تپه بالکین
نام های دیگر مکان
- تپه بالکی
- تپه باله کین
موقعیت جغرافیایی تپه بالکین
تپهی بالکین در استان تهران، شهرستان ملارد، بخش مرکزی و در روستایی به نام مهرچین واقع شده است.
سیر تاریخی و فرهنگی تپه بالیکن
در 400 متری جنوب روستای مهرچین و 500 متری شرق روستای حصار شالپوش، بخش مرکزی شهرستان ملارد و در میان دشتی صاف و هموار و در مجاورت زمینهایی بایر، محوطهای باستانی با بیش از 10 هکتار مساحت وجود دارد که به تپهی بالکین معروف است. این تپه که پیشینهی آن به 2 تا 3 هزار سال پیش از میلاد باز میگردد، یکی از محوطههای وسیع و بسیار مهم استقراری عصر آهن بوده و نقش بسیار مهمی در مطالعات مربوط به فرهنگهای عصر آهن ایفا مینماید. سفالها و یافتههای سطحی به دست آمده موید آن است که این محوطه در تمام دوران عصر آهن مسکونی بوده و فرهنگ عصر آهن 1، 2 و 3 در آن استقرار داشته است.
زمینهای کشاورزی اطراف تپه قبلا دایر و آباد بوده. اما به تدریج بایر و غیر قابل استفاده شده است. به نظر میرسد در گذشته این منطقه شامل محوطهی باستانی وسیعی بوده که در طول زمان با خاکبرداریها، کاوشهای غیر مجاز و تخریب و تسطیحهای انجام شده، تنها دو برجستگی شمالی و جنوبی از آن باقی مانده است. محوطه تقریبا بیضیشکل بوده و در شمال دارای شیب تند و در دیگر قسمتها از شیبی ملایمتر برخوردار است. در همهی نقاط تپه بهخصوص آبراههها و قسمتهای فروریخته و تخریب شده، حجم بسیار زیادی از قطعات شکستهی سفال قابل رویت است. در قسمتهای شمالی تپه پوشش گیاهی متراکمتری از بوتههای خار و اسفند نمایان است.
برداشتها و تخریبات انجام شده بخشهای وسیعی از غرب و مرکز محوطه را از بین برده که به نظر میرسد این روند همچنان ادامه دارد. بخش اعظم این تخریبات در اواخر سال 1384 خورشیدی صورت گرفته و خاک محوطه به مصرف کورهی آجرپزی که در ظلع جنوبی تپه وجود دارد رسیده است. در گذشتههای دور برخی کشاورزان از خاک تپه به عنوان کود و خاک کهنه در مزارع خود استفاده میکردند که این امر باعث از بین رفتن دامنهها و حاشیههای تپه شده است. خاکبرداریهای ناشی از حفاریهای غیر مجاز نیز سبب شده، شیبها و دیوارهای عمود و برشهای صاف در سطح تپه نمایان شود.
در این محوطه چندین نوع سفال مربوط به دورههای مختلف بهخصوص عصر آهن یافت شده که سفالهای خاکستری-سیاه قدیمیترین شواهد فرهنگی به دست آمده از تپهی بالکین است. اما اثری از دورههای بسیار کهنتر یافت نشده است. این قطعات سفالی دارای خمیرهی خاکستری تیره و پوشش گلی خاکستری-سیاه هستند و در آنها برای چسبندگی ذرات خاک از ماسهی نرم بهعنوان شاموت استفاده شده است. از محوطهی غربی تپه که بهعنوان ارگ از آن استفاده میشده، سفالهای خاکستریرنگ دیگری با کیفیت بالا همراه با دستگیرههای تزئینی متصل به بدنه یافت شده است. این قطعات سفالی در قسمت بالا با نوارهایی به صورت زیگزاگ و موجیشکل و در بخش پایین به شکل موازی آراسته شدهاند. از ارگ تپهی بالکین کوزههای بزرگ ذخیرهسازی که با خطوط زیگزاگ تزئین شدهاند کشف شده است. تمامی سفالها چرخساز بوده و در حرارت بسیار مناسب پخته شدهاند. تزئین بدنهی ظروف با استفاده از تکنیک داغدار و نقوش کنده به صورت خطوط موازی صورت گرفته است. تنها یک قطعه سفال دستساز دیده شده که سر و گردن حیوانی به شکل مار یا پرنده بوده که به طول 10 سانتیمتر با گردن کشیده و چشمان گرد، برجسته است. احتمالا این قطعه دستهی ظرف یا بخشی تزئینی مربوط به ظرفی سفالی است که با تکنیک بند زدن به بدنهی ظرف متصل شده بوده است. سطح برخی از قطعات نیز اندکی صیقل داده شده است. این نوع ظروف سفالی به دست آمده، شامل خمرههای بزرگ، سبوهای کروی، قدحها، کاسههای کم عمق با بدنه کروی، ظروف با پایه تخت و آبخوریهای کوچک است.
علاوه بر سفالهای خاکستری، تعداد کمی سفال با خمیرهی خشن و مادهی چسبانندهی شن به دست آمده که دارای پوشش گلی قرمز تیره (چرک) یا قهوهای و در یک مورد دارای نقوش سیاه هندسی است. این قطعات دستسازند و اکثرا در حرارت مناسب پخته شدهاند. این ظروف کاسه، قدح و ظروف دیزی مانند را شامل میشود و مربوط به عصر آهن 2 است. سفالهای دیگری مربوط به عصر آهن با خمیرهی نارنجی و پوشش گلی به رنگ خمیره تا کرم روشن (نخودی بسیار روشن) یافت شده که شاموت آنها را ماسهی نرم و ماسهبادی تشکیل میدهد. تمامی قطعات دارای ساختی ظریف و همگی چرخساز هستند. پخت تمامی قطعات کامل و مناسب بوده است. بیشتر قطعات ساده و بدون تزئین هستند و تنها بر سطح یک نمونه تزئینات کنده و استامپی توام به صورت خطوط کوتاه و دایرههای کوچک دیده میشود. این ظروف شامل خمرههای کوچک و بزرگ، کاسههای کم عمق و یک نوع ظرف با دهانهی باز و لبه به بیرون برگشته است. تعداد کمی از ظروف که با دهانهی باز و ارتفاع کم هستند، دستههای عمومی و در مواردی زائدهی کوچکی در بالای آن دارند.
قطعهای از یک ظرف سبو مانند با بدنهی کروی و خمیرهای به رنگ قهوهای روشن نیز یافت شده که شاموت آن را شن متراکم و ذرات آهک تشکیل میدهد. این سفال چرخساز و بدون تزئینات است و در حرارت نامناسب پخته شده است. علاوه بر این قطعه، تکهای از یک ظرف نسبتا خشن با ضخامتی در حدود یک سانتیمتر به دست آمده که خمیرهی آن به رنگ نخودی متمایل به نارنجی با شاموت فراوان ماسه است.
سفالهای یافت شدهی تپهی بالکین، مجموعهی همگنی از عصر آهن بوده و به هزارهی دوم و اول قبل از میلاد باز میگردد. سفالهای خاکستری-سیاه صیقل داده شده مربوط به عصر آهن 1 و سفالهای خاکستری که به وفور در سطح تپه دیده میشود، مربوط به عصر آهن 2 ذکر شده است. تعداد کمی سفال و یک قطعهی کاشی مربوط به قرون میانی اسلام نیز یافت شده است. تخریبهای متعدد صورت گرفته سبب شده در شمال و شمال غربی محوطه، دیوارهایی خشتی به ارتفاع 2 متر و تعدادی ستون خشتی نیز نمایان شود که متاسفانه حجم این تخریبات به گونهای است که امکان بررسی معماری سازههای تپه میسر نیست. این اثر باستانی در تاریخ 16 اردیبهشت 1356 خورشیدی با شمارهی 1416 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
پیشنهاد برای دیدن تپه بالکین
بر اساس سفالها و سایر شواهد گردآوری شده، تپهی بالکین از دورههای بسیار کهن یعنی هزارهی پنجم قبل از میلاد تا قرون میانی اسلامی، مسکونی و آباد بوده است که این امر تپهی بالکین را به یکی از شاخصترین و ارزشمندترین محوطههای باستانی جهت مطالعهی استقرارهای عصر آهن تبدیل مینماید. علاوه بر بالکین، تپههای بسیار قدیمی دیگری نیز در شهرستان ملارد وجود دارد که هر یک گویای قدمت سکونت و یکجانشینی انسان در سطح این منطقه است. هر چند در بسیاری از این تپهها کاوش چندانی صورت نگرفته و سطح برخی از آنها نیز به شدت آسیب دیده است اما هنوز میتواند جذابیتهای خاص خود را برای گردشگران داشته باشد. به همین دلیل دیدن تپهی بالکین در کنار بازدید از سایر جاذبههای طبیعی و تاریخی شهرستان ملارد از جمله تپهی ارسطو، سنگنگارهی کفترلو، دشت شقایق و... توصیه میشود.
تپه بالکین
در 400 متری جنوب روستای مهرچین و 500 متری شرق روستای حصار شالپوش، بخش مرکزی شهرستان ملارد و در میان دشتی صاف و هموار و در مجاورت زمینهایی بایر، محوطهای باستانی با بیش از 10 هکتار مساحت وجود دارد که به تپهی بالکین معروف است. استان تهران- ملارد- بخش مرکزی- روستای مهرچین +98 استان تهران- ملارد- بخش مرکزی- روستای مهرچین استان تهران- ملارد- بخش مرکزی- روستای مهرچین IR unknownکلمات کلیدی: تپه بالکین، تپه بالکی، تپه باله کین،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2830
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.