نام های دیگر مکان

• بت گور
• بت گورن

موقعیت جغرافیایی معبد هندوها

معبد هندوها در شهر بندرعباس در استان هرمزگان قرار دارد و یکی از نمادهای مهم این شهر به شمار می رود. این بنا در ضلع شمالی خیابان امام خمینی شهر بندرعباس، در مقابل بازار شهر واقع شده است. این معبد براى نیازهاى هندوهاى مقیم شهر بندرعباس که از سال‌ هاى 1300 تا 1344 خورشیدی سکونت داشته و به کارهاى تجارى مى‌ پرداختند، ساخته شده است.

سیر تاریخی و فرهنگی

معبد هندوها در سال 1267 هجری خورشیدی، اواخر دوره ناصر الدین شاه و در زمان مظفرالدین شاه مورد بهره بردارى قرار گرفت. همچنین این معبد یکى از نقاط مهم ارتباط فرهنگى و هنرى میان ایران و هند بوده است. هندوها پیروان مکتب برهمنى (کسانى که به خدایان برهما، ویشنو و تسیوا معتقدند) هستند و این معبد بنا بر تحقیقات به عمل آمده متعلق به خدایان ویشنو است. ساختمان این معبد، در سال 1310 هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن‌ خان سعد‌الملک ساخته شده است. این بنا در حال حاضر به عنوان موزه استفاده می شود. این معبد یکى از آثار منحصر به فردى است که توسط چند تن از ثرتمندان شهرى به نام شیکارپور در غرب هند، ساخته شد و در سال 1344 خورشیدی که بندرعباس را ترک کردند، بت‌ هایى که در معبد و در طاقچه محراب بود را نیز با خود بردند و این بنا کم کم مخروبه شد تا این که سازمان میراث فرهنگى در چند نوبت آن را تعمیر اساسى کرد.

معماری معبد هندوها

معماری این بنا کاملا به سبک هندی است و از این نظر گنبد معبد هندوها نه تنها شبیه هیچ یک از گنبدهای سواحل خلیج فارس نیست، بلکه با تمامی گنبدهای سراسر کشور نیز تفاوت دارد. بر اساس مدارک موجود معماران هندی ساخت این معبد را بر عهده داشته اند. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که روی آن گنبدی قرار گرفته است. معبد هندوها در بندرعباس طبق موقعیت جغرافیایى در زمان ساخت از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌ هاى مرجانى، خاک و گچ هاى ضخیم ماده و گچ لویى استفاده شده است. ساختمان اتاق معبد و مهراب در قسمت شمال هند واقع شده و دور اتاق معبد نیز از طاقچه و قاب هاى کور ساخته شده است. دور تا دور اتاق معبد نیز 4 راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت مى کردند. داخل راهروها حجره هاى کوچکى است که براى طلبه هاى مکتب برهمنى در نظر گرفته شده بود و داخل برخى از اتاق ها نقاشى هاى مذهبى دیده مى شود که یکى از مهم ترین آن ها خداى فلوت زن به نام کریشنا است. از داخل راهروی غربى راه پله هاى مارپیچى وجود دارد که به سمت بالا است و به بام معبد منتهى مى‌شود که ساق معبد است و با جرزهاى پس رونده که الهام از معمارى ایرانى است تشکیل شده است. 4 نورگیر در 4 طرف این فضاى چند ضلعى بر روى جرزها و جود دارد و گنبد عظیمى با لایه هاى ذوزنقه اى و تزیئینات آیین هندویى در بالای آن دیده مى شود. ساختمان اصلی این معبد 72 علمک بر روی گنبد خود دارد. علمک‌هایی که بیش از هر طرح‌ دیگر این ساختمان را به معماری هندی نزدیک کرده است. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که گنبد این معبد جزو زیباترین گنبدهای ایران دسته‌بندی می‌شود و در وسط گنبد میله بزرگى قرار گرفته که در حقیقت محور زمین و آسمان را نشان مى‌ دهد. در قسمت ضلع شرقى گنبد نیز تالار بزرگى وجود دارد که تالار اجتماعات بوده و در این تالار نقاشى هاى مختلفى به چشم مى خورد که هر کدام از آن ها بیانگر فلسفه خاصى از اعتقادات مختلف مردم هند است.

ارزش های خاص معبد هندوها

متفاوت ترین بنا در بندرعباس، معبد هندوهاست. معماری این بنا کاملا به شیوه هندی می باشد و گنبد این معبد نه تنها شبیه هیچ یک از گنبدهای سواحل خلیج فارس نیست، بلکه با تمامی گنبدهای سراسر کشور نیز تفاوت دارد. ساختمان اصلی این معبد 72 علمک بر روی گنبد خود دارد. گنبد این معبد جزو زیباترین گنبدهای ایران دسته‌بندی می‌شود. روی دیوارهای داخلی این معبد نقاشی‌های زیبایی نقش بسته است. جالب است بدانید در یکی از اتاق‌های این معبد یک نقاشی از کریشنا؛ خدای فلوت‌نواز هندوها در زمان ترمیم پیدا شده است.