندن بناهای تاریخی تاثیر به‌سزایی دارد. مرمت و حفاظت از بناهای تاریخی در طول تاریخ بر اساس نظریه‌های مختلف انجام شده است. تشخیص عارضه یا بیماری در بنا یکی از مهمترین بخش‌های فرایند مرمت است و رطوبت یکی از مهمترین دلایل عدم تعادل در بناهای تاریخی است که باعث از بین رفتن بنا می‌شود. برای آشنایی با رطوبت در بناهای تاریخی با یلدامدتور همراه باشید.

رطوبت

رﻃﻮﺑﺖ همواره در اشکال مختلف خود را در بنا نشان می‌دهد و تاثیر خود را بر بناهای تاریخی می‌گذارد و موجب تخریب آ‌ن‌ها می‌شود. زمین به دلیل خاصیت مویینگی یا همان رطوبت بالا رونده که منشا آن‌ها آب‌های زیر زمینی هستند، در تمامی قسمت‌های بنا تاثیر می‌گذارد. مهمترین عامل موثر در تخریب بناهای تاریخی رطوبت است که چگونگی نفوذ رطوبت به بنا و آسیب های وارده و روش پیش‌گیری و مرمتی آن در این‌جا بررسی می‌شود. رطوبت در بناهای تاریخی دو نوع می باشد.

• صعودی
• نزولی

رطوبت صعودی:

رطوبت صعودی بر اثر نفوذ آب به پی دیوارها و حرکت آن طبق قانون مویینگی به سمت بالا، به وجود می‌آید. عواملی که باعث رطوبت صعودی در دیوارها می‌شوند عبارتند از:

• عدم وجود محوطه‌سازی مناسب در پیرامون بنا.
• ایجاد باغچه و کاشت درخت در نزدیکی پی بنا.
• گرفتگی چاه فاضلاب و تاسیسات آب‌رسانی در داخل بناها.
• بالا آمدن سطح آب زیرزمینی.
• افزایش قدرت جذب مصالح به‌کار رفته در بنا مثل آجر.
• استفاده از مصالح غیر هیدروفیلی از قبیل سیمان، آهک، ساروج و رنگ روغنی و...
• عدم تنفس بنا و حَبس رطوبت در دیواره‌ها و صعود آن به بخش بالای پی.

رطوبت نزولی:

رطویت نزولی بر اثر ریزش نزولات آسمانی مانند باران و برف به وجود می‌آیند و عوامل زیر در تسهیل ایجاد رطوبت نزولی موثر هستند.

• شیب‌بندی نامناسب پوشش بام.
• ناودان‌ها و استقرار آن‌ها در محل نامناسب بنا.
• عدم تعمیر و تعویض به موقع لایه‌های عایق (کاهگل، آجرفرش و...)
• عدم پیش‌بینی ارتفاع عایق‌کاری متناسب با ارتفاع برف در هنگام عایق کردن بنا.
• عدم نگهداری و مراقبت دایم از بنا در فصول مختلف.
• پاک کردن ناودانی‌ها، آب روها، جمع کردن علف هرز و استفاده‌ی نادرست از بام.

آسیب ناشی از رطوبت

• پیدایش و ظهور لکه‌ی رطوبت در همکف.
• لکه‌زدن جداره‌ها (رطوبت صعوددی) در داخل و خارج بنا.
• فرسایش و ساییدگی آمود (ملات) بر اثر رطوبت صعودی و کوران شدید.
• کدر شدن یکنواخت جداره‌ی اتاق به دلیل اشباع رطوبت در بنا.
• پیدایش لکه‌های پراکنده که به مرور زمان تغییر می‌یابند.
• آلوئک زدن و نمایان شدن آسیب‌ها در نما به صورت پوسته و لکه.
• پیدایش انواع قارچ‌های ریز ناشی از عدم وجود تهویه، راکد ماندن هوا، عدم تابش نور خورشید.

تشخیص منشا رطوبت

مهمترین عملیات جهت تشخیص و درمان عارضه، تشخیص منشا رطوبت است. تشخیص این که این رطوبت از کدام سمت به بنا وارد شده و تخریب را صورت داده است بسیار مهم و حیاتی است. عوامل تشخیص منشا موارد زیر می‌باشند.

• تشخیص مشخصات رطوبت ناشی از آب‌های سطحی.
• رطوبت  در یک طرف از جداره‌ی بنا ظاهر شده.
• ارتفاع صعود رطوبت در طی سال دارای نوسان است.
• تشخیص مشخصات رطوبت ناشی از آب‌های زیرزمینی.
• رطوبت در بخش‌های مختلف بنا به صورت یکنواخت مشاهده می‌شود.
• تشخیص نوسانات در طی سال در رطوبت مشاهده شود.

کلام آخر

با توجه به آن چه که گفته شد رطوبت خود را در اشکال مختلف در بنا نشان داده و باعث تخریب شده است. مهمترین این حالات رطوبت بالا رونده است که از آب‌های زیر زمینی به بالا و سطح بنا وارد می‌شود. رطوبت در دیوارها و جرزهای بنا تحت تاثیر تماس هوا بر روی سطح دیوارهای بیرونی و دورنی رخ می‌دهد. بنابراین بیشترین تخریب را در بناهای تاریخی ایجاد می‌کند. برای مطالعه‌ی بیشتر مقالات درباره‌ی مرمت نگری با یلدامدتور همراه باشید.

آسیب شناسی در بناهای تاریخی (رطوبت) آسیب شناسی در بناهای تاریخی (رطوبت) 2020-05-11 14:28:07+3:30 2022-05-09 20:11:25+3:30 رﻃﻮﺑﺖ همواره در اشکال مختلف خود را در بنا نشان می‌دهد و تاثیر خود را بر بناهای تاریخی می‌گذارد و موجب تخریب آ‌ن‌ها می‌شود. زمین به دلیل خاصیت مویینگی یا همان رطوبت بالا رونده که منشا آن‌ها آب‌های زیر زمینی هستند، در تمامی قسمت‌های بنا تاثیر می‌گذارد. آسیب شناسی بنای تاریخی, آسیب شناسی بناهای تاریخی, آسیب شناسی در بناهای تاریخی, آسیب شناسی در مرمت بناهای تاریخی, مرمت آثار تاریخی, مرمت بناهای تاریخی, حفاظت از میراث تاریخی, پریسا همایونی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10210 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com