برج مهماندوست برج طغرل دامغان!
نام های دیگر مکان
- برج معصوم زاده
- برج طغرل دامغان
- برج سر برانداز
- برج طغرل مهماندوست
- برج امامزاده قاسم
موقعیت جغرافیایی برج مهماندوست
برج مهماندوست در جنوب روستای مهماندوست قرار دارد. این روستا در نزدیکی روستای امامآباد و در 20 کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان قرارگرفته است. این برج در میان راه دامغان به شاهرود واقع است. دامغان یکی از شهرهای استان سمنان است.
سیر تاریخی و فرهنگی برج مهماندوست
برج مهماندوست در تاریخ 12 اسفند 1315 هجری خورشیدی به شمارهی ثبت 277 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
این برج آجری یادگاری از دوران سلطنت سلجوقیان است و با قدمتی تقریبا هزار سال، هنوز هم پابرجاست. بر طبق یافتههای موجود، دستور ساخت برج مهماندوست توسط سلطان سنجر سلجوقی صادر شده بود.
این برج قدیمی رازهای زیادی در دل خود دارد، از حوادث و بلایای طبیعی گرفته تا جنگهای مختلف، مانند جنگ نادرشاه افشار و اشرف افغان! جنگی که در سال 1108 هجری خورشیدی در اطراف دهکدهی مهماندوست بین نادرشاه افشار و اشرف افغان روی داد و به پیروزی نادرشاه انجامید.
برخی به علت شباهتی که این برج با برج طغرل شهر ری (استان تهران) دارد، آن را برج طغرل دامغان مینامند.
یک افسانهی محلی وجود دارد که بر طبق آن برج مهماندوست را برج سر برانداز میگویند و اشاره به نبودن سقف برای برج دارد. فلسفهی این نامگذاری این است که یک روز پس از طلوع خورشید و با روشن شدن هوا مردم دیدند که برج مهماندوست بدون اینکه حادثه یا اتفاقی افتاده باشد، سقف ندارد. مردم بارها تلاش کردند تا برای این برج سقفی بسازند. اما هر بار تلاششان بینتیجه میماند و سقف برج فرو میریخت. انگار که برج بهجز سقف اصلی خود، سقف دیگری را قبول نمیکند. درنهایت مردم دست از تلاش برداشتن و دیگر سقفی برای برج مهماندوست نساختند.
در داخل برج سه قبر وجود دارد. یک قبر آجری و دو قبر سنگچین دیگر که، مشخص نیست قبور متعلق به چه کسانی هستند. اهالی منطقه معتقدند قبر مرکزی متعلق به امامزاده قاسم از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است و به آن امامزاده مهماندوست میگویند. به همین خاطر این برج در میان مردم به برج معصوم زاده و برج امامزاده قاسم هم مشهور است. ولی سندی وجود ندارد که این قبور یقینا متعلق به امامزاده باشد. برخی معتقدند که ممکن است قبور متعلق به بزرگان منطقه بوده باشد. ولی ساختمان برج مهماندوست به مقبره شباهت ندارد.
برجهای دیگری نیز در ایران وجود دارند که به برج مهماندوست شبیه هستند. از این برجها میتوان به برج پیر علمدار دامغان استان سمنان، برج لاجیم و برج رسگت در استان مازندران، برج طغرل شهر ری استان تهران و گنبد معروف قابوس و برج رادکان کردکوی در استان گلستان اشاره کرد.
معماری برج مهماندوست
برج مهماندوست بدون گنبد 14/5 متر ارتفاع دارد و بنایی 12 ضلعی است. در قسمت فوقانی برج، سه ردیف مقرنس زیبا وجود دارد. شعاع داخلی برج 8 متر و دارای 12 ترک 1/23 متری است که یکی از این ترکها مدخل برج مهماندوست است. این برج بر پایهای دایرهایشکل بنا شده، اما بدنهی آن بهصورت دوازده ضلعی و سپس استوانهای تغییر شکل داده و همین ویژگی باعث خاص بودن این برج زیبا شده است. در گذشته برج مهماندوست گنبد مخروطی شکلی داشته که به مرور زمان این گنبد از بین رفته و با از بین رفتن گنبد از ارتفاع برج کاسته شده است. کتیبهای زیبا با خط کوفی وجود دارد که دورتادور برج را پوشانده و به تاریخ ساخت برج، یعنی 490 هجری قمری مطابق با دوران سلطان سنجر سلجوقی اشاره دارد.
در سال 1310 هجری خورشیدی نوشتههای این کتیبه ابتدا توسط مصطفوی خوانده شده است و سالها بعد ملیکیان شروانی ادامه کار را انجام داده و به اتمام رسانده است. کتیبهی دیگری نیز به خط بنایی وجود دارد و تا حالا توسط شخصی خوانده نشده است. کتیبهی دوم در بالای کتیبهی قبلی جای داده شده است. در واقع اهمیت برج مهماندوست به دلیل داشتن طاقنما و قطار مقرنس آجرکاری آن است که نشاندهندهی مهارت و ظرافت دست سازندگان بناست. آنگونه سازندگان بنا، برج را هنرمندانه ساختهاند که با وجود اینکه قرنها از ساخت برج میگذرد بازهم چیزی از شکوه و عظمت آن کم نشده است.
آجرکاری برج مهماندوست بهگونهای است که از فاصلهی دور هم تیزی لبهی تزئینات قرنیز با آن همه پیچوخم پیداست. تزئینات آجری که در برج مهماندوست قرار دارد، بهخصوص در حاشیهی قرنیزهای بالای آن. قطعات بزرگ آجرها طوری استادانه تراشیده شدهاند که تصور میکنید این تزئینات از جنس چوب هستند و بهوسیلهی اره آنها را به این اشکال چشمنواز درآوردهاند.
بنای برج در سالهای 1352 تا 1354 هجری خورشیدی توسط انجمن آثار ملی و سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران مرمت شده است.
پیشنهاد برای دیدن برج مهماندوست
استان سمنان تمام جاذبههای گردشگری و تاریخی بهجز دریا را در خود جای داده است. دامغان بهعنوان یکی از شهرهای استان سمنان نیز از این زیباییها بیبهره نمانده است. برج مهماندوست بهعنوان برجی قدیمی و زیبا، یکی از همین جاهاست.
در حال حاضر امکان رفتن به داخل برج وجود ندارد و همچنین هیچ نگهبانی دوروبر برج به چشم نمیخورد. ولی برج مهماندوست به خاطر معماری زیبایش ارزش وقت گذاشتن و بازدید را دارد.
درست است نگهبانی برای مراقبت و نگهداری از برج گذاشته نشده است ولی گردشگران باید خود از انجام کارهایی که باعث آسیب به بنا میشود خودداری کنند. مخصوصا بر روی دیوارهای برج مهماندوست یا هر آثار تاریخی دیگر یادگاری ننویسید. این بناهای تاریخی از نسلهای گذشته به ما ارث رسیدهاند و ما هم باید آنها را برای نسلهای بعدی حفظ کنیم. به امید روزی که همه رفتار مسئولانهای نسبت به آثار تاریخی و طبیعی کشور عزیزمان ایران داشته باشیم.
در بخش جنوبی برج مهماندوست، تپههای باستانی مهماندوست قرار دارد. و در سمت شرقی آن قبرستان روستای مهماندوست واقعشده است. که در صورت تمایل از آنها نیز میتوانید دیدن کنید.
زمانی که به بازدید این برج زیبا رفتید عکاسی را فراموش نکنید و عکسهای زیبا از این گنبد قدیمی برای خود ثبت کنید. گنبد پیر علمدار، خانه تاریخی تسنیم، مسجد تاریخانه و گنبد زنگوله از جمله آثار باستانی هستند که با گذاشتن مقداری زمان بعد از دیدن برج مهماندوست میتوانید از آنها نیز دیدن کنید و سفری بهیادماندنی از دامغان برای خود و عزیزانتان به جا بگذارید.
برج مهماندوست - برج طغرل دامغان!
برج مهماندوست در جنوب روستای مهماندوست قرار دارد. این روستا در نزدیکی روستای امامآباد و در 20 کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان قرارگرفته است. این برج در میان راه دامغان به شاهرود واقع است. دامغان یکی از شهرهای استان سمنان است. استان سمنان- دامغان- 20 کیلومتری شمال شرقی دامغان- جنوب روستای مهماندوست +98 استان سمنان- دامغان- 20 کیلومتری شمال شرقی دامغان- جنوب روستای مهماندوست استان سمنان- دامغان- 20 کیلومتری شمال شرقی دامغان- جنوب روستای مهماندوست IR unknownکلمات کلیدی: برج مهماندوست، برج مهماندوست دامغان، برج معصوم زاده، برج معصوم زاده دامغان، برج طغرل دامغان، برج طغرل، برج سر برانداز، برج سر برانداز دامغان، برج طغرل مهماندوست، برج امامزاده قاسم، برج امامزاده قاسم دامغان،
مکانهای نزدیک
فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 2)
فرهنگ غذایی خراسان، یزد، سمنان، کرمان و سیستان و بلوچستان2566
0
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.