دزد، موزه مردم شناسی سرای کاظمی تهران را جارو کرد و برد!

سرای کاظمی بعد از مرمت و ساماندهی سال‌ها به عنوان دفتر مدیریت بافت تاریخی منطقه‌ی 12 تهران مورد استفاده بود که با تغییر مکانِ این دفتر، جای آن‌ها را مدیریت گردشگری شهرداری منطقه می‌گیرد، تا این‌که این خانه‌ی تاریخی را با عنوان «خانه موزه‌ی تهران قدیم» و با یک موزه‌ی مردم‌شناسی که آثار قدیمی مانند دوربین‌های قدیمی و برخی از وسایل زندگی مردم از گذشته و حتی تعدادی عروسک‌های قدیمی از گردشگران استقبال می‌کرد، اما 21 روز قبل، سارقی که گویا چند ساعت خود را در فضای این سرای تاریخی پنهان کرده بوده، با استفاده از تاریکی شب، آثار موزه‌ی مردم‌شناسی آن را به سرقت می‌برد.

آرش صابری - فعال میراث فرهنگی - با تایید این اتفاق می‌گوید: بر اساس صحبت‌هایی که مطرح شده است، سارق در 19 خرداد چند ساعتی خود را در برخی از فضاهای این بنای تاریخی پنهان می‌کند و نیمه‌های شب با خالی کردن ویترین‌هایی که آثار ارزشمندی داشته‌اند، آن‌ها را تا قبل از طلوع آفتاب از موزه خارج می‌کنند.

او با بیان این‌که این فضای تاریخی هم‌چنان یکی از نقاطی است که توسط گردشگران مورد بازدید قرار می‌گیرد، ادامه می‌دهد: متاسفانه بافت تاریخی اودلاجان در طول سال‌های گذشته به واسطه‌ی نبود نظارتی درست از سوی مدیریت بافت تاریخی، با مشکلات زیادی مواجه شده است. مانند ایجاد اداره‌ها و کانون‌هایی با نام بافت تاریخی تهران که هر کدام با مجوز از مدیریت‌های مختلف سعی در انجام کاری در این حوزه دارند، اما هنوز کاری درست هم در این زمینه انجام نشده است.

وی ادامه می‌دهد: ای کاش ساز و کاری دربافت تاریخی اودلاجان ایجاد می‌شد تا گردشگران و مخاطبان بناهای تاریخی بتوانند بازدید بهتری از این بناهای تاریخی داشته باشند، هر کدام از این بناهای تاریخی از یک دستگاه دستور می‌گیرند و این خود باعث بروز برخی مشکلات در این بناهای تاریخی می‌شود.

صابری با اشاره به این‌که موزه‌ی طهران قدیم در سرای کاظمی، موزه‌ی مردم‌شناسی بود که آثاری مانند یک‌سری دوربین‌های قدیمی و اسباب‌بازی‌های کودکان و برخی وسایل زندگی مردم که برخی حتی قدمتی 90 ساله دارند و حتی برخی وسایل الکترونیکی موزه، را به نمایش گذاشته بود، اضافه می‌کند: سال گذشته دو بار از کنیسه یهودی‌ها در خیابان سی‌تیر سرقت شد که بعد از آن اجازه‌ی بازدید از این فضا داده نشد، این اتفاق در واقع بی‌توجهی به این بافت تاریخی را نشان می‌دهد.

او با اشاره به این‌که اگر در فضای سرای کاظمی به جز نگهبان‌ها دست‌کم یکی دو راهنمای موزه حضور داشت شاید این اتفاق یعنی پنهان شدن سارق در فضای موزه و سرقت آثار رخ نمی‌داد، می‌افزاید: با توجه به این که این اتفاق در وسط هفته نیز رخ داده است، شاید اگر یک کارشناس هم در این فضا بود این اهمال‌کاری رخ نمی‌داد و حدود سه میلیارد تومان اثر قدیمی از این موزه به سرقت نمی‌رفت.

صابری، شیوع اپیدمی کرونا و خلوت بودن فضای موزه‌ای را یکی دیگر از علت‌های این اتفاق می‌داند و می‌گوید: متاسفانه ضعف مدیریت و استفاده نکردن مناسب از فضاهای بلااستفاده‌ی این بنای تاریخی نیز عاملی دیگر در وقوع این اتفاق است، می‌توان گفت، این بنای تاریخی به حال خود رها شده بود.

شاید نگرفتن ورودی موزه که خود عاملی برای حضور نداشتنِ همیشگی یک نگهبان در ورودی سرای کاظمی است هم عاملی دیگر برای سرقت رخ داده از موزه مردم‌شناسی باشد، هر چند حالا نگهبان موزه معمولا در وسطِ حیاط موزه می‌نشیند تا دیدِ بهتری برای بررسی همه‌ی فضاهای سرا داشته باشد، اما ای کاش این اقدام را قبل از این سرقت نیز انجام می‌دادند.

حتی شاید بتوان اتفاق رخ داده را زنگِ هشداری برای دیگر موزه‌های شهرداری تهران دانست، تا نحوه‌ی حفاظت از بناها و موزه‌هایشان را بیشتر مدنظر قرار دهند.