پل مشیرالملک پلی باستانی از عهد قاجار
نام های دیگر مکان
- پل دالکی
- پل مشیر
- پل حاج محمد رحیم
موقعیت جغرافیایی پل مشیرالملک
شهرستان دشتستان به مرکزیت شهر برازجان و از توابع استان زیبای بوشهر در جنوب ایران میباشد. شهرستان دشستان (برازجان) در فاصلهی 65 الی 75 کیلومتری بوشهر واقع شده است. استان بوشهر دارای آثار تاریخی و طبیعی جذاب و چشمنواز بسیاری است که بیشتر آثار این استان را، دشتستان به خود اختصاص داده است و همین موضوع بر اهمیت و خاص بودن این شهرستان افزوده است.
از جملهی این آثار تاریخی خارقالعاده؛ پل مشیر الملک این شهرستان است که در فاصلهی 30 کیلومتری شمال شهر برازجان و بر روی رودخانهی دالکی بنا شده است و همچنین به دلیل نزدیکی این پل به شهر دالکی و فاصلهی 12 کیومتری از این شهر، با نام پل دالکی هم از آن یاد میشود.
سیر تاریخی و فرهنگی پل مشیرالملک
پل مشیرالملک از بناهای ارزشمند دورهی قاجار است که در سال 1248 هجری خورشیدی و تقریبا همزمان با کاروانسرای مشیرالملک برازجان، به دستور حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالممالک؛ پیشکار و وزیر فارس ساخته شده است. از این رو به پل مشیرالملک یا پل مشیر نیز مشهور است. پل مشیر در زمان ناصرالدین شاه قاجار و با معماری حاج محمد رحیم بارورز شیرازی که از معماران بنام آن دوره بود، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
پل مشیرالملک، بیش از یک سده و تا اواخر دورهی حکومت پهلوی مورد استفاده قرار میگرفت و راه اصلی شیراز به برازجان و بوشهر را در دو طرف رودخانهی دالکی به هم متصل میکرد، به همین سبب بهعنوان نقطهای حیاتی و ارزشمند در استان بوشهر بهحساب میآمد. این پل دارای ارزش تاریخی بوده در 1378/5/4 با شمارهی 2411 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و میتوان گفت نمونهی آن در استان فارس و بوشهر بیبدیل است.
شنیدن حکایتی از علت ساخت پل مشیر الملک خالی از لطف نیست و میتواند برای شما جالب باشد. ریش سفیدان و سالمندان منطقه طبق حکایاتی که سینهبهسینه از پدرانشان به آنها رسیده، میگویند که در آن زمان کاروانی از مردم شیراز که قصد زیارت خانهی خدا را داشتند، هنگامی که به محل کنونی پل مشیر میرسند، بهدلیل بارندگی زیاد و سیلابی بودن رودخانهی دالکی، به ناچار در کاروانسرایی که هنوز آثاری از آن در مجاورت پل مشیر بهچشم میخورد، ماندگار شدند تا سیل فروکش کند و بتوانند از رودخانه عبور کنند و خود را به برازجان برسانند. اما روزها گذشت و زائران کعبه نتوانستند بهموقع به مکه برسند. از این رو به شیراز برگشتند و شکایت خود را نزد مشیرالممالک؛ حاکم وقت فارس بردند و از او درخواست کردند که پلی بر روی روخانهی دالکی احداث کند. او نیز در پاسخ به شکایت آنها گفته است که پولهای سفر خود به مکه را بدهید تا با همان پول چنین کنم. آنها نیز با اینکه نیت حج کرده بودند، هزینهی سفر خود را دادند و این پل به دستور مشیر الممالک ساخته شد. طبق گفتهی این ریش سفیدان، پل مشیر با هزینهای بین سی هزار تا شصت هزار تومان بنا شده است.
معماری پل مشیرالملک
پل مشیر الملک با فرمی ترکیبی از پلهای مثلثی و پلهای خطی و همچنین از ترکیب دو نوع قوس ضربی و رومی در طاق آن، بنا شده است و طول آن 130 متر میباشد. این پل، شش دهانه یا طاق از نوع جناغی دارد که یکی از آنها از همه بزرگتر و دیگری از همه کوچکتر و چهار دهانهی باقی مانده هماندازه یکدیگر هستند. ارتفاع بلندترین دهانه پل 11/40 متر و عرض آن 10/50 متر است.
پل مشیرالملک، همانند تمامی پلهای قدیمی بهصورت وزنی عمل میکند. بهطوری که وزن پل که شامل تمام وزن طاقهای دهانه و بارهای وارد بر پل است، از طریق پایهها به بستر رودخانه منتقل میشود. عمده مصالح بهکار رفته در ساخت و احداث پل تاریخی مشیر الملک، شامل سنگ و آژند گچ است. در عین حال در قسمتهایی از طاقها، آجر و آژند گچ هم بهکار رفته است که در آن زمان بیشتر از این مصالح برای ساخت چنین سازههایی استفاده میکردند. سنگهای بهکار رفته در ساخت پایههای پل تا ارتفاع سه یا چهار متری، بزرگ و چهارگوش و در ارتفاعهای بالاتر کوچکتر میباشند. سنگهای بزرگ بهواسطهی میخهای آهنی بلند، بهیکدیگر و به پیکرهی پایههای پل مهار شدهاند و همچنین طاقها با چوب کلافبندی شدهاند. جنس سنگهای بهکار رفته در پایههای پل، از ماسهسنگهاست که خود خطری بسیار جدی در فرسایش بدنهی پل را میرساند. ابعاد پایههای بزرگ پل مشیر الملک، حدودا 10 متر در 13 متر میباشد که میتوان گفت از نظر سطح مقطع، جزو قطورترین پلهای باستانی ایران است.
روی پل قبل از اولین دهانه تا آخرین دهانهی آن با سنگتراشهای چهارگوش مفروش شده است که زیبایی تحسین برانگیزی در ظاهر سازه ایجاد کرده و همین امر نشاندهندهی روشهای نوین معماری از گذشتههای دور، در ایران میباشد. بر روی طاق پل، چهار مناره با نوکهای مخروطی (2 عدد در سمت راست و 2 عدد در سمت چپ) بنا شده است که علاوه بر زیبایی خارقالعادهای که به پل داده است، هنگام فشار بیش از ظرفیت سازه، به لرزش در میآیند. همچنین در فاصلهی بین هر دو دهانهی پل، باز هم از هر دو جهت ستونهایی مقاوم بهصورت طولی و بهشکل مخروط بنا شده که تقریبا با فاصلهی 1/5 متری نوک مخروط با دایرهای یکنواخت به کف رودخانه میرسد.
طی یک سدهای که پل مشیرالملک مورد استفادهی کاروانهای حامل مسافر و کالا، قرار گرفت و همچنین طغیان رودخانه و سیلابها، آسیب چندانی به آن وارد نشد. اما سازمان آب منطقهای استانهای فارس و بوشهر با انتقال لولههای فلزی و بسیار سنگین از روی آن، و عبور و مرور وسائل نقلیهی سنگین و بدون توجه به ظرفیت پل، باعث تخریب و فروریزی سقف بعضی از دهانههای پل شده است.
پیشنهاد برای دیدن پل مشیرالملک
بردستان در کنار آثار تاریخی بینظیر خود با قدمت بسیار زیاد، دارای جاذبههای طبیعی فوقالعادهای است که هر بینندهای را محو عظمت و زیبایی خود میسازد. جاذبههایی همچون چشمهی آبگرم دالکی که علاوهبر جان بخشیدن به حیاط منطقه، دارای خواص درمانی بسیاری از قبیل درمان بیماریهای پوستی و ریوی و... میباشد. همچنین از دیگر چشمههای آبگرم استان بوشهر مانند چشمهی آبگرم قوچارک، چشمهی آبگرم گنوی، چشمهي آبگرم میراحمد، چشمهی آبگرم میانلو و چشمهی آبگرم اهرم دیدن کنید و از زیبایی و خواص آنها بهرهمند شوید.
پل مشیرالملک - پلی باستانی از عهد قاجار
پل مشیرالملک، بیش از یک سده و تا اواخر دورهی حکومت پهلوی مورد استفاده قرار میگرفت و راه اصلی شیراز به برازجان و بوشهر را در دو طرف رودخانهی دالکی به هم متصل میکرد، به همین سبب بهعنوان نقطهای حیاتی و ارزشمند در استان بوشهر بهحساب میآمد. این پل دارای ارزش تاریخی بوده در 1378/5/4 با شمارهی 2411 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و میتوان گفت نمونهی آن در استان فارس و بوشهر بیبدیل است. استان بوشهر- دشتستان- 30 کیلومتری دشتستان +98 استان بوشهر- دشتستان- 30 کیلومتری دشتستان استان بوشهر- دشتستان- 30 کیلومتری دشتستان IR unknownکلمات کلیدی: پل مشیرالملک، پل مشیر الملک، پل دالکی، پل مشیر، پل حاج محمد رحیم،
مکانهای نزدیک
دیدگاهها
هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!
تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت برای یلدامدتور محفوظ است.
هر گونه استفاده از محتوای یلدامدتور بدون کسب اجازه از آن قابل پیگرد قانونی خواهد بود.