نام های دیگر مکان

• پارک جنگلی سیفیه ملایر
• باغ سیف الدوله
• پارک سیفیه

موقعیت جغرافیایی باغ سیفیه

پارک سیفیه در شهر زیبای ملایر در استان همدان واقع شده است. شمال شهر ملایر با کوه گرمه، طبیعت خنک و کوهستانی به شهر داده و این پارک در دامنه‌ی همین کوه احداث شده است. باغ بوستان بزرگ سیفیه با حدود 10 هکتار مساحت با درختان بلند و کهنسال چنار پوشانده شده است. سایه‌‌ی چنارهای بلند، حوض بزرگ مرکزی و آبنماها مجموعه‌‌ی زیبایی را در انتهایی‌ترین نقطه‌‌ی شهر ایجاد کرده که مامن خوبی برای شهروندان ملایری در آخر هفته‌های تابستانی است.

سیر تاریخی و فرهنگی باغ سیفیه

پارک سیفیه ملایر از کهنسال‌ترین بوستان‌های غرب کشور است که سیف‌الدوله؛ یکی از نوه‌های فتحعلی شاه در سال 1304 خورشیدی دستور ساخت آن را داد و به همین علت به باغ سیفیه معروف شده است. سیف الدوله؛ حاکم ملایر که در آن زمان بر نهاوند و تویسرکان نیز حکومت داشت می‌خواست عمارتی زیبا در باغی بزرگ داشته باشد، بنابراین مهندسان ایتالیایی را به کار گرفت تا در بهترین نقطه‌ی شهر جدید ملایر جنگلی مصنوعی بر روی تپه ایجاد کنند. مهندسان با طرحی به شکل صلیب این پارک را احداث کردند. در زمان قاجار پارک دارای حصار و برج دیدبانی بوده است که با خشت و گل ساخته شده بود. اما اکنون تنها یک برج آن باقی مانده که با آجر و خشت ساخته و با کاه گل پوشانده شده و سقف آن نیز از چوب ساخته شده است.

معماری باغ سیفیه

سیف الدوله، پارکی باشکوه را به سبک معماری پارک‌های ایتالیایی؛ یعنی به شکل‌های صلیبی و بیضی ساخت. اما چهارچوب کلی باغ ایرانی است و تاثیراتی از معماری پیش از صفویه و قاجار نیز در آن دیده می‌شود.

معماری باغ سیف الدوله به تاثیرپذیری از سنت باغ‌سازی رایج در اواسط دوره‌ی قاجار و به تاثیرپذیری از عناصر پایدار معماری ایرانی شکل گرفته است. بر طبق تحقیقات نظام شکل‌گیری باغ ایرانی در طی دوره‌های مختلف مبتنی بر دیدگاه‌های دین اسلام و فرهنگ ایرانی است و همچنین تاثیرپذیری از سنت باغ‌سازی قبل از اسلام ایران متاثر از دین زرتشت می‌باشد و دو عنصر مهم پایدار معماری ایرانی، یکی پرهیز از بیهودگی و دیگری درون‌گرایی در طراحی باغ سیف الدوله رعایت شده ست. پارک سیفیه دارای یک عمارت شمالی و یک مسجد به همراه دو استخر است که در کل یک مجموعه‌ی تاریخی گردشگری زیبا را برای مردم ملایر فراهم کرده‌اند. آب استخر و آبیاری درختان توسط آب قنات تامین می‌شود. قناتی که از کوه‌های اطراف ملایر با طول 8 کیلومتر توسط مقنیان یزدی حفر شده و آب آن به پارک منتقل می‌شود. مقبره‌ی سیف الدوله در ضلع شرقی همین پارک قرار دارد و غنای تاریخی این مکان را بیشتر جلوه می‌دهد.

مقبره‌ی سیف الدوله پلانی چهارضلعی دارد و متشکل از یک اتاق بزرگ و گنبدی بر فراز آن و چهار اتاق به اضلاع 4 متری با پوشش نیم گنبدی است. از درون هر یک از اتاق‌ها به وسیله‌ی دو در می‌توان به خارج بنا رفت. همچنین می‌توان به سمت مقبره‌ی سیف الودله در اتاق بزرگ راه پیدا کرد.

در داخل مقبره تابلویی بزرگ که بر روی آن آیاتی از قرآن نگاشته شده به چشم می‌خورد. همچنین چند عکس از سیف‌الدوله، امیر الموید و افراد خانواده‌ی وی مشاهده می‌شود.

این بوستان و مقبره‌ی سیف الدوله با نام «باغ ایرانی» در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران ثبت شده است.

پیشنهاد برای دیدن باغ سیفیه

این پارک زیبا دارای درختان چنار کهنسال حوضچه‌ها و آب‌نما و آبشار، جنگل مصنوعی بر روی تپه‌ها، دریاچه‌ی مصنوعی، شهر بازی، سینمای 4 بعدی و مسجد می‌باشد. این بوستان دارای دو استخر است و دارای مسجدی است که توسط سیف الدوله احداث شده است و ساختمانی که ظاهرا محل سکونت بانی آن بوده است. 

بام ملایر که به عنوان بزرگترین پروژه‌ی توریستی در استان همدان در حال ساخت می‌باشد از تپه‌های شمال پارک سیفیه آغاز می‌شود. دریاچه‌ای مصنوعی بزرگ با امکانات مناسب کمی بالاتر از پارک در سال‌های اخیر ساخته شده که یکی از جاذبه‌های توریستی ملایر می‌باشد و هر روز اهالی و گردشگران از این دریاچه بازدید می‌کنند و با قایق‌های پدالی در دریاچه‌ی مصنوعی گشت می‌زنند.

با کمی پیاده روی اگر به جنوب باغ سیفیه بروید به خیابان رجایی می‌رسید. غرب این خیابان به حمام قدیمی و بسیار بزرگ بلور ایمانی می‌رسد که دیدن آن خالی از لطف نیست. همچنین بازار زیبای ملایر هم در نزیکی همین حمام قرار دارد. این بازار یکی از زیباترین جاهای ملایر و یکی از زیباترین بازارهای سنتی استان همدان است که گشت و گذار در آن حس بسیار خوبی به شما خواهد داد. خانه‌ی لطفعلیان که یکی از زیباترین بناهای قاجاری ملایر هست نیز در جنوب بازار ملایر قرار دارد که با اندکی پیاده‌روی در دسترس است. تمام مکان‌های نمایش داده شده در نقشه‌ی زیر نیز در اطراف پارک سیفیه قرار دارند و با کمی پیاده‌روی قابل بازدید هستند. با یلدامدتور بمانید.