با انواع گردشگری یا توریسم آشنا شویم (قسمت اول)

همان‌طور که در تعریف توریسم و گردشگری گفتیم گردشگری انواع مختلفی دارد که شکل و کیفیت آن با توجه به انگیزه، اهداف، نیاز، زمان و مکان گردشگر تغییر می‌کند. گاه گردشگر برای تجربه‌ی خطر، سفر می‌کند و گاه برای سپری کردن تعطیلات و اوقات فراغت خود، گاهی نیز برای درمان سفر می‌کند و گاه برای آموزش، گاه می‌خواهد دور برود و گاه نزدیک و ده‌ها دلیل دیگر، بر اساس این معیارهای مختلف دسته‌بندی‌های مختلفی توسط صاحب‌نظران ارائه‌شده است. این معیارها به‌صورت کلی از این قرار است:

• از لحاظ زمانی: زمانی که توریست برای سفر در نظر می‌گیرد که به 3 زمان کوتاه مدت (کمتر از یک روز) میان‌مدت (یک تا سه روز) و درازمدت (بیش از سه روز) تقسیم می‌شوند.

• از لحاظ مکانی: تقسیم‌بندی گردشگری با توجه به فعالیت آن در حوزه‌ی نزدیک، حوزه‌ی میانی و حوزه‌ی خارج یا دور صورت می‌گیرد.

• از لحاظ تابعیت: تقسیم‌بندی به دو گروه گردشگران خارجی و بین‌المللی و گردشگران داخلی.

• از لحاظ انگیزه‌ی سفر کردن: تفکیک گردشگری با انگیزه‌های استراحتی، تفریحی، درمانی، زیارتی، فرهنگی، اقتصادی، ورزشی و... .

• از لحاظ فصل گردشگری: تقسیم‌بندی بر اساس فصل‌های سال که در این طبقه‌بندی تابستان و زمستان نسبت به فصول بهار و پاییز از اهمیت بیشتری برخوردارند.

• از لحاظ شکل و سازماندهی سفر: مانند سفر کردن به صورت انفرادی، گروهی، خانوادگی و... .

• از لحاظ وسیله‌ی نقلیه‌ی مورد استفاده: طبقه‌بندی با توجه به استفاده از نوع وسیله‌ی نقلیه‌ی مورد استفاده گردشگر مانند سفرهای دریایی، هوایی، زمینی و... .

• از لحاظ نوع و محل اقامت: تقسیم‌بندی بر اساس نوع و محل اقامت مانند گردشگران مقیم در هتل‌ها، مهمان‌پذیرها، خانه‌های ویلایی، پانسیون‌های خانگی، کمپینگ و... .

با پیشرفت زیرساخت‌های صنعت گردشگری و فضای رقابتی بین مناطق، شرکت‌ها ایده‌ها و مفاهیم جدیدی را برای جذب گردشگر توسعه می‌دهند. امروزه انواع مختلف گردشگری به‌گونه‌ای پیش می‌رود که با نیازها و سلیقه‌های مختلف گردشگران هماهنگ باشد و به همین دلیل گزینه‌های بیشتری به این موارد اضافه می‌شود. با توجه به عواملی که در بالا گفته شد توریستم یا گردشگری به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود.

در ادامه به طور اجمالی به معرفی پنج دسته‌بندی کلی گردشگری می‌پردازیم. 

1- گردشگری فرهنگی

واژه‌ی فرهنگ به خودی خود مفاهیم پیچیده‌ای را در برمی‌گیرد. حال تصور کنید این مفهوم در کنار مفهوم پیچیده‌تری مانند گردشگری قرار گیرد. گردشگری فرهنگی با فرهنگ یک کشور یا منطقه‌ی خاصی درگیر است. مفهوم گردشگری فرهنگی از مواردی مانند تاریخچه‌ی یک منطقه خاص، شیوه‌ی زندگی افراد در یک مکان خاص جغرافیایی، معماری، سنت‌ها، ادیان، جشنواره‌ها، غذاها و غیره نشات می‌گیرد. فعالیت‌های گردشگری فرهنگی در مناطق شهری ممکن است شامل بازدید از موزه‌ها، تئاترها، گالری‌های هنری و غیره باشد. بازدید از مناطق روستایی مانند جوامع فرهنگی بومی و تجربه‌ی سنت‌ها، شیوه‌ی زندگی و ارزش‌های یک جامعه (میراث ناملموس) نیز جزو این دسته هستند. همچنین گردشگری فرهنگی پاپ نیز یکی از زیرمجموعه‌های اصلی آن است که شامل سفر به مکان‌ها و مشاهده آثار ادبی، سریال تلویزیونی و سینما می‌شود.

البته باید توجه داشت این نوع از گردشگری صرفا مصرف محصولات فرهنگی گذشته نیست، بلکه مصرف فرهنگ معاصر یا شیوه‌ی زندگی یک اجتماع یا منطقه را هم در بر می‌گیرد. گردشگری فرهنگی نقش مهمی در حفظ فرهنگ و تاریخ اجتماعات مختلف دارد و به همین دلیل شایسته‌ی توجه ویژه‌ای است. گردشگری جاذبه‌های ناملموس نیز روزبه‌روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و حفاظت از جاذبه‌های میراث فرهنگی ناملموس از قبیل زبان، داستان‌ها، سبک‌های هنری، موسیقی، رقص و باورهای مذهبی نیز اهمیت ویژه‌ای دارند.

از جمله ویژگی‌های گردشگران فرهنگی می‌توان به سطح بالای تحصیلات آنان، بالا بودن میانگین سنی آنان و شاغل بودن آنان اشاره کرد. گردشگری فرهنگی مایل به آشنایی با فرهنگ مناطق مختلف، خواهان کاوش در چشم‌اندازهای فرهنگی جوامع انسانی و درک آن‌ها است.

گردشگری فرهنگی به دلیل گستردگی مفاهیم فرهنگ به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از گردشگری میراث، گردشگری مذهبی، گردشگری هنری، گردشگری خلاق، گردشگری شهری، گردشگری روستایی، گردشگری قومی یا بومی، گردشگری معاصر، گردشگری غذایی، شرکت در آیین‌ها و مراسم سنتی و... .

2- گردشگری طبیعت

گردشگری طبیعت نوعی توریسم طبیعی و پایدار است که با مشارکت گردانندگان بومی و بهره‌گیری از پتانسیل‌های بومی و طبیعی گردشگری میسر می‌شود. سازمان جهانی گردشگری؛ اکوتوریسم را این‌گونه تعریف می‌کند:

«نوعی از گردشگری که در آن مسافرت به مناطق طبیعی (که به نسبت بدون آسیب مانده) با اهداف مطالعاتی و بهره بصری از مناظر و رستنی‌های طبیعی و حیات‌وحش و با توجه به جنبه‌های فرهنگی هم در گذشته و هم در حال صورت می‌پذیرد.»

گستره‌ی فضایی این الگو، محیط طبیعی مثل ساحل، جنگل، کوه، کویر، غار و نظیر این‌ها است. این الگوی فضایی از گردشگری دربرگیرنده‌ی گونه‌های متفاوتی از گردشگری شامل گردشگری زیست‌محیطی، گردشگری دریایی، گردشگری ورزشی، گردشگری صید و شکار، جمع‌آوری گیاهان و حیوانات و نظیر این‌ها است. طبق برآورد انجمن گردشگری زیست‌محیطی، گردشگری طبیعت یا طبیعت‌گردی 20 درصد و گردشگری زیست‌محیطی 7 درصد بازار مسافرت جهانی را در اختیار داشته است.

گردشگری کشاورزی هم نوعی از این مدل گردشگری است که شامل بازدید از مزارع و زمینه‌ای کشاورزی می‌شود که به‌نوعی اقتصاد داخلی کشاورزی را حمایت می‌کند.

از انواع گردشگری طبیعت که به تازگی مطرح شده و شباهت بسیاری با اکوتوریسم دارد، ژئوتوریسم است که از ترکیب واژه‌های ژئو (زمین) و توریسم (جهانگردی) پدید آمده است که نیازمند بهره‌گیری توریسم از علوم زمین، به ویژه جغرافیای طبیعی، زمین‌شناسی، ژئوفیزیک و سایر علوم طبیعی است در این میان به لحاظ کارکردی، مورژئوفولوژی به دلیل بررسی اشکال زمین به لحاظ جنسی، زمان و شکل -که لندفرم‌ها نیز نتیجه‌ی عملکرد پدیده‌های شکل زایی و زمین ساخت بیرونی است- از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ بنابراین ژئوتوریسم، علم بررسی و بهره‌گیری از شکل‌های ناشی از فرایندهای بیرونی در جهت توسعه‌ی گردشگری است. این فرایند باعث به وجود آمدن شکل‌های مختلف خشکی‌ها با چشم‌اندازهای گوناگون می‌شود که شرایط زیستی و آب و هوایی سبب دگرگونی محیط‌های مختلف شده و در هر منطقه با ویژگی اقلیمی متفاوت شرایط گوناگونی را پدید می‌آورد. سفر برای دیدن و استفاده کردن از آب‌های معدنی و چشمه‌های آب‌درمانی برای درمان بعضی بیماری‌های خاص و لذت بردن از این نعمت خدادادی، سفر به اعماق بیابان و سرزمین‌های ناشناخته و مبارزه با گرمای طاقت‌فرسا و کم‌آبی در کویر، سفر برای شکار حیوانات و زندگی در طبیعت در کنار حیوانات نیز از انواع مختلف این مدل گردشگری است.

با قسمت دوم این مقاله با یلدامدتور همراه باشید.

با انواع گردشگری یا توریسم آشنا شویم (قسمت اول) با انواع گردشگری یا توریسم آشنا شویم (قسمت اول) 2019-11-09 19:03:18+3:30 2024-06-08 21:41:21+3:30 گردشگری انواع مختلفی دارد که شکل و کیفیت آن با توجه به انگیزه، اهداف، نیاز، زمان و مکان گردشگر تغییر می‌کند. گاه گردشگر برای تجربه‌ی خطر، سفر می‌کند و گاه برای سپری کردن تعطیلات و اوقات فراغت خود، گاهی نیز برای درمان سفر می‌کند و گاه برای آموزش، گاه می‌خواهد دور برود و گاه نزدیک و ده‌ها دلیل دیگر، بر اساس این معیارهای مختلف دسته‌بندی‌های مختلفی توسط صاحب‌نظران ارائه‌شده است. گردشگری فرهنگی, گردشگری, گردشگر, توریست, توریسم, توسعه توریسم, صنعت توریسم, صنعت گردشگری, توسعه صنعت گردشگری, میراث فرهنگی ناملموس, میراث ناملموس, گردشگری طبیعت, اکوتوریسم, گردشگری کشاورزی, ژئوتوریسم, انواع گردشگری, انواع توریسم, فرزانه قوام پور Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/452 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com