به چه محصولی صنایع دستی می گوییم؟ تعریف صنایع دستی

صنایع دستی بخشی از هنرهای سنتی است که حقیقت متعالی هنر را با فنون و مهارت‌های صنعتی متناسب آمیخته و با قابلیت تکثیر، در متن زندگی فردی و جمعی عرضه کرده است. صنایع دستی به محصولاتی اطلاق می‌گردد که کاملا توسط «دست» یا «دست و ابزار» تولید می‌گردد. صنایع دستی ایران مجموعه وسیعی از رشته‌ها و صنایع بدیع است که با محوریت هنر و ذوق زیباشناختی و خلاقیت اقوام ایرانی و با دید کاربری در زندگی مردم، تولید گردیده و از قدمتی به تاریخ کهن ایران برخوردار است.

به منظور شناخت هر چه بهتر هنرهای سنتی، تصمیم داریم تا در یلدامدتور این هنرها را بر اساس طبقه‌بندی و گروه‌های مصوب صنایع‌دستی کشور با ارائه تصاویر، نمونه‌‌های بر جای مانده و آثار تولید شده معرفی کنیم. سپس به معرفی هر گروه و زیر مجموعه با تعاریف، تاریخچه، روش تولید، مواد اولیه، تجهیزات، نقوش و نمونه های استانی می پردازیم.

تعریف صنایع دستی

از مجموعه تعاریفی که برای صنایع‌دستی ارائه شده است، به نظر می‌رسد تعریف زیر که توسط گروهی از کارشناسان حوزه معاونت صنایع دستی ایران ارائه گردیده، دقیق تر و جامع تر باشد چرا که با وضعیت فعلی این هنر-صنعت ارزنده انطباق بیشتری دارد:

صنایع‌دستی به مجموعه ای از هنر-صنعت ‌ها اطلاق می‌شود که به طور عمده با استفاده از مواد اولیه بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به کمک دست و ابزار دستی، محصولاتی ساخته می‌شود که در هر واحد آن ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانه‌ای می‌باشد.

ویژگی‌های صنایع دستی

با توجه به تعریف فوق و سایر تعاریفی که برای صنایع دستی ارائه شده، می‌توان ویژگی‌های زیر را برای محصولات دست ساخته یا همان صنایع دستی قائل شد:

1. انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید توسط دست و ابزار و وسایل دستی. برای تولید هر یک از فرآورده‌های دستی، مراحل متعددی طی می‌شود ولی انجام کلیه این مراحل وسیله دست و ابزار و وسایلی دستی الزامی نبوده و چنانچه تنها قسمتی از مراحل اساسی تولید به این طریق انجام شود، محصول تولید شده با توجه به مواردی که در تعریف ذکر شد، صنایع دستی محسوب می‌گردد.
2. حضور موثر و خلاق انسان در تولید و شکل بخشیدن به محصولات ساخته شده و امکان ایجاد تنوع و پیاده کردن طرح‌های مختلف در مرحله ساخت این گونه فرآورده ها
3. تامین قسمت عمده مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی
4. داشتن باور فرهنگی (استفاده از طرح‌های اصیل، بومی و سنتی)
5. عدم همانندی و تشابه فرآورده‌های تولیدی با یکدیگر
6. عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد در مقایسه با سایر رشته‌های صنعت
7. دارا بودن ارزش افزوده زیاد در مقایسه با صنایع دیگر
8. قابلیت ایجاد و توسعه در مناطق مختلف (شهر، روستا و حتی در جوامع عشایری)
9. قابلیت انتقال تجربیات و رموز و فنون تولیدی به صورت سینه به سینه و یا طبق روش استاد و شاگردی

طبقه‌بندی صنایع دستی

در زمینه طبقه‌بندی صنایع دستی به طور عمده بر مبنای روش و تکنیک ساخت این گونه محصولات که مصوب حوزه معاونت صنایع دستی کشور است گروه های زیر را می توان در نظر گرفت:

1. نساجی سنتی
2. بافته‌های داری و غیر داری
3. پوشاک سنتی
4. چاپ های سنتی
5. کاشی سنتی و سفال و سرامیک
6. صنایع دستی چرمی
7. هنرهای سنتی وابسته به معماری
8. صنایع دستی فلزی
9. صنایع دستی چوبی و حصیری
10. صنایع دستی دریایی
11. صنایع دستی سنگی
12. صنایع دستی استخوان
13. رودوزی های سنتی
14. آبگینه
15. صنایع دستی کاغذی
16. طراحی و نقاشی سنتی
17. سازهای سنتی
18. میناکاری

این طبقه بندی شامل شامل 18 گروه صنایع دستی و پیشه‌های وابسته به گروه های صنایع دستی است. رشته های صنایع دستی مصوب معاونت صنایع دستی 155 رشته و 140 زیر مجموعه، در مجموع 295 رشته و زیر مجموعه، بدون احتساب فرش است.

قابل ذکر است بر اساس مصوبه شورای عالی اداری به شماره 5169/1901 مورخ 1382/1/20 همه امور مربوط به سياست‌گذاری، برنامه‌ريزی، نظارت، هدايت و حمايت صنعت فرش دستباف امور تحقيقاتی و پژوهشی مربوط به آن و تهيه ضوابط و الزامات فنی توليد و صادرات و اقدامات حمايتی مربوط به آن از كليه دستگاه‌های دولتی جدا و در حوزه مركزی وزارت بازرگانی با عنوان «مركز ملی فرش ايران» تجميع شد. هدف این مرکز، معرفی جایگاه ارزشمند فرش دستباف ایران، حمایت از بافندگان و دست­اندرکاران فرش و توسعه صادرات این محصول با ارزش است.

در آینده نیز با بخش صنایع دستی با یلدامدتور همراه باشید.

به چه محصولی صنایع دستی می گوییم؟ - تعریف صنایع دستی به چه محصولی صنایع دستی می گوییم؟ - تعریف صنایع دستی 2019-08-11 15:49:51+3:30 2022-05-09 20:11:25+3:30 صنایع دستی بخشی از هنرهای سنتی است که حقیقت متعالی هنر را با فنون و مهارت‌های صنعتی متناسب آمیخته و با قابلیت تکثیر، در متن زندگی فردی و جمعی عرضه کرده است. صنایع دستی به محصولاتی اطلاق می‌گردد که کاملا توسط «دست» یا «دست و ابزار» تولید می‌گردد. صنایع دستی ایران مجموعه وسیعی از رشته‌ها و صنایع بدیع است که با محوریت هنر و ذوق زیباشناختی و خلاقیت اقوام ایرانی و با دید کاربری در زندگی مردم، تولید گردیده و از قدمتی به تاریخ کهن ایران برخوردار است. تعریف صنایع دستی, تعریف صنایع دستی ایران, صنایع دستی ایران, رشته صنایع دستی, انواع صنایع دستی, نساجی سنتی, طبقه بندی صنایع دستی, صنایع دستی دریایی, صنایع دستی استخوان, گروه های صنایع دستی, دسته بندی صنایع دستی, معصومه طارمی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10211 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com