کنوانسیون بین المللی رامسر راهی برای حفاظت از تالاب ها

تالاب‌ها‌ یکی از مهم‌ترین محیط‌های زیستی هستند که محل زندگی و رشد گونه‌های مختلف جانوری، گیاهی و موجودات آبزی است. در ایران از این نوع زیستگاه کم نداریم، که بسیار مورد توجه جوامع ملی و بین‌المللی بوده است. کنوانسیون رامسر یکی از این توجه‌ها است که در سال 1971 میلادی امضا شده است. این کنوانسیون به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها در هتل بنیاد پهلوی (قدیم) رامسر تهیه و تنظیم شده است. برای آشنایی با این معاهده با یلدامدتور همراه باشید.

اهمیت تالاب

تالاب‌ها به عنوان محل رشد و زندگی انواع نباتات بومی و زیستگاه گونه‌های خاص حیوانات از جمله پرندگان و آبزیان است. تالاب‌ها دارای پتانسیل‌های اقتصادی، فرهنگی، علمی و تفریحی پر ارزشی هستند که حفاظت و حراست از آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. کنوانسیون تالاب‌ها در سال 1971 میلادی در شهر رامسر (ایران) امضا شد. این معاهده در روز سیزدهم بهمن ماه سال 1351 (دوم فوریه سال 1971) توسط نمایندگان 18 کشور که در رامسر گرد هم آمده بودند ایجاد شد. این کنوانسیون چارچوبی به منظور حفاظت، استفاده‌ی معقول از تالاب‌ها و منابع آن‌ تدوین شده است و هدف اصلی آن حفاظت از منابع طبیعی، جلوگیری از تخریب جهانی تالاب‌ها و هم‌چنین حفاظت از تالاب‌های باقیمانده است. در این کنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان تهیه شده است، که به «فهرست رامسر» شهرت دارد. مقر دایمی این کنوانسیون در گلند، سوئیس اس‍ت.

متن کنوانسیون

ماده 1

از لحاظ کنوانسیون حاضر تالاب‌ها شامل مرداب‌ها، باتلاق‌ها، لجن‌زارها، آب‌های طبیعی یا مصنوعی اعم از دایمی یا موقت است، که آب‌های شیرین، تلخ یا شور در آن به صورت راکد یا جاری یافت شود، از آن جمله است. آب‌های دریا که عمق آن‌ها در پایین‌ترین نقطه‌ی جزر از شش متر تجاوز ننماید و از لحاظ کنوانسیون حاضر پرندگان آبزی پرندگانی هستند، که از نظر اکولوژی باتالاب‌ها پیوستگی دارند.

ماده 2

هر یک از طرف‌های قرارداد مکلف هستند که تالاب‌های حایز اهمیت سرزمین خود را در فهرست تالاب‌های مهم بین‌المللی درج نمایند. لیست مزبور در دفتری که به موجب ماده 8 تاسیس می‌شود، نگهداری خواهدشد. حدود هر یک از تالاب‌ها باید به طور دقیق مشخص گردیده و در نقشه‌ای ترسیم شود. حدود مزبور ممکن است، شامل مناطق ساحلی و یا کرانه‌های مجاور تالاب‌ها و جزیره‌ها و یا قسمت‌هایی از آب دریا که در تالاب‌ها محاط بوده و عمق آن‌ها در پایین‌ترین نقطه جزر بالاتر از شش متر است، باشد. بالاخص هنگامی که این تالاب‌ها و جزیره‌ها و یا آب‌های دریا از نظر محل زیست پرندگان آبزی حایز اهمیت است. تالاب‌هایی که در فهرست درج خواهد شد باید بر اساس اهمیت بین المللی آن‌ها از نظر اکولوژی، گیاه شناسی، حیوان شناسی، دریاچه شناسی و آب شناسی انتخاب گردد. تالاب‌هایی که برای زیست پرندگان آبزی در تمام فصول حایز اهمیت است، در آغاز فهرست درج خواهد شد. درج یک تالاب در فهرست به حقوق محفوظه‌ی حاکمیت طرف قراردادی که تالاب در سرزمین او واقع شده لطمه‌ای وارد نخواهد ساخت.

هر یک از طرف‌های قرارداد به نام امضای اسناد تصویب کنوانسیون یا الحاق به آن طبق مقررات ماده 9 حداقل یک تالاب را که باید نام آن در فهرست درج شود، تعیین خواهد کرد. طرف‌های قرارداد حق خواهند داشت که تالاب‌های دیگری را که در سرزمینشان واقع است، به فهرست اضافه نموده یا وسعت تالاب‌های مندرج در فهرست را افزایش دهند و یا به علت فوری که متضمن منافع ملی است. تالاب‌هایی را از فهرست حذف نمایند و یا وسعت تالاب‌های مندرج در فهرست را محدود نمایند. طرفین در اسرع وقت ممکن این تغییرات را به اطلاع سازمان یا دولتی که مسئولیت وظایف دفتر دایمی موضوع ماده 9 به او محول است، خواهند رسانید. هر یک از طرف‌های قرارداد مسئولیت‌های خود را در زمینه‌ی بین‌المللی جهت حفظ و حراست و مراقبت و بهره‌برداری صحیح از پرندگان آبزی مهاجر چه از نظر تعیین تالاب‌های واقع در سرزمین خود که باید در فهرست درج شود و چه از نظر اعمال حق خود نسبت به تغییر دادن مندرجات فهرست مورد توجه قرار خواهد داد.

ماده 3

طرف‌ها موظف هستند، که نقشه‌های اصلاحی تالاب‌ها به نحوی تنظیم نموده و به مورد اجرا گذارند، که حفظ و حراست تالاب‌های مندرج در فهرست و حتی‌المقدور بهره‌برداری صحیح از آن‌ها را در سرزمین خود تسهیل نماید. هر یک از طرف‌های قرارداد تدابیر لازم را جهت کسب اطلاع در اسرع وقت ممکن از تغییرات شرایط اکولوژی که بر اثر تحولات تکنولوژیک آلودگی یا سایر تصرفات انسانی در تالاب‌های واقع در سرزمین خود و مندرج در فهرست پدید آمده یا در شرف پدیدآمدن می‌باشد و یا وقوع آن امکان پذیر است اتخاذ خواهند نمود. اطلاعات مربوط به این نوع تعییرات بلافاصله در اختیار سازمان یا دولتی که مسئول امور دفتر دایمی مذکور در ماده 8 می‌باشد قرار خواهد گرفت.

ماده 4

هر یک از طرف‌های قرارداد تسهیلات لازم جهت حفاظت تالاب‌ها، پرندگان و آبزیان را با ایجاد قرق‌های طبیعی در منطقه‌ی تالاب‌ها اعم از این‌که در فهرست درج شده و یا نشده باشند فراهم و به نحوی مقتضی از آن‌ها نگهداری خواهد کرد.‌ هر گاه یکی از طرف‌های قرارداد در مواردی که منافع ملی او فورا ایجاب می‌کند تالابی را که در فهرست درج شده است، حذف نماید و یا وسعت آن را کاهش دهد، مکلف است، تا حد امکان کمبود حاصله در این تالاب‌ها را جبران و بالاخص قرق‌های طبیعی دیگری را به میزانی معادل با محیط زیست قبلی برای پرندگان آبزی و حمایت از آن‌ها در همان منطقه یا در محل دیگر ایجا‌د نماید. طرف‌های قرارداد تحقیق و مبادله‌ی اطلاعات و نشریات مربوط به تالاب‌ها، نباتات و حیوانات بومی آن را تشویق خواهند نمود. طرف‌های قرارداد با اعمال مدیریت صحیح کوشش خواهند نمود تعداد پرندگان آبزی را در تالاب‌های مربوطه افزایش دهند. طرف‌های قرارداد تدابیر لازم جهت تربیت پرسنل ذی صلاحیت به منظورت حقیق در امور تا‌لاب‌ها و اداره و حفاظت آن‌ها اتخاذ خواهند نمود.

ماده 5

طرف‌های قرارداد درباره‌ی اجرای وظایف ناشی از کنوانسیون حاضر بالاخص در مورد تالابی که در سرزمین‌های بیش از یک طرف قرارداد واقع است و یا در موردی که یک حوضچه‌ی آب بین چند طرف قرارداد تقسیم شده است با یکدیگر مشورت خواهند نمود. در عین حال طرف‌های قرارداد در زمینه‌ی هم‌آهنگ نمودن و حمایت مجدانه از سیاست و مقررات فعلی و آتی خود مربوط به حفظ و حراست تالاب‌ها و نباتات و حیوانات بومی آن‌ها اهتمام خواهند نمود.

ماده 6

در موارد ضروری طرف‌های قرارداد کنفرانس‌هایی درباره‌ی حفظ و حراست تالاب‌ها و پرندگان آبزی تشکیل خواهند داد. این کنفرانس‌ها جنبه‌ی کشورتی داشته و بالاخص در موارد ذیل صلاحیت خواهند داشت:

• الف: بحث در مورد نحوه‌ی اجرای کنوانسیون.
• ب: بحث در مورد اضافات و تغییراتی که باید در فهرست منظور گردد.
• ج: بررسی اطلاعاتی که طبق ماده 3 راجع به تغییرات وارده در شرایط اکولوژی تالاب‌های مندرج در فهرست تسلیم شده است.
• د: ارایه‌ی توصیه‌های عام یا خاص به طرف‌های قرارداد در مورد حفاظت و اداره و بهره‌برداری صحیح از تالاب‌ها، نباتات و حیوانات بومی آن‌ها.
• ه: ارایه‌ی درخواست به سازمان‌های بین‌المللی ذی صلاحیت جهت تنظیم گزارش و آمار درباره‌ی امور بین المللی تالاب‌ها.

طرف‌های قرارداد ترتیبی اتخاذ خواهند نمود که مسئولین اداره‌ی تالاب‌ها در هر مقام از توصیه‌های کنفرانس‌ها درباره‌ی حفاظت و بهره‌برداری صحیح از تالاب‌ها و نباتات و حیوانات بومی آن‌ها اطلاع یافته و توصیه‌های فوق را مورد توجه قرار دهند.

ماده 7

طرف‌های قرارداد در هیات‌های نمایندگی خود برای شرکت در این کنفرانس‌ها اشخاصی را انتخاب خواهند کرد که از نظر معلومات و تجارب مکتسبه‌ی ضمن اشتغالات علمی و اداری و یا اشتغالات مربوطه‌ی دیگر متخصص امور مربوط به تالاب‌ها یا پرندگان آبزی باشند. نماینده‌ی هر یک ازطرف‌های قرارداد که در کنفرانس‌ها شرکت می‌کند حق یک رای خواهد داشت. توصیه‌ها با اکثریت آرای رای دهندگان تصویب خواهد شد، مشروط بر این که لااقل نصف نمایندگان طرف‌های قرارداد در رای‌گیری شرکت نمایند.

ماده 8

اتحادیه‌ی بین المللی برای حفظ و حراست طبیعت و منابع طبیعی امور دفتر دایمی را به موجب مفاد این کنوانسیون و تا زمانی که یک سازمان دیگر یا یک دولت با اکثریت دو سوم آرا کلیه طرف‌های قرارداد برای تصدی آن تعیین نشده است به عهده خواهد گرفت. اهم وظایف دفتر دایمی عبارت‌اند از:

• الف: اعطای کمک برای دعوت و تشکیل کنفرانس موضوع ماده 6
• ب: تهیه‌ی فهرست تالاب‌های مهم بین‌المللی وکسب اطلاعات از طرف‌های قرارداد طبق ماده 2 در مورد افزایش، توسعه، حذف یا محدود کردن تالاب‌های مندرج در فهرست
• ج: کسب اطلاعات پیش‌بینی شده طبق ماده 3 از طرف‌های قرارداد در مورد هر نوع تغییرات شرایط اکولوژی تالاب‌های مندرج در فهرست
• د: ارایه‌ی اطلاعات به کلیه‌ی طرف‌های قرارداد درباره‌ی هر گونه تغییرات وارده در فهرست و یا در خصوصیات تالاب‌های مندرج در آن و اخذ تدابیر لازم به منظور طرح این مسایل در کنفرانس آینده
• ه: ارایه‌ی توصیه‌های کنفرانس‌ها به طرف قرارداد ذی نفع در مورد تغییرات وارده در فهرست و در خصوصیات تالاب‌ها مندرج در آن

ماده 9

کنوانسیون برای مدت نامحدود جهت امضا مفتوح خواهد بود. هر یک از اعضای سازمان ملل متحد و یا هر یک از سازمان‌های تخصصی آن یا آژانس بین‌المللی نیروی اتمی و یا اعضایی که به دیوان بین‌المللی دادگستری ملحق شده‌اند، می‌توانند با احراز هر یک از شرایط ذیل طرف قرارداد این کنوانسیون واقع گردند.

• الف: امضای کنوانسیون بدون قید تصویب
• ب: امضای کنوانسیون با قید تصویب و انجام این قید
• ج: الحاق به کنوانسیون

تصویب یا الحاق از طریق توضیع اسناد تصویب یا الحاق نزد مدیر کل یونسکو که ذیلا نگهدارنده خوانده می‌شود انجام خواهد شد.

ماده 10

کنوانسیون چهار ماه پس از این که هفت دولت طبق مقررات ماده 9 طرف قرارداد آن گردیدند لازم الاجرا خواهد شد. کنوانسیون نسبت به هر یک از طرف‌های قرارداد چهار ماه پس از امضای بدون شرط تصویب آن یا توضیع اسناد تصویب خواهد شد.

ماده 11

مدت اعتبار کنوانسیون نامحدود است. هر یک از طرف‌های قرارداد می‌تواند پنج سال پس از تاریخی که کنوانسیون نسبت به آن طرف قرارداد لازم الاجرا شده است با تسلیم اطلاعیه‌ای به سازمان نگهدارنده، کنوانسیون را فسخ نماید. این فسخ چهار ماه پس از تاریخ اطلاعیه توسط سازمان نگهدارنده نافذ خواهد بود.

ماده 12

سازمان نگهدارنده در اسرع وقت ممکن اطلاعات ذیل را به کلیه دولت‌هایی که کنوانسیون را امضا نموده یا به آن ملحق شده‌اند اعلام خواهد نمود:

• الف: امضای کنوانسیون
• ب: اسناد تصویب کنوانسیون
• ج: اسناد الحاق به کنوانسیون
• د: تاریخ لازم الاجرا شدن کنوانسیون
• ه: اطلاعیه‌های مربوط به فسخ کنوانسیون

پس از لازم الاجرا شدن کنوانسیون سازمان نگهدارنده آن را طبق اصل 102 منشور سازمان ملل در دبیرخانه‌ی سازمان ملل به ثبت خواهد رسانید.

کلام آخر

فراخوان اولیه به منظور تهیه‌ی ‌کنوانسیونی بین‌المللی برای تالاب‌ها، طی کنفرانسی که بخشی از پروژه‌ی موسوم به MAR بود، مطرح شد. برنامه مذکور پاسخی بود به شتاب‌گیری روند تخریب وسیعی از  باتلاق‌ها و تالاب‌های اروپا که حاصل آن کاهش تعداد مرغان آبزی این نواحی بود. کنوانسیون مزبور در ابتدا در نظر داشت تا با ایجاد شبکه‌ای از پناهگاه‌ها از پرندگان آبزی حفاظت نماید، اما به تدریج و با توسعه‌ی متن کنوانسیون و با کمک آقای اسکندر فیروز (رییس سازمان محیط زیست وقت)، حفاظت از تالاب‌ها مورد توجه قرار گرفت. برای مطالعه‌ی بیش‌تر معاهدات و کنوانسیون‌ها با یلدامدتور همراه باشید.

کنوانسیون بین المللی رامسر - راهی برای حفاظت از تالاب ها کنوانسیون بین المللی رامسر - راهی برای حفاظت از تالاب ها 2021-02-16 15:28:34+3:30 2024-06-08 21:41:21+3:30 کنوانسیون رامسر چارچوبی به منظور حفاظت، استفاده‌ی معقول از تالاب‌ها و منابع آن‌ تدوین شده است و هدف اصلی آن حفاظت از منابع طبیعی، جلوگیری از تخریب جهانی تالاب‌ها و هم‌چنین حفاظت از تالاب‌های باقیمانده است. در این کنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان تهیه شده است، که به «فهرست رامسر» شهرت دارد. مقر دایمی این کنوانسیون در گلند، سوئیس اس‍ت. کنوانسیون بین المللی رامسر, کنوانسیون رامسر, فهرست رامسر, حفاظت از میراث طبیعی, حفظ میراث طبیعی, میراث طبیعی, پریسا همایونی Author info@yaldamedtour.com /fa/user-profile/10210 YaldaMedTour Barajin Salamat Road +98 Qazvin Qazvin, Qazvin Province, Iran. , info@yaldamedtour.com