قلعه بیرجند
نامهای دیگر مکان
- دژ بیرجند
- قلعه ته ده
- قلعه پایین شهر
موقعیت جغرافیایی قلعه بیرجند
قلعهی تاریخی بیرجند که به نامهایی مانند «دژ بیرجند»، «قلعهی ته ده» و «قلعه پایینشهر» نیز معروف است، بزرگترین بنای تاریخی بیرجند محسوب میشود که بر فراز بلندترین نقطهی غربی تپه ماهورهای این شهر و در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. قلعهی بیرجند در خیابان جمهوری و در نزدیکی میدان امام حسین واقعشده است.
سیر تاریخی و فرهنگی قلعه بیرجند
قلعهها در همهی زمانها همواره از مهمترین آثار باستانی و تاریخی هر کشوری به شمار میروند، که بیانگر قدرت دفاعی آن کشور است. در استان خراسان جنوبی نیز به علت قرار گرفتن در دشتهای باز قلعههای زیادی (قلعهی فورگ، قلعهی کوه قاین، قلعهی رستم خوسف، قلعهی دختر شوسف و...) برای در امان ماندن مردم از هجوم و تجاوز دشمنان ساختهشده است. قلعهی بیرجند یک دژ کوهستانی است که کاربردهای دفاعی و نظامی داشت. این قلعه جای سکونت نبوده بلکه مکانی بوده برای انجاموظیفهی نگهبانان، در واقع ساکنان این قلعهی تاریخی نگهبانانی بودند که وظیفهی آنها رساندن اخبار، تامین امنیت و حفاظت بود.
این قلعه که در دورهی صفویان ساختهشده هستهی نخستین شهر بیرجند را تشکیل میداده است. البته برخی بنای این دژ را متعلق به پیش از آن دوره میدانند. بر بالای برجهای این قلعه اشراف کاملی به بافت قدیمی و بخش جدید شهر بیرجند وجود دارد. قلعهی بیرجند از دورهی صفوی تا قاجار مردم بیرجند را در مقابل هجوم دشمنان بهویژه ترکمنها و ازبکها محافظت میکرده است.
قلعه از طریق راهروهای زیرزمینی به مراکز مهم بیرجند مانند ارگ کلاهفرنگی، ارگ بهارستان و قنات قصبه ارتباط داشت. در این دژ انبارهای آب و مواد خوراکی همیشه نگهداری میشد تا در هنگام حملهی دشمن، ساکنان شهر، تجار، افراد مهم، فرماندهان با خانوادههای خود و... همراه داراییهایی منقول خود از طریق این راههای زیرزمینی به این قلعه پناه ببرند و در امنیت باشند.
برای نخستین بار قلعهی بیرجند در زمان قاجار بهطور کامل بازسازی شد و مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن در سال 1378 خورشیدی از سوی شهرداری بیرجند دوباره مورد مرمت قرار گرفت. خوشبختانه این دژ باشکوه در حال حاضر از وضعیت خوبی برخوردار است.
قلعهی بیرجند در سال 1385 خورشیدی با شمارهی 5146 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معماری قلعه بیرجند
پلان کلی قلعه به صورت چهارضلعی منظم است که 4 برج در گوشهها و دو برج هم در دو طرف شرقی و غربی آن وجود دارد. در ساخت این سازه مصالحی همچون خشت، گل و چینه مورد استفاده قرار گرفته است. وسعت این قلعه بالغ بر 3000 مترمربع است که دو در ورودی یکی در ضلع شمالى و دیگری در ضلع غربی آن قرار دارد. قلعهی پایینشهر در گذشته و در زمان رونق خود دارای هفت برج بوده که امروز شش برج آن بر جای مانده است.
بنای قلعه را برجهایی دو طبقه در چهار طرف با حصار اصلی در میان گرفته. بر فراز این برجهای استوانهای روزنههایی ایجاد شده که سربازان از آنها برای دیدبانی و تیراندازی استفاده میکردند. دیوارهای این بنا به گونهای ساخته شدهاند که حالت برآمدگی در بدنهی آنها وجود دارد. این برآمدگی امکان دیدبانی در بالای باروها را به نگهبانان میداده است.
محوطهی میانی قلعهی بیرجند بسیار زیبا و باصفا است. کف این محوطه بهوسیلهی شن پوشش داده شده است و در قسمتی از آن هم گلها و گیاه کاشته شده است که بسیار چشمنواز است. در وسط محوطه هم سکویی بزرگ به چشم میخورد که با سه پله ارتفاع از زمین بنا شده است.
پیشنهاد برای دیدن قلعه بیرجند
استان خراسان جنوبی و بیرجند مقصدی بسیار جالب و شگفتانگیز برای گردشگران است. به شما توصیه میکنیم حتما در یک فرصت مناسب به استان خراسان جنوبی سفر کنید و از مکانهای دیدنی آن با صرف زمان کافی و با دقت بازدید نمایید.
در بازدید از قلعهی تاریخی و کهن بیرجند میتوانید عکس های زیبایی از قلعه و مناظر دلربای اطراف آن و همچنین عکسهای متفاوتی از شهر بیرجند ثبت کنید. اگر از سهپایه استفاده میکنید مراقب باشید که به بنا آسیب وارد نشود.
باغ اکبریهی بیرجند، باغ و عمارت رحیمآباد، ارگ کلاه فرنگی، مدرسهی شوکتیهی بیرجند و... از جاذبههای دیدنی این شهر است که در نزدیکی قلعهی بیرجند قرار دارند.
آبوهوای بیرجند، نیمهبیابانی بوده و از زمستانهایی سرد و تابستانهایی خشک و گرم برخوردار است. میزان بارش در این شهر با توجه به آبوهوای آن، کم بوده و بیشترین میزان بارش، از آذر ماه تا اردیبهشت ماه به وقوع میپیوندد که در فصل زمستان اغلب به صورت بارش برف است.
عناب، زرشک، زعفران، آلو بخارا، کشک و قره قوروت، انواع گلیم و... از سوغاتیهای معروف بیرجند است که در سفر به این منطقه میتوانید از آنها برای خود و عزیزانتان تهیه کنید.
قلعه بیرجند
قلعهی تاریخی بیرجند که به نامهایی مانند «دژ بیرجند»، «قلعهی ته ده» و «قلعه پایینشهر» نیز معروف است، بزرگترین بنای تاریخی بیرجند محسوب میشود که بر فراز بلندترین نقطهی غربی تپه ماهورهای این شهر و در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. قلعهی بیرجند در خیابان جمهوری و در نزدیکی میدان امام حسین واقعشده است. استان خراسان جنوبی- بیرجند- خیابان جمهوری- میدان امام حسین +98 استان خراسان جنوبی- بیرجند- خیابان جمهوری- میدان امام حسین استان خراسان جنوبی- بیرجند- خیابان جمهوری- میدان امام حسین IR unknownکلمات کلیدی: قلعه بیرجند، دژ بیرجند، قلعه ته ده، قلعه پایین شهر،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 2)
فرهنگ غذایی خراسان، یزد، سمنان، کرمان و سیستان و بلوچستان2671
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.