آتشکده تخت رستم یکی از آتشکده های مهم استان تهران
نام های دیگر مکان
- تخت رستم شهریار
- تخت رستم
- کوه تخت رستم
موقعیت جغرافیایی آتشکده تخت رستم
شهرستان خوش آبوهوای شهریار با وسعتی در حدود 340 کیلومترمربع در 40 کیلومتری غرب تهران قرار گرفته است. شهریار به معنی بزرگشهر و یا کلانشهر است. قدمت این شهر با توجه به بناهای تاریخی که در آن به چشم میخورد به حدود 7000 سال قبل از میلاد میرسد. از بناهایی که نشاندهندهی قدمت بالای این شهرستان است میتوان آتشکدهی تخت رستم را نام برد. این آتشکده در 20 کیلومتری جنوب غربی شهرستان شهریار و در نزدیکی روستای قجر تخت رستم (محل یکی از 7 خان رستم) در بخش جوقین، روی کوه تخت رستم واقعشده است.
دو محوطهی باستانی دیگر با نام تخت رستم نیز در کشور ایران و کشور افغانستان وجود دارد. بنای تخت رستم افغانستان با قدمتی بیش از 3000 سال در ولایت (استان) سمنگان و دیگری در استان یزد در منطقهای به نام توران پشت واقع شده است. افسانهی جالبی در مورد تخت رستم افغانستان وجود دارد. بر طبق این افسانه تخت سنگی عظیم توسط رستم ساخته شده و زرتشت 10 سال روی آن زندگی نموده است. تخت رستم سمنگان شهرت جهانی دارد و نزد باستانشناسان خارجی نیز شناخته شده است.
نکته: ممکن است آتشکدههای دیگری به اسم تخت رستم در شهر، روستا و مکانهای دیگر نیز وجود داشته باشد.
سیر تاریخی و فرهنگی آتشکده تخت رستم
باستانشناس مشهور مانند ماکسیم سیرو و آندره گدار در شهریار به کشفهای مهم تاریخی دستیافتهاند. اما تاریخ دقیقی برای قدمت تخت رستم به دست نیاوردهاند. زیرا کاوشهای باستانشناسی در این منطقه بهطور کامل صورت نگرفته است، اما دو فرضیه برای ساخت بنای تخت رستم وجود دارد:
- به احتمال قوی در زمان ساسانیان و به دستور موبد مازیار فوجیانا ساخته شده است.
- با توجه به برخی مشاهدات این احتمال وجود دارد در زمان اشکانیان احداث شده باشد.
آتشکدهی تخت رستم در دورهی ساسانیان محل نیایش و عبادت زرتشتیان بوده و در آن آیینهای مختلف مربوط به زرتشت انجام میگرفته است. آتشکدهی تخت رستم قبل از حملهی اعراب اسم دیگری داشته ولی بعد از حملهی اعراب اسم بیشتر مکانهای مهم کشور ایران به تخت رستم و تخت سلیمان تغییر یافت تا از تخریب توسط آنها در امان بماند. این آتشکده در سال 1316 با شمارهی 303 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبتشده است.
آندره گدار (به فرانسوی: André Godard) (زادهی 21 ژانویه 1881 – درگذشتهی 31 ژوئیه 1965) معمار، باستانشناس فرانسوی و رئیس پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود. او در اوایل دورهی پهلوی اول به ایران وارد شد و به استخدام دولت ایران درآمد. از مهمترین کارهای اجرا شدهی او میتوان به موزهی ایران باستان، حافظیه در شیراز، موزهی آذربایجان در تبریز و مدرسهی ایرانشهر در یزد اشاره کرد.
ماکسیم سیرو (به فرانسوی: Maxime Siroux) (زاده 25 اکتبر 1907 – متوفی 26 ژانویه 1975) کارشناس معماری از فرانسه و از اولین استادان دانشکدهی هنرهای زیبا در دانشگاه تهران بود. او نخست در هیات اعزامی موزهی لوور فرانسه برای عملیات شناسایی آثار تاریخی به ایران آمد. او در طول این مدت از همکاران نزدیک آندره گدار، ریاست ادارهی عتیقیات ایران، به شمار میآمد. حاصل این همکاری کتاب آثار ایران بود.
معماری آتشکده تخت رستم
کوه تخت رستم کوه نسبتا بلند مخروطی شکلی از جنس آندزیت و سنگهای آتشفشانی است که ارتفاعش به 1318 متر میرسد. و بهعنوان بلندترین کوه در جنوب غربی شهرستان شهریار محسوب میشود. در دامنه و نوک قلهی کوه تخت رستم، آثار معماری بهصورت تختگاه وجود دارد که با بهرهگیری از مصالحی مانند سنگ، ملات و گچ سنتی ساختهشده است. در این آتشکده دو سکو (تخت گاه) به چشم میخورد، سکوی اول که در قلهی کوه قرار دارد جایگاهی بوده که در آن آتش روشن میکردند، سکوی دوم نیز در ارتفاع پایین قرار دارد و مربوط به مراسم دینی زرتشتیان بوده است.
در بخش پایینتر کوه تخت رستم، در فاصلهی 15 متری از محل تختگاه پایینتر، سازهای گنبدی شکل وجود دارد که احتمال میرود جایگاه نگهداری آتش مقدس بوده باشد. این بنا دارای سقفی کوتاه بوده و بلندی نوک گنبد تا کف آن 238 سانتیمتر است و دو دهنهی ورودی با طاقهای زیبا دارد که شیوهی معماری ایران پس از اسلام در آن دیده میشود و نمایانگر تغییرات آتشکده و شاید تغییر کاربری آن بعد از ورود اسلام به ایران است. در واقع پلان و طراحی آتشکدههای سقف گنبدی و 4 ایوانی و 2 ایوانی و دور ستون و رواق سازی، بعد از ورود اعراب به ایران پلان مساجد و اماکن مقدس شد. حجرههای سنگی میانی محوطهی باستانی که به شکل دایرهای هستند، مکان روشن کردن آتش مقدس بودهاند و با توجه بر تحقیق آنوبانینی در هنگام شب از فاصلهی 150 کیلومتری نیز آتش مشخص بوده است.
آتشکدهی تخت رستم حداقل 3 جایگاه برای نگهداری آتش و عبادت داشته است که اولین جایگاه در پایین کوه بوده که متاسفانه در سالهای اخیر اثری از آن باقی نمانده است. دومین جایگاه در دامنهی کوه به شکل مرموزی ساختهشده که ستون و سقف آن از بین رفته است. و سومین جایگاه در قلهی کوه برای ورود موبد ارشد ساختهشده بود. این قسمت به شکل ستون و سقف گنبدی بعد از حملهی اعراب تخریب شد و امروز تنها تختهسنگهای درهمریخته از آن باقیمانده است.
باقیماندههای آتشکده تخت رستم دربرگیرنده تختهی بزرگی است که در دامنهی تپهای به ارتفاع 40 متر از کف جلگه و گنبد، ایوان و اتاق آن است. همچنین آثار سکویی دو طبقه بر فراز تپه به چشم میخورد که گویا محل روشن کردن آتش بوده است.
در سالهای گذشته در دامنهی کوه تخت رستم یک جایگاه باستانی به وسعت حدودا 10 هکتار کشف شده است.
نکتهی جالبی که وجود دارد این است که از این بنا و کوه تخت رستم، بهعنوان لوکیشن مجموعهی تلویزیونی مردان آنجلس به کارگردانی فرج الله سلحشور تولید سال 1376 شبکهی 1 سیمای جمهوری اسلامی ایران استفاده شده است. مردان آنجلس فیلمی بود که سرنوشت چند تن از خداپرستانی را روایت مینمود که در غاری در دل کوه به خواب رفتهاند. همچنین فیلمبرداری فیلم سینمایی ملک سلیمان به کارگردانی شهریار بحرانی که در سال 1388 بر روی پرده سینما رفت در کنار این کوه تاریخی صورت گرفته است. فیلم تخت سلیمان نیز سهگانهای با بازی امین زندگانی است که سرگذشت سلیمان نبی را روایت میکند.
پیشنهاد برای دیدن آتشکده تخت رستم
در یک فرصت مناسب به کوه تخت رستم و آتشکدهی آن سری بزنید. مناظر اطراف از روی کوه بسیار زیبا به نظر میرسند. این منطقه برای افرادی که علاقهمند به رشتهی کوهنوردی هستند مکان مناسبی است. برای بالا رفتن از کوه کفش و وسایل مناسب به همراه داشته باشید.
همچنین شهریار از دیرباز به خاطر محصولات باغیاش معروف بوده است. از محصولات باغی شهریار میتوان به زردآلو، گوجهسبز آبدار، انگور، هلو، صیفیجات و... اشاره نمود. شهریار به خاطر این باغهای رنگارنگش از آبوهوای بینظیری نیز برخوردار است و مکان مناسبی است که تعطیلات را با عزیزانتان در آنجا سپری کنید. زمانی که به شهریار سفر کردید حتما از میوههای خوشمزه و آبدارش تهیه و میل کنید.
کاروانسرای شهریار، درخت قدیمی چند صد ساله، چندین قلعهی تاریخی، چندین تپهی باستانی، گورستان تاریخی و... از جاذبههای تاریخی و گردشگری شهرستان شهریار است که بعد از دیدن آتشکدهی تخت رستم در صورت تمایل میتوانید از آنها نیز دیدن کنید.
آتشکده تخت رستم - یکی از آتشکده های مهم استان تهران
قدمت شهریار با توجه به بناهای تاریخی که در آن به چشم میخورد به حدود 7000 سال قبل از میلاد میرسد. از بناهایی که نشاندهندهی قدمت بالای این شهرستان است میتوان آتشکدهی تخت رستم را نام برد. این آتشکده در 20 کیلومتری جنوب غربی شهرستان شهریار و در نزدیکی روستای قجر تخت رستم (محل یکی از 7 خان رستم) در بخش جوقین، روی کوه تخت رستم واقعشده است. استان تهران- شهریار- بخش جوقین- روستای قجر تخت رستم +98 استان تهران- شهریار- بخش جوقین- روستای قجر تخت رستم استان تهران- شهریار- بخش جوقین- روستای قجر تخت رستم IR unknownکلمات کلیدی: آتشکده تخت رستم، آتشکده تخت رستم شهریار، تخت رستم، تخت رستم شهریار، کوه تخت رستم، کوه تخت رستم شهریار،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 5)
فرهنگ غذایی اصفهان، مرکزی، تهران، البرز، قزوین و چهارمحال و بختیاری2965
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.