نام های دیگر مکان

• ارگ میرزا حسین خان
• قلعه راین

موقعیت جغرافیایی ارگ راین

ارگ راین در جنوب غربی شهر کنونی راین در استان کرمان قرار دارد. شهر تاريخي راين در  فاصله 100 كيلومتری جنوب كرمان و در دامنه کوه هزار؛ چهارمين رشته كوه مرتفع ايران و مرتفع ترين قله جنوب كشور قرار دارد.

سیر تاریخی و فرهنگی ارگ راین

قلعه راین یکی از مهم‌ ترین آثار تاریخی کهن راین است و بر موجودیت راین قبل از اسلام مهر تایید می زند. اين بنای خشتی مدرک گويايی است كه قدمت و سابقه اين ديار را به دوره ساسانيان می رساند. در تاریخ کرمان، از قلعه راین در قرن اول هجری قمری نام برده شده‌ است. البته قلعه‌ هایی با قدمت و سابقه بیشتر در این محل وجود داشته که بر اثر حوادث طبیعی از بین رفته‌ اند.

ارگ راین یکی از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان راینی بوده است که در زمان نادرشاه افشار و پسر او؛ محمدعلی خان و در زمان زندیه از آن جا فرمانروایی می شده است. این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آقا محمدخان قاجار، جای زندگی نوادگان میرزا حسین خان نامی؛ مشهور به میر حسینی بوده که هنوز گروهی از آنان در این شهر و بیشترشان در شهر کرمان ساکن هستند. فرمانروایی پدر و پسر در این ولایت نشان از رخنه و محبوبیت آنان در این سرزمین دارد. تا آن جا که این ارگ در بسیاری از منابع با نام ارگ میرزا حسین خان نامیده شده‌ است. اين ارگ تا 150 سال پيش، قابل سكونت بوده است.

راين با قدمت و تمدن كهن در زمان ساسانيان به واسطه قرار گرفتن در مسیر بزرگراه غرب به شرق موقعيت مناسبی داشته و يكی از مراكز داد و ستد كالا و همچنين بافت پارچه های ارزشمند بوده است كه حتی به مناطق دور، مانند مصر نيز صادر می شد. اين منطقه در گذشته يكی از مراكز ساخت صنايع دفاعی مانند شمشير و تفنگ نيز بوده است. مرمت و بازسازی ارگ راین کرمان از سال 1374 خورشیدی آغاز شده است و تا کنون ادامه دارد.

معماری ارگ راین

این بنای تاریخی بزرگ با مساحتی بیش از 22000 مترمربع بر تارک تاريخ نشسته و ميراث ارزشمند و ثروت فرهنگي تاريخی گرانبهایی است که ساليانه ميزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است و دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است. ارگ راین فقط از خشت خام ساخته شده است. نقشه قلعه تقریبا مربع شکل است که با چندین برج در اطراف مزین شده‌ است. دور تا دور قلعه را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از ده متر است. 

تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سردرب بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد. قلعه، عناصری چون بازار، اصطبل تابستانی و زمستانی، زورخانه، آتشكده، حاكم نشين و محل عامه نشين دارد.

ارزش های خاص ارگ راین

ارگ راین دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است. این ارگ یکی از مهم‌ ترین آثار تاریخی کهن راین است که فقط از خشت خام ساخته شده است.