نام های دیگر مکان

• باغ چهلستون
• باغ موزه چهلستون
• عمارت چهلستون

موقعیت جغرافیایی کاخ چهلستون

باغ چهلستون اصفهان را می‌توانید در خیابان استانداری بازدید کنید. قرارگیری این باغ در مسیر مجموعه‌ چهارباغ اصفهان دسترسی را به دیگر باغ‌ها امکان پذیر کرده است. همچنین این باغ از سمت شرق به میدان نقش جهان می‌رسد و پل ارتباطی میان مجموعه نقش جهان و بخش‌های دیگر شهر است. این باغ با دیوار کشی از اطراف خود جدا شده و این ارتباط محدود تر شده است. 

سیر تاریخی و فرهنگی

باغ چهلستون یادگاری دوست داشتنی از روزگار صفویان است. شاه عباس اول در 1057 دستور ساخت آن را صادر کرد و دیگر ملحقات در دوره شاه عباس دوم به آن افزوده و تکمیل شد. تالار آینه، تالار 18 ستون، اتاق‌های داخلی عمارت و ایوان‌های اطراف سالن از الحاقاتی است که در دوره دوم، بنای چهلستون را تکمیل کردند. نقاشی‌های فاخر بر روی دیوارهای کاخ مربوط به جنگ ها و وقایع گذشته است که هنرمند مشهور دوره صفوی؛ رضا عباسی تالار اصلی را به آن مزین کرده است. از موضوعات نقاشی‌های تالار می‌توان به مجلس پذیرایی شاه طهماسب از همایون پادشاه هند، نبرد چالدران مابین شاه اسماعیل و سلطان سلیم خان؛ امپراطور عثمانی، مجلس پذیرایی شاه عباس اول از فرمانروای ترکستان؛ ولی محمد خان، مجلس پذیرایی شاه عباس دوم از فرمانروای ترکستان؛ ندر محمد خان، جنگ کرنال مابین نادرشاه افشار و محمد شاه گورکانی؛ پادشاه هند و نبرد شاه اسماعیل اول با شیبک خان ازبک اشاره نمود. اما وقایع جنگ چالدران و کرنال مربوط به بعد از صفویه است و پادشاهان قاجار دستور اجرای آن را داده‌اند. کاشی کاری دیوارها و سقف نیز از جمله نمونه های عالی از هنر هنرمندان ایرانی است که به زیبایی در این کاخ جلوه نمایی می کند. در سال 1327 کاخ چهلستون به باغ موزه تبدیل شد و سالن اصلی آن مورد بازدید جهانگردان و مهمانان داخلی قرار گرفت.

معماری کاخ چهلستون

این کاخ سلطنتی در میانه‌ باغی وسیع با مساحتی حدود 67000 مترمربع قرار دارد. حوض اصلی مقابل کاخ با ابعاد 110 در 16 متر، طراوت باغ و شکوه کاخ را هم زمان تداعی می‌کند. این ابعاد را برای دیدن تصویر کاخ در آب و برای عمیق‌تر نشان دادن حوض در نظر گرفته‌اند. شهرت چهلستون به دلیل انعکاس تصویر بیست ستون ایوان کاخ در آب همین حوض است. دلیل دیگر این نامگذاری می تواند مفهوم عدد چهل در باور مردم باشد. این عدد نشانه‌ تعدد و کثرت است. عمارت کاخ شامل ایوان، تالار اصلی و اتاق‌های درونی است. ایوان جلویی از دو بخش اصلی تشکیل شده: قسمت جلویی این ایوان با طول 3 متر و عرض 17 متر مشتمل بر 18 ستون چوبی مرتفع (به ارتفاع 14 متر) و سرستون‌های هشت ضلعی تزیین شدهاست که کاخ چهلستون را نگه داشته‌اند. 4 ستون نیز در میانه ایوان بر روی 4 شیر سنگی قرار گرفته که از آن ها آب فوران می کند. بخش دوم ایوان که به آن تالار آینه می‌گویند کمی بالاتر است و بر روی دو ستون قرار گرفته و آینه کاری‌های استادانه آن را بسیار زیبا و منحصر به فرد کرده است. پس از گذر از ایوان و تالار آینه و با ورود به تالار اصلی، نقاشی‌های بسیار زیبایی از جنگ‌ها و وقایع دوران پیشین به ویژه دوره صفویه و افشاریه می بینیم. نقاشی‌هایی به سبک مینیاتوری ایرانی در زمان شاه عباس دوم هنرمند مشهور دوره صفوی؛ رضا عباسی نقش شده‌اند. اما نقاشی‌های جنگ چالدران و کرنال مربوط به بعد از صفویه است و پادشاهان قاجار دستور آن را به آقا صادق نقاش داده‌اند. این تالار مخصوص سفیران و مهمانان خارجی بوده است. سقف تالار نیز با قطعات چوب هندسی قاب بندی شده است. 

ارزش های خاص کاخ چهلستون

کاخ چهلستون جلوه‌ای از مهارت و هنرمندی ایرانیان در مهندسی بناهای شاخص است. در این کاخ برای نخستین بار از نقاشی های بزرگ دیواری و تزیینات وسیع، آینه ‌کاری و ستون های چوبی با سرستون های مقرنس استفاده شد. تمام دیوارها با نقاشی های رنگی و زیبا تزیین شده و همه درب‌ها و پنجره‌ها با منبت‌کاری و خاتم کاری منقوش شده است.  

پیشنهاد برای دیدن کاخ چهلستون

برای بازدید از این کاخ روزهای بهاری به دلیل طراوت و تازگی باغ بهترین گزینه است. از قسمت های دیدنی کاخ چهل ستون مانند ایوان 18 ستون، تالار آیینه، شیرهای سنگی چهار گوشه حوض مرکزی، تزیینات عالی طلاکاری و نقاشی های سالن پادشاهی و تصویری از شاه عباس اول با تاج مخصوص حتما دیدن کنید.