نام های دیگر مکان

• تنگه چاهو
• دره مقدس چاهکوه

موقعیت جغرافیایی تنگه چاهکوه

تنگه‌ی چاهکوه حفره‌ای در میان بخش‌های جنوبی رشته کوه زاگرس است که در جزیره‌ی شگفت انگیز قشم قرار دارد. تنگه در بخش شهاب در شمال جزیره و به فاصله 70 کیلومتری آن قرار دارد. روستای چاهکوی شرقی که بخشی از سایت ژئوپارک قشم است، این تنگه‌ حیرت انگیز را در خود جای داده است. 

این تنگه میلیون‌ها سال پیش پس از شکستگی تاقدیسی که گنبدهای نمکی را ایجاد می‌کردند به وجود آمد. چاهکوه محل تقاطع دو دره به عمق 100 متر است که بر هم عمودند و ارتفاعی 20 متری دارند. ادامه‌ی مسیر از هر یک از این مسیرها شما را به دره‌ای با ویژگی‌های تازه هدایت می‌کنند. حفره‌هایی که در دل دیوارهای صخره‌ای قرار دارند از ادغام باد و باران که منجر به فرسایش سنگ‌ها در گذر زمان شده است، به وجود آمده و اشکال خاص و هنرمندانه‌ای را ایجاد کرده است. ساختار تنگه به این شکل است که ابتدا دیواره‌های ورودی به شکل U و عریض است و رفته‌رفته از عرض آن کاسته شده و فرمی V شکل می‌گیرد. شیب دره با طی مسیر افزایش می‌یابد و عرض مسیر در برخی جاها به کمتر از نیم متر می‌رسد. 

تنگه‌ی چاهکوه در برخی مناطق دارای ستونک‌هایی به شکل سوزن است که در زمینه‌ای از حفره‌ها و سوراخ‌هایی به شکل کره و بیضی جلوه‌ای باشکوه از ترکیب اشکال هندسی ایجاد می‌کنند. صخره‌های ماسه‌سنگی که به صورت رسوبی روی هم قرار گرفته و جنس‌هایی از مارن قرمز، سلیت و آهک دارند. در قسمت‌هایی از دیواره صدف‌ها نیز دیده می‌شوند و می‌توانند ردپایی از حضور آب دریا در گذشته باشند.

میلیون‌ها سال گذشته یک گسل، یک کوه سنگی یکپارچه را به صورت ضربدری برش داده و چهار تنگه را ایجاد کرده است که در یک نقطه به هم برخورد می‌کنند. شکل ظاهری امروزه تنگه در نتیجه‌ی سال ها فرسایش سنگ‌های رسوبی به وسیله‌ی باد، آب باران، بارش‌های سيل آسا و شديد و نور آفتاب به وجود آمده است. 

4 حلقه چاه در نقطه‌ی آغاز این تنگه‌ها حفر شده است که احتمالا دلیل نام‌گذاری این تنگه نیز به آن باز می‌گردد. در دل دیواره‌ها و کف این دره چاله‌ها و حفره‌هایی دیده می‌شوند. یکی از مشخص‌ترین آن‌ها حلقه‌های چاهی هستند که به صورت طبیعی شکل گرفته‌اند. در طول چهار تنگه‌ی چاهکوه کانال باریک جوی‌مانندی وجود دارد که آب را از دره به داخل این چاه‌ها هدایت می‌کند و آب شیرین مردم منطقه را تامین می‌کردند. این کانال‌ها و چاه‌ها، قدمتی 400 ساله دارند.

این تنگه یکی از عجایب جزیره‌ی زیبا و دیدنی قشم است. صخره‌ها و تندیس‌هایی که به صورت طبیعی و بر اثر گذر زمان شکل گرفته‌اند منظره‌های چشم‌انگیزی را ساخته است. وجود حفره‌های متعدد در صخره‌های چاهکوه هم‌چون کاسه‌هایی، آب باران را در خود ذخیره می‌کند و در فصل کم‌بارش آن را سخاوتمندانه در اختیار مردم قرار می‌دهد. حتی پرندگانی خاص که تعداد کمی از گونه‌های آن‌ها باقی مانده از آب این حفره‌ها استفاده می‌کنند. حفر چاه‌های دست‌ساز توسط بومیان برای نگه داشتن آب باران بود. سیستم این چاه‌ها اقتضا می‌کرد برای هدایت آب به چاه، جوی‌هایی در کف دره ایجاد می‌کردند که برای مردم مقدس بود. به همین دلیل این تنگه را دره‌ی مقدس چاهکوه نیز می‌نامند.

پیشنهاد برای دیدن تنگه چاهکوه

تنگه‌ی چاهکوه یکی از سایت‌های اصلی ژئوپارک قشم است به همین دلیل امکانات رفاهی مناسبی اعم از سرويس بهداشتی، تابلوی آموزشی و زيست‌محيطی، سطل زباله، پاركينگ و كيوسک نگهبانی در آن‌جا تعبیه شده است. اما به دلیل دور بودن از منطقه شهری از پوشش آنتن دهی مناسبی برخوردار نیست.

به دلیل آب و هوای گرم و خشک قشم بهترین زمان سفر به این تنگه پاییز و زمستان است. اما در فصل بهار و تابستان هم به خاطر دیواره های بلند، این منطقه آب و هوای متعادلی دارد. مسیر رسیدن به دره کاملا هموار و آسفالت است و با ماشین می‌توانید این مسیر را طی کنید. البته 2 کیلومتر انتهایی مسیر خاکی است اما ماشین‌رو نیز هست. از این مسیر شما از ضلع شمالی وارد تنگه می‌شوید و به چاه‌های آبی می‌رسید که معمولا یکی از آن‌ها آب دارد. در صورتی که تمایل دارید به بخش‌های باریک تنگه سری بزنید حتما می‌بایست از مهارت‌های اولیه‌ی سنگ‌نوردی برخوردار باشید.

در این سفر حتما دوربینتان را با خود همراه داشته باشید زیرا منظره‌ای که با آن روبه‌رو می‌شوید را در هیچ کجای دیگر نخواهید دید. اگر اهل صخره‌نوردی نیز باشید صخره‌های زیادی شما را به خود می‌خواند و سفرتان را رنگ و بویی دیگر می‌بخشد.

دیدن آسمان پرستاره‌ی شب نیز در این دره لذت دیگری دارد که به شدت توصیه می‌کنیم. اما در تاریکی شب بدون همراهی راه بلد در این دره تنها نمانید. کفش مناسب پیاده‌روی، قمقمه‌ی آب، کرم ضد آفتاب و میان ‌وعده‌‌های خوراکی را در این سفر فراموش نکنید.