آشنایی با انواع درجه بندی برنج ایرانی

برنج یکی از مواد غذایی مهم در فرهنگ ما ایرانی‌ها است و برخلاف بسیاری دیگر از کشورها که مصرف برنج در آن‌ها حداقل است، ما در ایران هم در بخش‌های بسیار زیادی از کشور برنج کاشت و برداشت می‌کنیم و هم هر روز حداقل یک وعده‌ی غذایی ما را برنج تشکیل می‌دهد. حتی در استان‌های شمالی ایران، برنج، بخش مهمی از صبحانه را هم تشکیل می‌دهد و مردم در این بخش‌ها گاهی سه وعده‌ی غذایی روزانه‌ی خود را با برنج تامین می‌کنند. به همین دلیل به جرات می‌توان گفت که در هیچ کجای دنیا، برنج را به خوبی ایران طبخ و مصرف نمی‌کنند. 

پس حالا که یکی از برنج‌خورترین ملت‌ها در دنیا هستیم، بد نیست که با ویژگی‌های برنج و انواع آن نیز آشنا شویم تا در حین انتخاب برنج، بتوانیم برنج مرغوب را تشخیص و آن را تهیه کنیم.

جنس برنج در ایران تنوع بسیار زیادی دارد. اما کیفیت برنج را معمولا از دو وجه بررسی می‌کنند؛

• یکی شکل و ظاهر آن قبل از طبخ
• دیگری مزه و عطر آن بعد از طبخ

دانه‌های برنج قبل از طبخ باید کشیده و یک‌دست و یک‌اندازه باشند و رنگ آن‌ها نیز اصطلاحا سفید عاجی باشد و دارای ترک نباشند. ترک‌ها را به سادگی با نگاه کردن به دانه‌های برنج و از روی تغییرات رنگ آن می‌توان دید. برنج اعلا وقتی پخته می‌شود و دم می‌شود، قد می‌کشد و رنگ آن سفید شیری شده و اگر کمی روغن هم به آن اضافه شود، جلا گرفته و می‌درخشد و ظاهر باطراوتی دارد.

اما در مورد عطر و طعم برنج، تا وقتی به خوبی پخته نشود نمی‌توان نظر داد. یک بار که برنج مرغوب را بپزید و بخار آن را ببویید، امکان ندارد عطر آن را فراموش کنید. اما به دلیل آن‌که اکثر برنج‌های موجود در بازار ایران مخلوط هستند، عطر و طعم خالص برنج را شاید به سختی بتوانید در بازار بیابید.

انواع برنج و درجه بندی برنج

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، درجه‌بندی برنج را با دو عامل ظاهر و عطر و طعم آن می‌سنجند. برنج درجه 1 برنج خالصی است که در هر دو عامل دارای امتیاز است. برنج درجه 2 برنجی است که فقط در یکی از این عامل دارای امتیاز است. مثلا ممکن است ظاهر کشیده و خوبی داشته باشد ولی بعد از پخت،‌ عطر و طعم عالی نداشته باشد. یا ممکن است مثلا ظاهرش شکسته و خرد باشد ولی بعد از پخت، عطر و طعم بسیار عالی به خود بگیرد. سایر درجه‌های برنج معمولا در هیچ کدام از این دو عامل،‌ امتیازی دریافت نمی‌کنند و بین خودشان با خودشان رقابت می‌کنند!

برنج درجه 1

برنج صدری گیلان بهترین نوع برنج در ایران است. برنج صدری در استان گیلان کشت می‌شود. بسیار کشیده است و بعد از پخت، عطر و طعم فوق‌العاده‌ای دارد و بسیار خوش‌ریخت است! یعنی بعد از پخت، ظاهر دانه‌های پخته شده بسیار زیباتر از سایر انواع برنج است. به همین دلیل به آن برنج مجلسی یا شاهانه هم می‌گویند. 

سایر برنج‌های درجه 1 ایرانی شامل دم‌سیاه آستانه، لوسی کلا، حسن سرایی گیلان و تنکابنی می‌شود که شاید کم‌تر اسامی آن‌ها را شنیده باشید.

برنج درجه 2

برنج طارم مازندران در مقام دوم بهترین نوع برنج ایرانی قرار دارد و ظاهر آن کمی کوتاه‌تر از برنج‌های درجه 1 مانند صدری است،‌ اما برخی عقیده دارند عطر و طعم آن بعد از پخت از صدری هم بهتر است. به دلیل کوتاه بودن این نوع برنج معمولا از آن در مجالس استفاده نمی‌کنند ولی مصرف خانگی آن به شدت بالاست.

برنج هشت پری مازندران و بی‌نام که در گیلان و مازندران کاشت می‌شود نیز از دیگر انواع برنج درجه 2 ایرانی هستند.

برنج درجه 3

برنج‌هایی مانند طارم عسکری مازندران، هراز مازندران و خزر که در گیلان و مازندران کاشت می‌شود در این دسته قرار می‌گیرند.

برنج درجه 4 و برنج درجه 5

برنج‌های دیگر که در سایر استان‌های ایران کشت می‌شوند معمولا به دلیل شرایط آب و هوایی حین کشت در این دسته قرار می‌گیرند و کیفیت بالایی ندارد. حتی برنج‌هایی مثل برنج آمل هم که در مازندران کشت می‌شود در این دسته قرار دارند. این برنج‌ها کماکان دارای عطر و طعم خوبی هستند و خیلی از افراد از آن استفاده می‌کنند. اما خب اگر از نظر ظاهر و عطر و طعم بخواهیم آن‌ها را با برنج درجه 1 و 2 مقایسه کنیم واقعا حرفی برای گفتن ندارند. به همین دلیل معمولا این انواع برنج را با برنج‌های بهتر قاطی کرده و به صورت مخلوط به فروش می‌رسانند. که هم فروش برنج درجه 4 و 5 بیش‌تر شود و هم قیمت برنج‌های مرغوب درجه 1 و 2 و 3 کم‌تر شود و مردم بیش‌تری بتوانند آن را تهیه کنند.

برنج وارداتی

با این‌که ما در ایران به اندازه‌ی کافی برنج می‌کاریم، اما در سال‌های اخیر ورود برنج‌های وارداتی پاکستانی و تایلندی و هندی و حتی ژاپنی، که گاها قیمت‌های کم‌تری از برنج ایرانی دارند،‌ ذائقه‌ی مردم ایران را تغییر داده‌اند. همین موضوع سبب شده استقبال از برنج ایرانی کم شود و بسیاری از شالیکاران با تغییر کاربری مزارع خود، دست از کشت برنج بردارند و مزارع را تبدیل به باغ کیوی و گلخانه و... کنند و یا حتی آن‌ها را به عنوان زمین مسکونی به فروش برسانند.

حال که با انواع برنج آشنا شدید، بد نیست قبل از خرید برنج،‌ سری هم به مقاله‌ی «نکات مهمی که قبل از خرید برنج باید بدانید» بزنید!

آشنایی با انواع درجه بندی برنج ایرانی آشنایی با انواع درجه بندی برنج ایرانی 2024-04-05 09:51:33+3:30 2024-04-05 10:28:28+3:30 حالا که یکی از برنج‌خورترین ملت‌ها در دنیا هستیم، بد نیست که با ویژگی‌های برنج و انواع آن نیز آشنا شویم تا در حین انتخاب برنج، بتوانیم برنج مرغوب را تشخیص و آن را تهیه کنیم. انواع برنج, برنج, امین حسنی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10209 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com