ایکوم ایران هم برای نجات شناورهای چوبی دست به کار شد لنج سازی را فراموش نکنید

نکته‌ی جالب توجه‌تر از هر کدام از این اتفاقات، آن‌جاست که نخست دستور امحا را دادند و دو روز بعد میراث فرهنگیِ بی‌خبر از همه جا، از اقدامات پاسدارانه‌اش در یونسکو دفاع کرد!

دانش سنتی لنج‌سازی نیز مانند دیگر آیین‌ها حق حیات دارد

حالا سید احمد محیط طباطبایی؛ پژوهشگر و رییس کمیته‌ی ملی موزه‌های ایران نیز مانند چند پژوهشگر و متولی میراث فرهنگی دیگر نسبت به این مصوبه اعلام نارضایتی کرده و بر لزوم استفاده از این لنج‌ها تاکید دارد.

او می‌گوید: حدود یک ماه قبل دستورالعملی صادر شده که جلوی فعالیتِ لنج‌های سنتی را گرفته  و حتی سیستم این لنج‌ها را مناسب برای خدماتی که برای امور دریا مانند مسافرت و ماهیگیری (اقداماتی که همیشه با این لنج‌های سنتی انجام می‌شدند) ندانسته است، هر چند این موضوع در ظاهر یک نوع ارتقای کیفی و کمی سیستم قایقرانی یا کشتی‌رانی جنوب ایران می‌تواند محسوب شود، اما باید به یاد بیاوریم که چند سال قبل لنج‌سازی ایران یکی از مواردی بوده که در مسکو جهانی شده و این لنج‌های قدیمی که مهم‌ترین حاملان مختلف مسایل کالاهای تجاری و فرهنگی در خلیج‌فارس بوده‌اند را زیر مجموعه میراث فرهنگی ایران به عنوان یک اثر جهانی معرفی کرده‌اند.

وی با تاکید بر این‌که بعد از ثبت جهانی هر نوع اثر تاریخی، باید یکسری اقدامات در جهت حفاظت از میراث فرهنگی و ترویج آن در دستور کار قرار گیرد، ادامه می‌دهد: وزارتخانه میراث فرهنگی باید جلوی این کار را بگیرد و در این کار مداخله کند، تا از نهایی شدن این مصوبه و از بین رفتن به سرعت‌ِ این آیین و دانش سنتی جلوگیری شود.

او با بیان این‌که از نظر اقتصادی و تجاری این دانش یک مهارت برای ساحل‌نشینان و بندرنشینان در خلیج فارس بوده که به علت بومی شدن آن توانسته‌اند ساختِ آن را جزیی از زندگی خود قرار دهند، ادامه می‌دهد: در واقع این لنج‌ها جزیی از فرهنگ و آیین‌های مردم جنوب و به عنوان میراث ناملموس مردم تلقی و شیوع پیدا کرده است که باید از آن حفاظت کرد.

در مفاد مصوبه‌ی امحای لنج‌های سنتی تجدید نظر کنید

همه‌ی اعتراض‌ها به همین چند نکته ختم نشد، بعد از آن هشدارها و اعتراض‌های مطرح شده در طول ده روز گذشته تا امروز؛ رییس ایکوم ایران نیز در نامه‌ای به وزیر میراث فرهنگی درخواستِ رسیدگی به این وضعیت را کرده است.

اما پیش از این نه تنها محمد حسن طالبیان؛ معاون میراث فرهنگی وازتخانه میراث فرهنگی اعلام کرده که در نامه‌ای به دبیر دولت تاکید کرده «تا لنج‌های شناور چوبی که دانش ساخت آن‌ها در یونسکو شده‌اند، از قانون امحای شناورهای تجاری مستثنی شوند و حتی پیشنهاد شد این لنج‌ها کاربری گردشگری به خود بگیرند» بلکه شنیده می‌شود، وزیر میراث فرهنگی نیز قرار بوده تا در نامه‌ای به هیات وزیران نسبت به این تصمیم اعتراض کرده و درخواست برطرف کردن وضعیت مبهم لنج‌های چوبی شناور را در فهرست میراث جهانی ناملموس ثبت کرده‌اند، را کرده است.

و سرانجام در نامه‌ای که یکم بهمن سید احمد محیط طباطبایی؛ رییس کمیته‌ی ملی موزه‌های ایران (ایکوم) خطاب به علی اصغر مونسان؛ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فرستاده؛ آمده است:

در ارتباط با ابلاغ مصوبه هیات دولت مبنی بر امحاء لنج‌های قدیمی و با توجه به اهمیت اقدامات پاسدارانه‌ی انجام شده توسط سازمان‌های مردم نهاد فرهنگی با همکاری معاونت میراث فرهنگی، از زمان ثبت «دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی با لنج ایرانی در خلیج‌فارس» در فهرست آثار جهانی یونسکو و هم‌چنین تایید همین مطلب در دومین گزارش ادواری دولت جمهوری اسلامی ایران در خصوص اقدامات پاسدارانه‌ای که در زمره‌ی وظایف دولت و نهادهای مردمی بوده است، در پانزدهمین اجلاس بین‌الدول پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در آذرماه ۱۳۹۹، کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم ایران) از آن مقام محترم خواستار پیگیری موضوع در راستای تجدید نظر در مفاد مصوبه‌ی فوق‌الذکر با عنایت به ارزش و اهمیت پاسداری و ترویج این دانش سنتی و در معرض خطر است که امر حفاظت از ارزش‌های تاریخی نوعی رفتار موزه‌ای مورد انتظار است.