پل صیحه سازه ای کهن از عصر صفویان

مناسب برای بزرگسالان

مدت زمان بازدید 0/5 تا 1 ساعت

بهترین فصل بهار تابستان پاییز زمستان

بازدید دارد

تاریخ ثبت ملی: 1382/02/09

شماره ثبت ملی: 8376

آدرس پل صیحه: استان خوزستان- اندیمشک- حوالی روستای صیحه

نام‌های دیگر مکان

  • پل آباره
  • آباره عباس خان

موقعیت جغرافیایی پل صیحه

شهرستان اندیمشک از شهرهای شمالی استان خوزستان در ناحیه جنوب غربی ایران است. این شهرستان در فاصله‌ی 158 کیلومتری مرکز استان قرار دارد. اندیمشک از دیرباز نقش مهمی در تاریخ و فرهنگ ایران ایفا می‌کند و جزو اولین شهرهای ایران بوده که در آن تمدن‌های بزرگی شکل گرفته است. هم‌چنین این شهرستان، به لحاظ شرایط اقلیمی و آب‌وهوایی و قرارگیری آن در دامنه‌ی رشته‌کوه زاگرس میانی، منابع طبیعی فوق‌العاده‌ای را در دل خود جای داده که به‌راستی توصیف آن کار دشواری است و چشم هر بیننده‌ای را محو عظمت و چشم‌اندازهای زیبای خود می‌سازد. این شهرستان پل ارتباطی استان‌های خوزستان، کرمانشاه، ایلام و لرستان است و در اصطلاح یک شاه‌راه محسوب می‌شود. شهرستان اندیمشک نامی جاودان در آسمان تاریخ و فرهنگ ایران می‌باشد و به هیچ عنوان نمی‌توان این شهر را در تاریخ طلایی ایران به دست فراموشی سپرد. شهرستان اندیمشک به دلیل موقعیت ارزشمند خود در استان خوزستان، توسط سه رود عظیم کشور محصور شده است، به طوری که از سمت شرق به واسطه دریاچه‌‌ی سد دز‌، رودخانه‌ی فصلی بالارود در کمربند میانی و رودخانه سد کرخه در غرب در ارتباط بوده و همین امر سبب ایجاد پل‌ها و سازه‌های بی‌بدیل معماری در این شهرستان شده است که این موضوع از گذشته‌های دور تحقق یافته و تعدادی از این پل‌ها، قدمتی تاریخی و کهن دارند.

پل صیحه (آباره‌ی عباس خان) از جمله آثار تاریخی درخشان اندیمشک می‌باشد که در کارنامه‌ی تمدن کهن این شهرستان، خودنمایی می‌کند. این پل تاریخی تقریبا در 10 کیلومتری جنوب جاده‌ی اندیمشک به شوش و در حاشیه‌ی شرقی جاده واقع شده است.

سیر تاریخی و فرهنگی پل صیحه

پل صیحه به دوره‌ی سلطنت صفویان برمی‌گردد و در آن برهه از تاریخ بنا شده است. این بنای شکوهمند توسط محققان و زمین‌شناسان در سال 1379 شناسایی شد و از سال 1380 کار گودبرداری از بستر خاک منطقه، هم‌چنین مرمت و بازسازی آن شروع شد.

این پل در نزدیکی روستای صیحه در شهرستان اندیمشک واقع شده است، به همین دلیل با این نام شناخته می‌شود. به دلیل این‌که گویش محلی مردم منطقه به زبان شیرین لری است، جالب است بدانید به این بنای مستحکم آباره یا آباره‌ی عباس خان نیز می‌گویند. گویی در ادوار گذشته، شخصی به‌نام عباس خان مالک اراضی این منطقه بوده، از این‌رو به این نام شهرت یافته است. آباره در گویش لری، به معنی آب‌بر است که در گذشته کاربرد انتقال آب از کانال‌های آبی را داشته و بیش‌تر در امر کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و هدایت‌کننده‌ی آب به اراضی منطقه است. پل صیحه انتقال آب را از روی یک دره‌ی آبرفتی به ناحیه‌ی شرقی دشت امکان‌پذیر ساخته است و هیچ‌گونه کاربرد ارتباطی و عبور و مرور از روی آن صورت نمی‌گیرد.

این اثر تاریخی و کهن، در تاریخ 1382/02/09 با شماره‌ی 8376 در فهرست آثار ملی سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.

معماری پل صیحه

این بنای شکوهمند، طولی بالغ بر 153 متر و در جهت شرقی-غربی بر روی دره‌ای آبرفتی احداث شده است و دیواره‌های آن با ارتفاع 4 متر و 12 طاق چشمه، مسیر هدایت آب و سیلاب‌ها را به پایین‌دست مشخص می‌کند. عرض طاق و معبر بالایی این پل 2 متر است که با آجرهایی در ابعاد یکسان و منظم پوشیده شده است و جلوه‌ای از خوش‌‌ذوقی و سلیقه‌ی معماران ایرانی را گویاست. ارتفاع دیواره‌های معبر دالانی شکل در بالادست پل، 1 متر می‌باشد که سنگ‌های قلوه‌ای و ملات ساروج در مصالح آن به‌چشم می‌خورد.

طاق‌چشمه‌های پل صیحه به‌صورت جناغی ساخته شده است و آجرهای به‌کار رفته در بطن آن به صورت خفته-راسته مانند دانه‌های انار با نظم و اصول شگفت‌انگیز در کنار یکدیگر چیده شده‌اند که می‌توان قواعد هندسی به‌کار رفته در معماری آن را به چشم دید که شکوهی غیرقابل وصف به بافت این بنای کهن بخشیده است. مصالح به‌کار رفته در دیواره‌های این سازه شامل؛ آجر، ملات ساروج می‌باشد و هم‌چنین پی آن، توسط آجرهایی در ابعاد 20 در 20 سانتی‌متر و سنگ‌های قلوه‌ای در بستر آب استوار شده و سالیان دور و درازی است که سبب قوت حیات آدمی در این منطقه می‌باشد. شاید در نگاه نخست، این موضوع به ذهنتان برسد که چرا پل صیحه آن‌گونه که باید، ظاهر جذابی ندارد ولی اگر با دقت به نوع معماری و بافت سازه توجه کنید، پی خواهید برد، بیش از این‌که شکل ظاهری پل در اولویت کار باشد، میزان استقامت و استحکام آن مورد توجه قرار گرفته است. چه بسا به‌دلیل وقوع سیلاب و بالا آمدن سطح آب از بستر رودخانه، این پل بتواند از آسیب و سرریز شدن آب به نقاط اطراف جلوگیری کند و در برابر فشار حجم زیاد آب استوار باشد. هم‌چنین در کنار این پل بقایای یک پل دیگر با همین کالبد، به‌چشم می‌خورد که از دل خاک سر برآورده است که احتمال می‌رود دیرینگی آن از پل صیحه نیز بیش‌تر باشد.

دیدگاه‌ها

افزودن دیدگاه

هنوز دیدگاهی برای این محتوا درج نشده است. با درج دیدگاه خود، اولین نفر باشید!