آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی از چهره های ممتاز عرفان ایرانی

comment-add افزودن دیدگاه img 14 دقیقه ymt علاقه‌مندی‌ها ymt افزودن اصلاحیه
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
نویسنده: ساره پزشک
بازدید: 468
ایجاد: 14:30:33 2022/09/17
بررسی: 10:44:58 2022/09/21

مناسب برای

کودکان بزرگسالان سالمندان

مدت زمان بازدید
0/5 تا 1 ساعت

بهترین فصل

بهار تابستان پاییز زمستان

استان سمنان- شاهرود- بسطام- خرقان- روستای قلعه نو

بازدید دارد

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

نام های دیگر مکان

  • مقبره ابوالحسن خرقانی
  • آرامگاه ابوالحسن خرقانی
  • بقعه شیخ ابوالحسن خرقانی
  • بقعه ابوالحسن خرقانی

موقعیت جغرافیایی آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

شیخ ابوالحسن خرقانی از عارفانی است که نقش ویژه‌ای در حفظ فرهنگ ایرانی داشته‌اند. ولی متاسفانه در میان مردم کمتر شناخته شده است.

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی در شهرستان شاهرود، در 18 کیلومتری بسطام و در روستای قلعه‌نو‏ خرقان قرار دارد. شهرستان شاهرود یکی از شهرستان‌های استان سمنان است و بسطام نیز یکی از شهرهای شهرستان شاهرود است. شهر تاریخی خرقان شهری در حاشیه‌ی کویر است که در استان سمنان قرار دارد و یکی از شهرهای بسطام است.

سیر تاریخی و فرهنگی آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

ابوالحسن علی بن جعفر بن سلمان بن احمد خرقانی مشهور به شیخ ابوالحسن خرقانی در سال 352 هجری قمری در روستای قلعه‌نو از توابع بسطام چشم به جهان گشود. شیخ پیرو حکمت خسروانی بود. شیخ از عارفان بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری و از چهره‌های ممتاز عرفان ایرانی است. شیخ بایزید بسطامی عارف بزرگ قرن سوم را مقتدای خود دانسته و مانند ابوسعید ابوالخیر خرقه‌ی ارشاد و طریقت را از ابوالعباس احمد بن محمد عبدالکریم قصاب آملی گرفته است.

در منابع آمده است که شیخ ابوسعید ابوالخیر عارف مشهور، ابوعلی سینا؛ فیلسوف و طبیب نامی و ناصرخسرو قبادیانی علوی؛ شاعر و متفکر ایرانی که معاصر شیخ ابوالحسن خرقانی بوده‌اند به خرقان رفته و با ایشان گفتگو داشته‌اند و مقام معنوی این شیخ بزرگ را ستوده‌اند. هم‌چنین گفته‌شده سلطان محمود غزنوی؛ مقتدرترین پادشاه غزنویان نیز به دیدار شیخ ابوالحسن رفته و از او پند خواسته است.

بزرگان زیادی از محضر شیخ بهره برده‌اند که از مهم‌ترین شاگردان ایشان می‌توان خواجه عبدالله انصاری؛ عارف قرن پنجم هجری را که بی‌شک به‌واسطه‌ی مناجات‌هایش می‌شناسید، نام برد. 

خواجه عبدالله انصاری در یکی از مناجات‌های خود در ستایش ابوالحسن خرقانی این چنین گفته است:

«عبدالله مردی بود بیابانی، می‌رفت بطلب آب زندگانی، ناگاه رسید به شیخ ابوالحسن خرقانی، دید چشمه آب زندگانی، چندان خورد که از خود گشت فانی که نه عبدالله ماند و نه شیخ ابوالحسن خرقانی، اگر چیزی میدانی من گنجی بودم نهانی، کلید او شیخ ابوالحسن خرقانی.»

در وصف شیخ ابوالحسن خرقانی این‌گونه گفته شده است که دو شیر و یک مار توسط ایشان رام شده بودند و شیران کوله‌بار هیزم ایشان را حمل می‌کردند. به خاطر این ‏افسانه است که دو شیر نشسته در کنار مجسمه‌ای که از شیخ خرقانی در بالای پله‌های ورودی قرار دارد ساخته‌اند. ‏

معروف‌ترین نقل‌قول از ابوالحسن خرقانی آن است که گفته‌اند: روزی از شیخ پرسیدند که جوانمردی چیست؟ گفت آن سه چیز است. اول سخاوت، دوم شفقت بر خلق، سوم بی‌نیازی از خلق.

در ضمن، بر سردر خانقاه شیخ این‌گونه نوشته‌شده بود: «هرکه در این سرا درآید، نانش دهید و از ایمانش مپرسید، چه، آنکه به درگاه باری تعالی به جان ارزد، البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.» این نوشته نشان‌دهنده‌ی این است که شیخ در آزاداندیشی و مردم‌گرایی جهانی و وسعت نظر انسانی و تفکر والای‌ عرفانی، بسیار برجسته و کم‌نظیر بود. با اینکه سالیان زیادی از این نوشته پرمعنی می‌گذرد، ولی در حال حاضر نیز از آن به‌عنوان شعار ملی گردشگری ایران استفاده می‌شود.

شیخ، انسان‌ها را به خاطر نفست انسانیت دوست داشت و به آن‌ها خدمت می‌کرد، نه به خاطر رسیدن به بهشت و دوری از جهنم. که شعر زیر گواه این مطلب است.

آن دوست که دیدنش بیاراید چشم / بی دیدنش از گریه نیاساید چشم

ما را ز برای دیدنش باید چشم / گر دوست نبیند به چه‌کار آید چشم

عارفان و شخصیت‌های بزرگ زیادی از شیخ ابوالحسن خرقانی به نیکی یادکرده‌اند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توانیم به ابوالقاسم قشیری، ابوالعباس قصاب آملی و جواد نوربخش اشاره‌کنیم.

شیخ فریدالدین عطار درباره‌ی شیخ ابوالحسن خرقانی این‌چنین نویسد: «آن آفتاب الهی، آن آسمان نامتناهی قطب زمان ابوالحسن خرقانی پیشوای اهل طریقت و راهنمای سالکان راه حقیقت در درگاه حضرت آشنایی عظیم داشت.»

مقام معظم رهبری در سال 1385 در طی سفری که به شاهرود داشتند این‌چنین فرموده‌اند:

«این‌جا منطقه‌ی عالِم‌خیز است؛ منطقه‌ی معلمان دین و اخلاق. در زمان گذشته هم نام بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی را همه‌ی مسلمانان و مرتبطین با معارف اسلام - ولو غیرمسلمان شنیده‌اید. البته امثال بایزید و ابوالحسن خرقانی را با این مدعیان صوفیگری نباید اشتباه کرد. آن‌ها داستان دیگری دارند و ماجرا و سخن دیگری است.»

آثار شیخ ابوالحسن خرقانی

امروزه 3 اثر از شیخ ابوالحسن خرقانی به‌جامانده است.

  1. رسالة الخائف الهائم من لومة اللائم که نظیر آن در اصول طریقت تالیف نشده است
  2. فواتح الجمال
  3. نور العلوم

نور العلوم مشهورترین اثر این عارف است که در آن به ذکر مبانی عرفانی و روایی پرداخته شده است. نورالعلم نمونه‌هایی از سخنان این شیخ بزرگوار است که توسط یکی از شاگردان و پیروان شیخ در ده باب تدوین شده است. مجموعه‌ی کامل این کتاب توسط نگارنده «رفیع» در اسفندماه سال 1359 خورشیدی چاپ و منتشرشده است.

شیخ ابوالحسن خرقانی در روز دهم محرم (عاشورا) سال 425 هجری قمری و در سن 73 سالگی در خرقان دعوت حق را لبیک گفت.

آرامگاه وی در تاریخ 22 فروردین 1346 با شماره‌ی ثبت 645 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است.

معماری آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

مجموعه‌ی آرامگاه به‌صورت باغ ایرانی و بسیار زیبا طراحی‌شده است. نهر آبی از کنار آن می‌گذرد و در کنار آن مکانی برای استراحت گردشگران در نظر گرفته‌شده‌اند. چند مجسمه از شیخ ابوالحسن خرقانی نیز در محوطه‌ی آرامگاه نصب شده است.

ساختمان پیشین آرامگاه این شیخ بزرگوار بنای ساده‌ای بود تا این‌که در سال 1352 خورشیدی بنای تازه‌ای بر سر مزار ایشان ساخته شد.

ساختمان امروزی آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی در میان باغی زیبا و سرسبز قرار دارد. همچنین اضافه کردن کتابخانه (مرکز کتاب‌های مرجع عرفانی) و اتاق‌های زائرین باعث شده بر فضای عارفانه‌ی آرامگاه افزوده شود و نظر هر گردشگری را به خود جلب کند.

بر روی قبر شیخ ابوالحسن خرقانی سنگ مرمر باارزشی قرار دارد که اشعاری بر روی آن حکاکی شده است. گرچه بنا دارای معماری ساده‌ای است، اما در گذشته مسجدی در جوار آن ساخته‌شده بود که گنبد مخروطی شکل، گچ­بری و کاشی‌کاری‌های زیبایی داشته است و قدمتش مربوط به دوره‌ی ایلخانیان بود. ولی متاسفانه در حال حاضر جز محراب، چیزی از آن مسجد باقی نمانده است. این محراب برخلاف سایر محراب‌ها رو به ‏غرب قرار داشت.‏‎ بر بالای سر محراب نیز جمله‌ی «قال النَبی عِلیهِ السَلام المُصلی یناجی رَبَّه» به زیبایی حکاکی شده است. در حال حاضر برای حفاظت از محراب، آن را داخل قاب شیشه‌ای بزرگی قرار داده‌اند. قبل از انقلاب ایران در اطراف این محراب مسجدی بنا شده ‌است که اکنون مورد استفاده بازدیدکنندگان آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی قرار می‌گیرد.

پیشنهاد برای دیدن آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

استان سمنان دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوانی است که هر سلیقه‌ای را به راضی می‌کند. آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی یکی از بناهای تاریخی و زیبای استان سمنان است که هر سال گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور از آن دیدن می‌کنند.

آب‌وهوای قلعه‌نو در فصل‌های مختلف سال متفاوت است. قلعه‌نو در بهار و تابستان دارای آب و هوایی معتدل و در زمستان دارای آب و هوایی سرد است. اگر شما گرمادوست هستید و سرما و یخبندان شما را اذیت می‌کند، در روزهای سرد سال به این منطقه‌ی زیبا سفر نکنید و سفر خود را به‌روزهای گرم سال موکول کنید.

قبل از رفتن به آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی از باز یا بسته بودن آرامگاه اطمینان حاصل کنید. چون آرامگاه در روزهای تعطیل بسته می‌باشد.

تاریخ ثبت ملی: 1346/01/22
شماره ثبت ملی: 645
آدرس آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی: استان سمنان- شاهرود- بسطام- خرقان- روستای قلعه نو

کلمات کلیدی: شیخ ابوالحسن خرقانی، ابوالحسن خرقانی، بقعه ابوالحسن خرقانی، بقعه شیخ ابوالحسن خرقانی، آرامگاه ابوالحسن خرقانی، مقبره ابوالحسن خرقانی، آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی،

img

مکان‌های نزدیک

blue-dotمکان     green-dotکارگاه صنایع دستی     red-dotغذا و خوردنی     black-x-dotمحتوای فعلی     purple-dotخدمات شهری     black-dotشما اینجا هستید     staying-placeمحل اقامت در خدمات سلامت و زیبایی     health-companyمحل مرکز سلامت و زیبایی در خدمات سلامت و زیبایی     medical-placeمرکز خدمات سلامت و زیبایی

فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 2)

فرهنگ غذایی ایران در ماه رمضان (قسمت 2)

فرهنگ غذایی خراسان، یزد، سمنان، کرمان و سیستان و بلوچستان

2377

0

img

دیدگاه‌ها

هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!

comment-add افزودن دیدگاه