میراث ملموس و میراث ناملموس چیست؟

comment-add افزودن دیدگاه img 8 دقیقه ymt علاقه‌مندی‌ها ymt افزودن اصلاحیه
میراث ملموس و میراث ناملموس چیست؟
نویسنده: امین حسنی
بازدید: 17391
ایجاد: 00:38:11 2019/07/23
بررسی: 11:30:40 2022/09/11

در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصطلاحاتی وجود دارد که برای بسیاری از ما ناشناخته است. در سری مقالات اصطلاحات گردشگری در یلدامدتور تصمیم داریم هر بار شما را با یکی دو اصطلاح در این حوزه آشنا کنیم. امروز می خواهیم به مفهوم اصطلاح میراث ملموس و میراث ناملموس بپردازیم.

پس اگر شما هم تا امروز این کلمات را نشنیده اید، با یلدامدتور همراه شوید.

میراث فرهنگی (Cultural Heritage)

برای اینکه بفهمیم میراث فرهنگی چیست، ابتدا باید ببینیم اصلا به چه چیزی میراث می گویند؟

در لغت نامه دهخدا میراث به شکل زیر تعریف شده است:

مالی که از مرده به کسی رسد. آن چه که شخصی برای وارث خود می گذارد پس از مرگ. مالی که از مرده رسد. مال و وجهی که از میت برای ورثه بازماند. بازمانده. وامانده.

همان طور که دیدید اگر از بخش مربوط به مرده و میت در تعریف کلمه میراث بگذریم، به هر چیزی که از فردی در این دنیا باقی بماند، میراث می گویند. این میراث می تواند پول باشد، زمین باشد، خانه باشد و یا حتی یک رسم و یا آیین. میراث تنها شامل مواردی می شود که طبیعت در خلق آن تاثیری نداشته است و به صورت مستقیم توسط عامل انسانی تولید شده است. به هر چیزی که از گذشته به ما به ارث رسیده است و ما را با شرایط زندگی، آداب و رسوم، فرهنگ و سبک زندگی گذشته آشنا می کند میراث فرهنگی می گویند.

میراث فرهنگی به دو دسته میراث فرهنگی ملموس و میراث فرهنگی ناملموس تقسیم می شود.

میراث ملموس (Tangible Cultural Heritage)

میراث فرهنگی ملموس، زیر مجموعه ای از میراث فرهنگی است که دارای موجودیت است و وجود خارجی دارد. یعنی در زندگی روزانه ما، فضایی را برای خود اشغال کرده است و می توان آن را دید و لمس کرد. طبق تعریف کنوانسیون میراث جهانی، میراث فرهنگی ملموس شامل آثار (Monuments)، بناها (Buldings) و محوطه ها (Sites) می شود.

میراث فرهنگی ملموس شامل دو گروه منقول (Movable) و غیر منقول (Immovable) می شود. همان طور که از اسم این دو گروه متوجه شدید، میراث  فرهنگی منقول، مانند وسایل باستانی، کوزه ها، نقاشی ها، ظرف های قدیمی و... هستند که قابلیت حمل و جابجایی دارند. اما در میراث فرهنگی غیر منقول، مانند ساختمان ها و بناهای قدیمی جابجایی و حمل برای آن ها معنی ندارد.

در این جا ذکر این نکته لازم است که در عبارت میراث فرهنگی ملموس، با گذر زمان، کلمه ملموس حذف شده و شما هر جا که کلمه میراث فرهنگی را شنیدید، می توانید مطمئن باشید که منظور گوینده همان میراث فرهنگی ملموس است.

میراث ناملموس (Intangible Cultural Heritage)

میراث فرهنگی تنها شامل بناها و اشیای تاریخی نمی شود. بلکه آداب و رسوم، اصطلاحات، زبان ها، گویش ها، بازی ها، موسیقی، ادبیات شفاهی، هنرهای اجرایی، مراسم، جشن ها، رقص ها، دانش و مهارت ها و بسیاری موارد دیگر را نیز شامل می شود. این موارد اگر چه قابل لمس و شاید مشاهده نباشند و وجود خارجی هم نداشته باشند، اما بخش بسیار مهمی از میراث فرهنگی را شامل می شوند. میراث فرهنگی ناملموس بخشی زنده از میراث است که به دست بازماندگان به مرور و به صورت پیوسته مورد استفاده و بازآفرینی قرار گرفته و طول زمان بر ارزش آن افزوده شده و حس هویت و تعلق به انسان و جامعه بخشیده است.

ممکن است در جوامع مختلف، اشتراکاتی در میراث فرهنگی ناملموس مشاهده شود، در صورتی که این جوامع می توانند بسیار دور از هم و هر کدام در گوشه ای از دنیا باشند. این میراث مشترک، حس احترام و درک افراد جوامع از طرف مقابل را ارتقا بخشیده و باعث انسجام و همبستگی اجتماعی می شود. میراث ناملموس یکی از اصلی ترین دلایل برای گفتگوی بین جوامع با فرهنگ های مختلف با هم است.

حرف آخر

در انتها با یک مثال این مقاله را به پایان می رسانیم. همان طور که در عکس بالا می بینید، لباس محلی یک میراث ملموس است. چرا که فضا اشغال کرده و شما می توانید آن را ببینید و لمس کنید. قابلیت جابجایی هم دارد. اما مهارت و دانش ساخت آن یک میراث ناملموس است.

سوال: بین لباس محلی قاسم آبادی گیلان با لباس محلی زنان کردستان و لرستان چه شباهت هایی می بینید؟

کمی فکر کنید و شباهت های فرهنگی را که در میراث ناملموس در بخش های مختلف کشور زیبایمان دیده اید را در بخش دیدگاه ها با سایرین به اشتراک بگذارید.

کلمات کلیدی: میراث، میراث فرهنگی، میراث فرهنگی ملموس، میراث فرهنگی ناملموس، میراث ملموس، میراث ناملموس، اصطلاحات گردشگری، میراث فرهنگی ایران، میراث کهن، میراث ناملموس ایران، میراث ملموس ایران، میراث فرهنگی ملموس ایران، میراث فرهنگی ناملموس ایران،

img

دیدگاه‌ها

پاسخ کاربر مهمان

کاربر مهمان

01:07:45 2019/07/23

مثل همیشه عالی. من خودم تا الان کلمه میراث ناملموس رو نشنیده بودم. تشکر فراوان

پاسخ کاربر مهمان

کاربر مهمان

23:37:29 2019/09/13

موسیقی بلوچی خیلی شبیه موسیقی افغانستان و پاکستانه و میشه تلفیق فرهنگ ها رو دید. دقیقا میراث ناملموس

پاسخ کاربر مهمان

کاربر مهمان

11:12:40 2019/12/21

خیلی خوبه که دارید روی میراث ناملموس کار میکنید ارزش کارتون بعدها مشخص میشه

پاسخ کاربر مهمان

کاربر مهمان

20:12:58 2020/12/16

با سپاس فراوان از شما. یک سوال، آیا ادبیات مکتوب مثل کتب و آثار بجا مانده از ادبا و دیوان شعرا و ... هم جزء میراث ملموس طبقه بندی می شود یا اصلا جزء میراث فرهنگی جای نمیگیرد و به نوعی میراث ادبی است؟

پاسخ امین حسنی

امین حسنی tourist guide

09:12:59 2020/12/17

بله ادبیات هم جزو میراث ناملموس طبقه بندی میشه و شامل تمام زیرمجموعه های ادبیات هم میشه... ضرب المثل، شعر، گفتار عامیانه، داستان و تمام این ها جزو میراث فرهنگی ناملموس هستن

پاسخ کاربر مهمان

کاربر مهمان

22:08:54 2021/08/23

البته جدایی از لباس زنان و مردان و شباهت انها ما از نظر زبانی هم دریک گروه زبانی (شمالغربی) قرار میگیریم و هرسه شهر جز اصلی تیره های ماد بودیم و حتی اسم گیلان قدیم هم مدیا بوده است و از نظر ژنتیکی هم طبق ازمایشات پزشکی ناجا و علوم پزشکی و مرکز ژنتیک ایران بیشترین شباهت ژنتیکی گیلک ها در ایران با کورده و لکهای لرستان دارند

پاسخ کاربر مهمان

کاربر مهمان

11:30:40 2022/09/11

درودو سپاس ،شاید در بین فعالیتهای فرهنگی و میراثی بخش ناملموس ان که بیشتر شامل نحوه زیست وتعاملات و اشتراکات و تفاوتهای زیستی مردمان گذشته است تا حدودی مغفول مانده،از اینکه به این بخش ام توجه می کنید سپاسگزارم، گویی بیشتر به اثاث و وسایل معیشتی و زندگی گذشتگان توجه بیشتری داشتیم تا نحوه زیستن و بویژه بخش همزیستی با دیگر زیستمندان و موجودات دیگر، در بخش فرهنگی و رفتارهای انسانی و کدهای رفتاری ،در گذشته نکات بسیار ارزشمندی وجود داشته که در جوامع امروزی بکلی در پس پرده غبار گرفته و نادیده مانده....

comment-add افزودن دیدگاه