استان کهگیلویه و بویراحمد

اطلاعات آماری

اطلاعات جغرافیایی

کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های جنوب غربی ایران به مرکزیت یاسوج است. این استان با مساحتی حدود 15504 کیلومترمربع، سرزمینی نسبتاً مرتفع و کوهستانی است کهگیلویه و بویراحمد به سرزمین آبشارهای خروشان و استان چهارفصل معروف است.

جمعیت کهگیلویه و بویراحمد بر پایه سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395 برابر با 713052 نفر بوده که 50 درصد آن‌ها در شهرستان بویراحمد حضور دارند. استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر جمعیت و مساحت از استان‌های کوچک ایران است و در هر دو مورد دارای رتبه 28 در بین سی استان است. بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهرستان استان، شهرستان بویراحمد به مرکزیت یاسوج است.

این استان به 7 شهرستان و 16 بخش تقسیم شده است که شامل 16 شهر و بیش از 1700 روستا می‌گردد.

استان کهگیلویه و بویراحمد از جمله استان‌های جنوبی ایران به شمار می‌رود و از شرق با استان اصفهان و فارس، از جنوب با استان بوشهر، از غرب با خوزستان و از شمال با چهارمحال و بختیاری همسایه است.

اطلاعات تاریخی و فرهنگی

استان کهگیلویه و بویراحمد را به دیار آریوبرزن می‌شناسند. این استان (منطقه جغرافیایی این استان) در دوره هزاره ۴ قبل از میلاد بخشی از تمدن عیلام بوده. حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده از ایل جاکی نام می‌برد.

در قدیم چهار ایل بویراحمد، ایل نوئی، دشمن‌زیاری و چرام را اصطلاحاً «چهاربنیچه» می‌نامیدند. منطقه‌ای که اکنون استان کهگیلویه و بویراحمد نام دارد دارای پیشینه کهن تاریخی است. هر چند در گذشته‌ای نه چندان دور، جزء یکی از بلوک‌های مملکت فارس بوده و از روستاهای توابع کازرون به شمار می‌رفته است که خود شامل دو قسمت می‌شد: قسمت شمال شرقی که آن را سردسیر و کوهستانی و پشت کوه می‌نامیدند و قسمت جنوبی و غربی که نره کوه و بهبهان نامیده می‌شد. حکاکی‌های روی چهار سنگ واقع در تنگ ساولک شهرستان بهمئی نشان از قدمت این استان دارد.

پژوهشگران بر این باورند که مهد حکومت بزرگ هخامنشیان و محل تولد پادشاهان بزرگ آن در منطقهٔ «انشان» بوده و هم‌اکنون نیز آثاری در رابطه با صحت این موضوع در کهگیلویه و بویراحمد کشف شده است. لرستان به معنی سکونتگاه مردم لر و به معنای گستره جغرافیایی است که مردم لر در آن سکونت دارند. با این توضیح می‌توان حدود لرستان را از دشت‌های غرب خانقین و مندلی در عراق تا دشت ارژن در استان فارس در ایران و از شمال از استان همدان تا سواحل خلیج فارس به صورت حدودی تعیین کرد. گستره نام لرستان پیش از حکومت صفویان، سکونتگاه لرهای بختیاری و بهمئی وبویر احمدی را هم شامل می‌شد؛ اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نام‌گذاری کردند و سکونتگاه لرهای کهگیلویه و بویراحمد را منطقه کهگیلویه و بویراحمد نام‌گذاری کرده و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد. این منطقه نیز در حکومت قاجاریان به دو بخش پشتکوه و پیشکوه تقسیم شد.

این استان به جز در سلسله حکومت سامانیان و طاهریان و قراقویونلو و قسمت شمالی آن در حکومت مادها جزیی از خاک تمامی حکومت‌های ایران بوده است.

ایل بویراحمد که از ساکنان اصلی این استان هستند، در دوره قاجاریه قدرت فراوانی به دست آوردند و تا مدت‌ها با جنگ‌های داخلی و قومی به تحکیم قدرت پرداختند. در زمان پهلوی اول و دوم بخش‌هایی از این استان به استان فارس و بخش‌هایی به استان خوزستان تعلق داشت تا این‌که از سال 1342 خورشیدی به بعد این منطقه به فرمانداری کل ارتقا و نام کهگیلویه‌ و بویراحمد به آن اختصاص یافت و سرانجام در خردادماه 1355 به یک استان مستقل تبدیل شد.

نام این استان را برگرفته از نام یکی از مظاهر طبیعی آن؛ یعنی کوه جیلو یا گیلو و نام یکی از اقوام ساکن در این ناحیه یعنی ایل بویراحمد می‌دانند.

مردم استان غالباً به گویش‌های جنوبی زبان لری صحبت می‌کنند. این گویش برای دیگر لر زبانان به ویژه لُرهای بختیاری قابل درک است و تا سواحل شمالی خلیج فارس شهرستان‌های گناوه، دیلم و تنگستان رواج دارد. به استناد کتاب «ممسنی در گذرگاه تاریخ» مردم لرستان، ممسنی و حتی دشتستان بوشهر از یک نژاد بوده و با یک زبان صحبت می‌کنند. ولی مردم بویر احمدی اصالتا لر تبار هستند اصلی‌ترین مشخصه های فرهنگی و اجتماعی منطقه، در گذشته ساختار اجتماعی عشایری بوده است. هرچند امروزه این ساختار دگرگونی زیادی داشته اما هنوز موقعیت اجتماعی و شناسایی افراد حتی در جامعه شهری استان نیز از طریق وابستگی و تعلقات آن‌ها به ساختار ایلی تعیین می‌گردد. اکثر مردم استان کهگیلویه و بویراحمد، به زبان لری صحبت می‌کنند. این گویش بازمانده زبان ایرانیان قدیم است که کمتر تحت تأثیر زبان‌های بیگانه قرارگرفته است و اختلافات ریشه‌ای با سایر گویش‌های زبان لری ندارد.

اطلاعات زیست محیطی

این استان اقلیمی کوهستانی و مرتفع دارد که کوه‌های زاگرس با رشته‌های موازی، ‌سراسر شمال و شرق و کوه‌های خائیز، نیل، سیاه و سفید جنوب شرقی آن را در بر گرفته‌اند. دنا که از بلندترین قله‌های زاگرس جنوبی به شمار می‌رود در این استان قرار گرفته است. رودخانه‌های مارون، بِشار، زُهره، خِرسان و نازمکان از این استان عبور می‌کنند.

وضعیت خاص بارندگی و پراکندگی ارتفاعات، این استان را به دو منطقه‌ی سردسیر و گرمسیر با آب‌وهوایی متفاوت تقسیم کرده است.

ناحیه گرمسیری که در جنوب و غرب استان و در همسایگی خوزستان قرار گرفته است، آب و هوایی گرم و نیمه‌خشک دارد. بارندگی در این بخش نسبتاً کم است و سرما و یخبندان در آن به ندرت اتفاق می‌افتد. این قسمت از استان کهگیلویه و بویراحمد پوشیده از درختان پسته کوهی یا به قول بومی‌ها «بنه» است.

 ناحیه سردسیری‌ در شمال و شرق استان و در مجاورت استان‌های فارس، اصفهان و چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این قسمت از استان که در واقع جنوبی‌ترین بخش زاگرس مرطوب است با جنگل‌های وسیع و زیبای بلوط و پسته کوهی پوشیده شده و سرچشمه‌ی رودهای بزرگ و پرآبی مانند کارون و مارون است. فصل یخبندان منطقه در بعضی نقاط از شهریور آغاز می‌شود و تا اواخر اسفند ادامه می‌یابد.

کهگیلویه و بویراحمد با وجود وسعت نه چندان پهناور، تنوع آب‌وهوایی زیادی دارد؛ یعنی در حالی که در فصل سرد زمستان بخش سردسیری پوشیده از برف است، در بخش‌های گرمسیری انواع میوه‌ها و سبزی‌ها تابستانی کشت می‌شود.

نمادهای استان

جاذبه های گردشگری

• آبشارهای تنگ تامرادی
• آبشار مارگون
• پیست اسکی کاکان
• پارک ساحلی رود بِشار
• تنگه مِهریان
• پارک کوهستان یاسوج
• دریاچه کوه گل
• دره المون
• بافت تاریخی دهدشت
• قلعه دژسلیمان
• پل‌های باستانی خیرآباد
• پل ِپریم یا پِرین
• روستای تاریخی خیرآباد
• گنبد لیشتَر
• قلعه شامبراکان
• دریاچه بَرم اَلوان
• رودخانه تلخ

مشاهیر

• حسین پناهی
• دکتر سید علی ملک حسینی
• دکتر امین اله نیک اقبال
• آیت‌الله ملک حسینی
• سید میر احمد تقوی
• نصرالله کسرائیان

صنایع دستی

• جاجیم‌بافی
• گلیم گچمه بافی
• گلیم مشته بافی
• نمدبافی
• گیوه‌بافی
• سوزن‌دوزی
• چادربافی

آداب و رسوم

• خیرات نیمه برات
• دستمال‌بازی
• ترکه‌بازی
• چاله گرم‌کنون

‌مکان‌های گردشگری استان

مکان     کارگاه صنایع دستی     غذا و خوردنی     محتوای فعلی     خدمات شهری     شما اینجا هستید     محل اقامت در خدمات سلامت و زیبایی     محل مرکز سلامت و زیبایی در خدمات سلامت و زیبایی     مرکز سلامت و زیبایی

استان کهگیلویه و بویراحمد استان کهگیلویه و بویراحمد 2019-09-27 01:23:01+3:30 2020-07-23 10:57:55+3:30 کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های جنوب غربی ایران به مرکزیت یاسوج است. این استان با مساحتی حدود 15504 کیلومترمربع، سرزمینی نسبتاً مرتفع و کوهستانی است کهگیلویه و بویراحمد به سرزمین آبشارهای خروشان و استان چهارفصل معروف است. فرزانه قوام پور Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/452 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com