نام های دیگر مکان 

• منطقه حفاظت شده باهوکلات
• منطقه حفاظت شده گنو

موقعیت جغرافیایی منطقه حفاظت شده گاندو

منطقه حفاظت شده گاندو در استان سیستان و بلوچستان واقع است. این منطقه در منتهى‌الیه گوشه جنوب شرقى کشور، در طول مرز ایران و پاکستان قرار دارد. این محدوده در مسیر رودخانه سرباز و باهوکلات بوده و تا دریای عمان ادامه می یابد. رودخانه باهوکلات يکى از پرآب‌ترين رودخانه‌هاى استان سيستان و بلوچستان و عامل اصلى حيات و زندگى در جنوب بلوچستان است. اين رودخانه آب‌هاى مناطق وسيعى از صفحات جنوبى شهرستان ايرانشهر (بخش‌هاى سرباز، بمپور و راسک) و شهرستان‌ چابهار (بخش‌هاى دشتيارى قصر قند) را جمع‌آورى کرده و به درياى عمان سرازير مى‌کند. این منطقه در سال 1361 زیر نظر سازمان محیط زیست قرار گرفت و به نام منطقه حفاظت شده تغییر ثبت شد.

منطقه مزبور، مامن تمساح تالابى و منحصر به فرد ایرانى است که در آبگیرهاى کم عمق مسیر رودخانه زندگى مى‌کند. گاندو نامی است محلی برای تمساح مردابی یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی كه وجه تسمیه منطقه حفاظت شده گاندو نیز حضور این گونه کم‌نظیر و با ارزش در این منطقه است. این جانور 66 تا 68 دندان و پاهای کوتاه دارد. فصل جفت‌گیری تمساح پوزه کوتاه ایرانی در اسفند ماه است و در اردیبهشت ماه حدود 30 تخم می گذارد که در خرداد و تیر نوزادان از تخم بیرون می آیند. بیشترین تهدید تمساح پوزه کوتاه ایرانی خشکسالی و تخریب زیستگاه است. برخی تمساح‌ها نیز در مسیرهای تردد خود به دلیل برخورد با خودروها مورد تحدید قرار می گیرند.

بر اساس یک باور قدیمی در بومیان منطقه، وجود تمساح در برکه‌های منطقه حفاظت شده گاندو، باعث برکت و وسعت روزی مردم منطقه می شود و به همین دلیل بومیان به هیچ وجه اقدام به شکار تمساح نمی کنند.

منطقه حفاظت شده گاندو با وسعت 465181 هکتار وسیع‌ترین منطقه حفاظت شده استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود. از نظر پوشش گیاهی این منطقه از دامنه تا قله کوه مشتمل بر انواع درختان گرمسیری، استیپ کوهپایه ای و گونه های گیاهی نواحی سردسیری است. اغلب دره های آن پوشیده از درختان و درخچه ها است. دشت ها با ارتفاعات میانی آن عرصه گونه هایی چون آکاسیا، کنار، کهور و استبرق است و از ارتفاعات میانی تا قله کوه ها جایگاه درختانی چون بنه و بادام است. این منطقه دارای تنوع قابل توجهی از حیات وحش کویر دشت زی و کوه زی است. جبیر، قوچ، میش، بز، پازن، گرگ و کفتار از پستانداران مهم آن به شمار می روند. کرکس، دال سیاه، هما، قرقی، تیهو، کبک و جیرفتی از پرندگان قابل ذکر منطقه هستند.

ارزش های خاص منطقه حفاظت شده گاندو

تمساح پوزه کوتاه ایرانی گونه‌ای است که پراکنش جهانی آن منحصر به کشورهای ایران، پاکستان، هندوستان، نپال و بنگلادش بوده و در برمه (میانمار) نسل آن منقرض شده است. تنها زیستگاه این گونه در کشورمان نیز منطقه حفاظت شده گاندو است که زیستگاه های تمساح در آن از شهرستان سرباز در مسیر رودخانه سرباز شروع شده و پس از ادامه در مسیر این رودخانه و رودخانه باهوکلات به برکه کلانی در نزدیکی هور باهو ختم می شود. یکی از مهمترین منابع آبی این منطقه چشمه های آب گرم گنو می باشد که از نظر خواص دارویی کانون های شناخته شده ای هستند و از دیرباز مورد استفاده اهالی و مسافرین قرار گرفته اند. 

ویژگی خاص دیگری که منطقه ی باهوکلات را منحصر به فرد کرده است، وجود ماهی عجیب گل خور است که شرایط خاص رودخانه باهوکلات امکان زندگی را برای این نوع ماهی فراهم کرده است. با سفر به این منطقه همچنین می توانید در مسیر قله  کوه گنو پیاده روی کرده و از دیدن مناظر زیبای طبیعت که با انواع درختان گرمسیری و سردسیری پوشیده شده است لذت ببرید.