کاروانسرای گدوک پناهگاه رضاخانی
نام های دیگر مکان
- کاروانسرای شاه عباسی گدوک
- پناهگاه رضاخانی
- راهدارخانه گدوک
موقعیت جغرافیایی کاروانسرای گدوک
این بنای قدیمی در استان تهران، جادهی فیروزکوه، 25 کیلومتری جنوب ورسک و در گردنهی کوهی که به گدوک یا گدیک (به معنای گردنه) معروف است قرار دارد.
سیر تاریخی و فرهنگی کاروانسرای گدوک
کاروانسرای گدوک در دوران شاه عباس صفوی و حدود 390 سال پیش ساخته شده و به همین دلیل به کاروانسرای شاه عباسی معروف است. این کاروانسرا به دستور شاه عباس در گردنهای که نادرشاه ترور شد و فرزندش را کور کردند، ساخته شد. کاروانسرای گدوک محل استقرار و شکست نیروهای محمدعلی شاه قاجار پس از خلع سلطنت توسط مشروطه خواهان هم بوده است.
کاروانسرای گدوک یا همان پناهگاه رضاخانی باعث زندهماندن بنیانگذار دودمان پهلوی شد. رضاشاه پهلوی در چهلمین روز زندگی، پدرش را از دست میدهد، مادر رضاشاه که نوشآفرین نام داشت، از آلاشت به تهران مهاجرت میکند. در این سفر رضای نوزاد، به شدت بیمار شده و با رسیدن به گردنه و کاروانسرای گدوک، یخ میزند و مادر او فکر میکند نوزاد مرده، بنابراین به علت سرمای زیاد و عدم امکان کندن زمین، برای دفن در زمان مناسب، او را در اصطبل حیوانات کاروانسرای گدوک قرار میدهد و رضا پهلوی با گرمای محیط به زندگی بر میگردد.
این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروانها و مرکبهایشان به عنوان مکان استراحت استفاده میشده و از اواخر دوران قاجاریه بدون استفاده شده و در سال 1338 تبدیل به راهدارخانهی گدوک سوادکوه شد.
بر سر مالکیت این کاروانسرا در بین دو شهرستان سوادکوه و فیروزکوه مناقشهای وجود دارد. این کاروانسرا با تلاش سازمان میراث فرهنگی استان تهران در تاریخ 16 مهر 1379 و با وجود نیاز به مرمت فوری، در آثار ملی ایران ثبت گردید. این کاروانسرا هماکنون در مالکیت راهداری استان مازندران است. این مکان در سال 1338 به راهدارخانهی گدوک تبدیل شد و از سال 1353 نیز تاکنون از آن به عنوان پارکینگ ماشینآلات سنگین و محل دپوی ضایعات استفاده میگردد و بخشی از آن برای عبور و مرور ماشینآلات راهداری تخریب شده است. به علت مناقشهی مالکیت موجود این بنا به حال خود رها شده است.
معماری کاروانسرای گدوک
کاروانسرای گدوک با توجه به موقعیت جغرافیایی و سرمای شدید از نوع کاروانسراهایی با معماری کوهستانی است. کاروانسراهایی که کاملا پوشیده هستند. کاروانسراهای پوشیدهی کوهستانی از اتاقهای گنبد دار مرکزی یا یک ردیف گنبددار و تعدادی اصطبل که در همان ردیف قرار دارند تشکیل شدهاند.
پیشنهاد برای دیدن کاروانسرای گدوک
حتما تا به حال به این فکر کردهاید که در کشوری زندگی میکنیم که پر از آثار ارزشمند تاریخی است که هر کدام از این آثار و بناها حرفی متفاوت از دیگر آثار، برای گفتن دارند و صاحب داستانهای مختلفی هستند. بعضی از این بناها را میشناسیم حتی بارها از آنها دیدن کرده و بارها از تجربهمان برای دیگران صحبت کردهایم. اما بیشتر این آثار ناشناخته هستند و حتی رو به ویرانی! کاروانسرای گدوک یکی از این بناهاست که بازدید ما از آن باعث میشود صدای ویران شدنش توسط مسئولان شنیده شود!
کاروانسرای گدوک - پناهگاه رضاخانی
کاروانسرای گدوک در دوران شاه عباس صفوی و حدود 390 سال پیش ساخته شده و به همین دلیل به کاروانسرای شاه عباسی معروف است. این کاروانسرا به دستور شاه عباس در گردنهای که نادرشاه ترور شد و فرزندش را کور کردند، ساخته شد. کاروانسرای گدوک محل استقرار و شکست نیروهای محمدعلی شاه قاجار پس از خلع سلطنت توسط مشروطه خواهان هم بوده است. استان تهران- فیروزکوه- گردنه گدوک +98 استان تهران- فیروزکوه- گردنه گدوک استان تهران- فیروزکوه- گردنه گدوک IR unknownکلمات کلیدی: راهدارخانه گدوک، پناهگاه رضاخانی گدوک، پناهگاه رضاخانی، کاروانسرای شاه عباسی گدوک، کاروانسرای گدوک سوادکوه، کاروانسرای گدوک فیروزکوه، کاروانسرای گدوک،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2931
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.