نام های دیگر مکان

• تالاب کویری میقان
• دریاچه نمک میقان

موقعیت جغرافیایی تالاب میقان

تالاب میقان در استان مرکزی و در 15 کیلومتری شمال شرقی شهر اراک و جنوب غربی داوودآباد قرار گرفته است. این تالاب یکی از 10 تالاب مهم ایران است که در مجاورت روستاهای میقان، ده نمک و طرمزد واقع شده است. 

وسعت این تالاب 25000 هکتار است. ارتفاع تالاب از سطح دریاهای آزاد 1700 متر است و سطح آب در آن نسبت به فصل سال، از مانداب (عمق بسیار کم) تا حدود 140 سانتی متر تغییر می‌کند. در سال های با بارندگی مناسب، تالاب آب قابل توجهی دارد و در سال های کم آبی معمولا سطح تالاب خشک شده و به حالت کویری در می‌آید. منابع تامین آب تالاب را بارش‌های جوی، آب سه رودخانه قره کهریز، فراهان و شهراب و پساب تصفیه فاضلاب اراک تشکیل می‌دهند. تالاب در ناحیه ای کم ارتفاع، مردابی، پیت زار طبیعی و دایمی، با آب شور در پست ترین نقطه دشت فراهان و در فرورفتگی موسوم به چاله اراک در مرکز منطقه شکار ممنوع قرار گرفته است. 

این تالاب شامل دریاچه با سه جزیره در وسط، قسمت کویری و دشت‌های اطراف می‌شود. نزدیکترین کوه به آن در 10 کیلومتری جنوب شرقی تالاب با نام کوه تخت زرد و با ارتفاع 2269 متر واقع گردیده است. از نظر دیرینه‌شناسی قدمت آن به دوره پالئوسن باز می‌گردد که در آن دوره به دلیل حرکت صفحه‌های تکتونیکی اطراف شکل گرفته است. تالاب میقان از جمله آخرین حلقه اکولوژیک حوزه آبریز دشت اراک است که تمامی آب های سطحی مسیل های فصلی منطقه را جذب می کند. این تالاب در گذشته به نمکزار فراهان مشهور بوده است. کارشناسان قدمت تالاب را دو هزار سال تخمین زده اند. 

این تالاب دارای ویژگی‌های بوم‌شناسی خاصی است، از جمله این که سالانه تعداد زیادی از پرندگان مهاجر را در خود جای می‌دهد که در میان آن ها بعضی از گونه‌های نادر و حمایت شده نیز دیده می‌شوند. تالاب کویری میقان در مسیر دو دالان مهاجرت پرندگان اروپا آسیا و آسیا آفریقا قرار گرفته است. بیش از 50000 عدد پرنده آبزی و کنار آبزی در این منطقه شناسایی شده اند که در فصل های مختلف در تالاب سکونت می کنند. از جمله جمعیت بالای درناهای خاکستری در این تالاب آن را حایز اهمیت کرده است. مرغابی های آبی، فلامینگو، خروس کولی، عقاب دشتی، خوتکا، آنقوت، آبچلیک، غاز و کاکایی از دیگر پرندگانی هستند که در این تالاب زندگی می کنند. 

آب و هوای آن، مدیترانه ای گرم و خشک است. در این منطقه همچنین نزدیک به 73 گونه گیاهی وجود دارند. گونه های گیاهی اصلی منطقه، سه نوع و شامل گونه های خانواده گندمیان، خانواده گون و خانواده شاهی هستند. تعداد 50 گونه گیاهی سازگار با شوری خاک نیز در این منطقه زیست می کنند. به طور کلی این منطقه مکان مناسبی برای گیاهان هالوفیت یا شورپسند، خشکی پسند و قره داغ است که از این نظر تالاب یکی از ذخیره گاه های مهم گیاهان شور کشور است. 

به علت شوری آب، لایه‌های نمکی در منطقه دیده می‌شود، علاوه بر این گنبدهای نمکی نیز در سطح زیرین منطقه وجود دارند که تحت تاثیر گسل‌های منطقه باعث لرزه خیزی خفیف در منطقه می‌شوند. این تالاب دارای بزرگترین منبع سولفات سدیم در کشور است که شرکت املاح معدنی ایران حق برداشت از معادن این تالاب را اخذ کرده است. گونه های پستانداران، آرتمیا، انواع جلبک آب شور، برخی حیوانات وحشی مانند روباه، گرگ، مار و انواع مارمولک از دیگر جانداران تالاب و محیط اطراف آن هستند. از پستانداران بسیار نادر این تالاب نیز گونه ی زرده بر یا پلنگ موش است که در حال انقراض هستند. تالاب از نظر گردشگری، یکی از مراکز مهم طبیعت گردی و پرنده نگری کشور محسوب می‌شود. زیبایی این تالاب بویژه در هنگام طلوع و غروب خورشید شگف انگیز است.

ارزش های خاص تالاب میقان

تالاب میقان یکی از 10 تالاب مهم ایران است. این تالاب از جمله آخرین حلقه اکولوژیک حوزه آبریز دشت اراک است که تمامی آب های سطحی مسیل های فصلی منطقه را جذب می کند. کارشناسان قدمت تالاب را دو هزار سال تخمین زده اند. سالانه تعداد زیادی از پرندگان مهاجر به این تالاب می آیند که در میان آن ها گونه‌ نادر درناهای خاکستری دیده می شود. در این منطقه همچنین نزدیک به 73 گونه گیاهی وجود دارد. این منطقه مکان مناسبی برای گیاهان هالوفیت یا شورپسند، خشکی پسند و قره داغ است که از این نظر تالاب یکی از ذخیره گاه های مهم گیاهان شور کشور است. این تالاب دارای بزرگترین منبع سولفات سدیم در کشور است. در تالاب میقان گونه بسیار نادر پستاندار زرده بر یا پلنگ موش زندگی می کنند که در حال انقراض هستند. این تالاب به ویژه در هنگام طلوع و غروب خورشید بسیار شگف انگیز است. گوش سپردن به آواز پرندگان و تماشای پرواز آن ها در منطقه، جذابترین قسمت گردشگری در کویر و تالاب میقان است.