باورها و عامیانه های ایرانی

زندگی، باورها و اعتقادات مردم یکی از سرچشمه‌های مضمون‌سازی برای شاعران و داستان نویسان ادب فارسی بوده است. ادبیات عامیانه، ادبیات توده مردم و یا مردم کم‌سواد و بی‌سواد است که در واقع بازتاب زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم، شیوه کار و تولید آن ها را نشان می‌دهد و بیان‌کننده اندیشه، احساس، مذهب، روحیات و باورهای جوامع است و چون متعلّق به مردم عامه است، پیوندی عمیق با واقعیت های زندگی اجتماعی دارد و یکی از مشترکات فرهنگی هر ملّت به حساب می‌آید. این ادب، زاده اندیشه یک انسان نیست و از جریان های مشترک زندگی مردم در طول سال ها مایه گرفته است.

ادبیات عامیانه ساختی ساده و بی‌پیرایه دارد، زیرا که از زبان مردمی ساده نقل می‌شود و در صورت وجود پیچیدگی و دشواری در آن، از میزان شیوع و نقل، در نتیجه از ادامه عمر آن کاسته می‌شود. مردم متعارف به اقتضای زندگی فعال و بی‌تکلف خود، به هنگام سخن گفتن صریحا در روشنی و کوتاهی می‌کوشند. بنابراین نمی‌توانند در افسانه‌های خود به سمت پیچیدگی بروند.

موضوع و محتوای ادبیات عامیانه، برداشت ها و پندارهای ساده انگارانه اقوام پیشین و روستائیان از زندگی و مرگ، آرزوها و تصویر جهان مطلوب مورد نظر انسان ها است. انسان پیشین در گریز از محدودیت ها و ناکامی ها و نابرابری ها، آرزوها و تمناهای قلبی و درونی خود را در قالب افسانه‌ها و اساطیر و نیروهای طبیعت و... می‌ریخت و آرامشی می‌یافت و پاسخی به سوال ها و معماهای خود می‌داد. امروزه ادبیات عامه، منبعی بسیار غنی به عنوان موادی خام برای مطالعه فرهنگ و تاریخ و روحیه مردم گذشته است.

انسان پیشین همواره خود را وابسته به طبیعت می‌دید و با نیروهای طبیعت همیشه در برخورد و معارضه بود. طبیعت یا به لفظ دیگر زمین، مادری است که به انسان خوراک و پوشاک و پناهگاه می‌دهد. این مام یا خدا در فرهنگ عامیانه هر قومی تاثیر مستقیم گذاشته است. از این رو مبارزه انسان با طبیعت، یعنی رام کردن نیروهای طبیعی و ایجاد تمدن، موضوع اصلی فرهنگ عوام است. بدین ترتیب جریان اندیشه آنان وابسته به دنیای عمل است و از صورت جریان اندیشه عملی جامعه ابتدایی چندان دور نمی‌شود و حالت جمعی دارد و وسیله مبارزه و بهبود زندگی است. فرهنگ عامیانه همواره خوشبین، امیدوار و دلپذیر است. شوخی ها، هجوها، روایت ها، اسطوره‌ها و ترانه‌های عامیانه شاهد این مدّعا هستند و همه این ها نمودار واقعی زندگی عوام‌اند.

در این افسانه‌ها و باورها هر گاه فعالیت عملی منجر به پیروزی نشود، فعالیت نظری آغاز می‌گردد و خیال انسان به جولان در می‌آید و در این عرصه هیچ توقف و تسلیمی وجود ندارد. اگر کار انسان ها و قهرمان داستان به نتیجه نرسد، عامل هایی غیر انسانی، نیروهای طبیعت و حتی نیروهای موهوم، آن ها را در می‌یابد و او را یاوری می‌نمایند. هر چند که در ظاهر این نیروها غیر واقعی و تخیلی به نظر می‌رسند، اما این آرزوها از واقعیت های عینی و نیازهای واقعی حیات سرچشمه گرفته است. همین آرزوها و گرایش های فکری غلبه بر طبیعت بوده که بعدها بر اساس آن، این آرزوها تحقق یافته و موجب پیشرفت و گسترش تمدن و اکتشافات گردیده است.

برخی از این اعتقادات و باورهای عامیانه مربوط به حیوانات است. برخی از گیاهان نیز نظر مردمان پیشین را به سوی خود جلب کرده و عقایدی خاص در مورد آن ها بیان شده است. جنبه‌ای دیگر از این عقاید مربوط به آسمان و ستارگان است. نیروهای موهوم دیگر، فال و پیشگویی، سنگ های معادن، بیماری ها، مذهب و... نیز ردپای خود را در ادب فارسی آشکار ساخته‌اند.

طبیعی است که ذکر همه موارد در یک مقاله نمی‌گنجد. در یلدامدتور سعی ما بر این است که برخی از این عقاید و باورها را در آینده با شما با اشتراک بگذاریم تا این ادعا که ادبیات ایران، آیینه تمام‌نمای زندگی، فرهنگ و اندیشه ایرانی است، جنبه اثباتی بیشتری به خود گیرد. با یلدامدتور بمانید.

باورها و عامیانه های ایرانی باورها و عامیانه های ایرانی 2019-09-21 21:37:20+3:30 2022-05-09 20:11:25+3:30 ادبیات عامیانه، ادبیات توده مردم و یا مردم کم‌سواد و بی‌سواد است که در واقع بازتاب زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم، شیوه کار و تولید آن ها را نشان می‌دهد و بیان‌کننده اندیشه، احساس، مذهب، روحیات و باورهای جوامع است و چون متعلّق به مردم عامه است، پیوندی عمیق با واقعیت های زندگی اجتماعی دارد و یکی از مشترکات فرهنگی هر ملّت به حساب می‌آید. ادبیات عامیانه, ادبیات عامیانه ایران, ادبیات عامیانه فارسی, باورهای عامیانه مردم ایران, باورهای عامیانه, باورهای عامیانه ایرانیان, باورهای عامیانه مردم, امین حسنی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10209 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com